Doelen stellen

• Communicatie
• Beroepsopleiding

Welkom

Eigenaarschap

Comfort-zone

Eerst door een "enge" zone:

• Kop boven maaiveld uitsteken;
  
• Lef inzetten;
  
• Het fout (kunnen) doen;
  
• Oordelen van anderen krijgen;
  
• …...
  

Dan de vruchten ervan plukken:

• Leren, groeien, veranderen;
  
• Balen of Genieten;
  

Effecten

Energie

Fris

Open

Doen

Oplossingen verkennen

Euforie

Touwtjes in handen

Samen

Contact

Voldoening

Zelfrespect

Sterk

Doel voor ogen

Kiezen

Eigenaarschap

Zwak

Alleen

Klein

Boos

Buitenwereld is vijandig

Zuchten

Excuses

Klagen

Afhankelijk

Geen contact

Zwaar

Donker

Verwijten

Eenzaam

Afschuiven

Slachtofferschap

Wie wil hiermee aan de slag?

Het helpt je ook al bij een klein beetje slachtoffergedrag.

Fijn

Jammer

Gemiste kans?

Of saboteer je nu jezelf?

(eigenlijk wil ik het wel maar, …..)

Telkens sta je opnieuw voor deze keus

Deze route leidt tot gelukkig voelen.

Deze route leidt tot ongelukkig voelen.

Taalgebruik

Je traint jezelf door je taalgebruik

Taalgebruik

Slachtoffertaal:

Verantwoordelijke taal:

leidt tot Slachtoffergedrag 

leidt tot Eigenaarschap en verantwoordelijkheid nemen

Je traint jezelf door je taalgebruik

Wat is Slachtoffertaal ?

• Op de vlakte blijven;
  

• Slag om de arm houden;
  

• Onduidelijkheid scheppen/houden;
  

• Boodschap (deels) verbergen;

• Iemand anders de schuld geven

Wat is verantwoordelijke taal

• Respectvol;
  

• Duidelijk en Eerlijk (is niet altijd leuk voor een ander);
  

• Concreet;
  

• Positief/goed bedoeld;
  

Verantwoordelijke taal

• Doen en Zijn scheiden.
  

• Je bent een slechte meester
  
• Je hebt essentiële dingen in de les niet verteld

• Concreet
  

• Heb je alles meegenomen?
  
• Heb je de koffie, de honing, … meegenomen?

• Geen aannames nodig (concreet)
  

• Het onderhoud moet nog gedaan worden.
  
• Wil jij het onderhoud doen?

• Tekst zonder afzwakken
  

• Je mag wel een beetje sneller werken.
  
• Wil jij voortaan binnen één uur klaar zijn?

• Zonder misleiding of  verborgen agenda's
  

• Wij komen na 16:00 uur. Hoe laat is dat, 23:00 uur?
• Wij komen om 19:00 uur. Oprecht en Integer

• Rekening houden met emoties vd ander
  

• Volume, zachtheid, intonatie, snelheid, ...
  

Omzetten van Slachtoffertaal 1

• Ik kan er niets aan doen.
  

• Het is me niet gelukt. 
• Of, ik zoek een andere oplossing.

• Dan verlies je de wedstrijd.
  

• Dan verlies ik de wedstrijd. Dan verliezen wij de wedstrijd.

• Dan kan ik mijzelf niet zijn.
  

• Ik wil het niet doen.
  
• Of, ik wil het anders doen.

• Er is niets van terechtgekomen.
  

• Ik heb het niet gedaan.
• Of, het is me niet gelukt.

• Ik kan niet komen.
  

• Ik wil niet komen.
  
• Volgende keer graag. Ik doe nu iets dat ik vrij belangrijk vind.
  

• Daar heb ik geen tijd voor.
  

• Dat wil ik nu niet doen.
  

Omzetten van Slachtoffertaal 2

• Het gebeurde in mij.
  

• Ik deed ….

• Zo ben ik nu eenmaal.
  

• Zo heb ik het gedaan, ik kan het ook anders doen.

• Dat zit nu eenmaal in mijn systeem.
  

• Zo heb ik dat tot nu toe gedaan.
• Ik kan het ook anders doen. Ik wil het zo blijven doen.

• Ik ga het proberen.
  

• Ik ga het doen.

• Zo doen we dat hier.
  

• Tot nu toe hebben we het zo gedaan.
  
• We kunnen het ook anders doen.
  

• Dat kan ik niet.
  

• Dat wil ik niet. Of, dat kan ik leren.
  

Omzetten van Slachtoffertaal 3

• Het lijkt beter te gaan.
  

• Het gaat beter.

• Kan ik met je meerijden?
  

• Mag ik met je meerijden.

• Hij maakt me zo boos.
  

• Ik maakte mijzelf boos.
• (zolang ik dat doe richt ik me niet op de  oplossing.

• Ik weet niet wat ik wil met mijn leven.
  

• Ik werk opties uit voor een volgende stap.

• Ik ga het zoeken.
  

• Ik ga het vinden.

• Dat kan ik niet tegen.
  

• Ik voel me, …. (geïrriteerd, teleurgesteld, ..)
  

Omzetten van Slachtoffertaal 4

Gisteren probeerde ik mijn vriend te helpen met zijn taalcursus. Dat ging helemaal mis. Hij werd boos en maakte mij onzeker. Zoiets overkomt mij wel vaker. Daar zou ik aan moeten werken, maar ik kan het gewoon niet. Iets uitleggen aan andere mensen zit niet in mijn systeem.

Omzetten van Slachtoffertaal 4

Gisteren probeerde ik mijn vriend te helpen met zijn taalcursus. Dat ging helemaal mis. Hij werd boos en maakte mij onzeker. Zoiets overkomt mij wel vaker. Daar zou ik aan moeten werken, maar ik kan het gewoon niet. Iets uitleggen aan andere mensen zit niet in mijn systeem.

Gisteren hielp ik mijn vriend met zijn taalcursus. Dat deed ik niet goed en hij werd boos. Jammer. Misschien lukt het me wel als ik het de volgende keer anders doe.

Jim

Jim liep in de gang op zijn werk. Sara, die van de andere kant kwam, botste tegen hem op waardoor er hete koffie over Jim's gloednieuwe pak liep. Jim werd een beetje boos.

Sara maakte een flauw grapje en liep snel door terwijl zie riep dat ze te laat was voor de vergadering en dat Jim maar de rekening voor de stomerij naar haar moet sturen.

Jim was nu heel boos. Hij moest de rommel opruimen, zijn pak droogdeppen en daarna met een pak vol vlekken naar de vergadering gaan. Toen iemand een lacherige opmerking maakte over zijn pak werd hij woest.

De woede van Jim overheerste de vergadering. Iedereen had er last van. De voorzitter vroeg Jim om de vergadering te verlaten om te kalmeren.

Jim gaf zijn collega's de schuld van zijn verknoeide dag en van de woede die dat veroorzaakt had, waardoor hij nu ook nog buitengesloten werd.

Wat zijn de gevolgen?

Jim is sterk in de slachtofferrol gestapt.

Wat zijn de gevolgen?

Jim is sterk in de slachtofferrol gestapt.

Door zijn woede verbrak Jim zijn contact met de anderen. Hij deed niet of nauwelijks mee en was vooral met zichzelf bezig en met zijn negatieve emoties.

Doordat Jim de sfeer verpeste en de vergadering stoorde is hij weggestuurd. Jim is dus buitengesloten door de anderen.

Jim heeft ook het contact met Sara verbroken. Hij heeft geluk dat zij al direct gezegd heeft dat ze de rekening wil betalen. Anders was het voor Jim veel moeilijker geworden om afspraken met Sara te maken. Jim heeft zich dus meer afhankelijk gemaakt van Sara.

Jim is sterk in de slachtofferrol gestapt

Jim is boos geworden, in plaats van bijvoorbeeld teleurgesteld.

Jim is sterk in de slachtofferrol gestapt

Jim is boos geworden, in plaats van bijvoorbeeld teleurgesteld.

Daardoor heeft hij ook zijn "verliezen" niet verwerkt:

• zijn nieuwe pak is besmeurd;
  

• hij heeft zijn contact verbroken met zijn collega's;
  

• hij is buitengesloten;
  

• hij weet niet wat afgesproken is/wordt tijdens de vergadering.
  

Jim is sterk in de slachtofferrol gestapt

Jim is boos geworden, in plaats van bijvoorbeeld teleurgesteld.

Daardoor heeft hij ook zijn "verliezen" niet verwerkt:

• zijn nieuwe pak is besmeurd;
  

• hij heeft zijn contact verbroken met zijn collega's;
  

• hij is buitengesloten;
  

• hij weet niet wat afgesproken is/wordt tijdens de vergadering.
  

Als Jim vaak zo doet, krijgt hij permanentere klachten zoals:

• hoge bloeddruk, maagzweer, migraine;
  
• mentale klachten (somberheid, eenzaamheid);
  

Jim is sterk in de slachtofferrol gestapt

Jim is boos geworden, in plaats van bijvoorbeeld teleurgesteld.

Daardoor heeft hij ook zijn "verliezen" niet verwerkt:

• zijn nieuwe pak is besmeurd;
  

• hij heeft zijn contact verbroken met zijn collega's;
  

• hij is buitengesloten;
  

• hij weet niet wat afgesproken is/wordt tijdens de vergadering.
  

Als Jim vaak zo doet, krijgt hij permanentere klachten zoals:

• hoge bloeddruk, maagzweer, migraine;
  
• mentale klachten (somberheid, eenzaamheid);
  

Mensen die vaker in de slachtofferrol zitten, zijn ook vaker alleen

Tips voor Jim?

• Accepteren wat Sara gedaan heeft.
  

• In plaats van zichzelf boos maken, zijn verlies verwerken door teleurgesteld of verdrietig te zijn;

• Handelen zoals hij het nodig vindt: boel opruimen, pak droogdeppen;

• Constructieve afspraken maken met Sara;
  

• De vergadering ingaan, excuses maken en uitleggen waarom hij te laat is (is niet echt nodig);
  

• Constructief aan de vergadering deelnemen;

Wat kunnen we beïnvloeden?

Invloed

• Keuze
  

• Inzet
  

• Leren
  

• Mensen ontmoeten
  

• Sporten
  

• Communiceren
  

• Ontspannen
  

• Voelen
  

• Eigen grenzen
  

Reacties/gedrag van anderen

Het verleden

Keuzes van een ander

Niet of beperkt

Talenten die je meegekregen hebt

Verwachtingen van anderen

Het weer

Tijd