§3.3 Water in droge gebieden 7-11

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

§3.3 Water in droge gebieden

Lesplanning

Herhaling vorige les

Uitleg 3.3

Uitleg opdracht

Hoe noemen we de neerslag die beschikbaar is voor gebruik?

1. Stijgingsregen
2. Neerslagverdeling
3. Nuttige neerslag
4. Piekafvoer

Uit hoeveel procent bestaat het aardoppervlak uit water?

1. 40% water, 60% land
2. 50% water, 50% land
3. 60% water, 40% land
4. 70% water, 30% land

De hoeveelheid water op aarde verandert

1. Waar
2. Niet waar
3. Soms

Als de piekafvoer hoog is er kans op overstromingen.

1. goed
2. fout
3. alleen in het voorjaar
4. alleen in het najaar

Als regenwater door de bodem sijpelt, heet dat...

1. condensatie
2. infiltratie
3. sedimentatie
4. irrigatie

De waterkringloop wordt aangedreven door ...

1. Rivieren
2. Gletsjers
3. Verdamping
4. De zon

Als neerslag infiltreert in de grond hoe heet dit water dan?

1. oppervlaktewater
2. grondwater
3. brak water
4. infiltratiewater

Wat is geen oorzaak van wateroverlast bij rivieren?

1. Meer regen
2. Kappen van bossen
3. Stijging van de zeespiegel
4. Bebouwing

Maak de zin af
Door klimaatverandering....

1. Daalt de zeespiegel
2. Stijgt de temperatuur van de zee.
3. Daalt de temperatuur van de zee.
4. Komen er minder orkanen.

Maak de zin af
Door de stijging van de temperatuur van het zeewater....

1. Komt er minder regen.
2. Stijgt de zeespiegel.
3. Komen er minder orkanen.
4. Komen er meer orkanen.

Leerdoelen

1. Je weet hoe mensen in droge gebieden aan zoet water komen.
   
2. Je begrijpt hoe waterstress tot conflicten kan leiden.
3. Je kunt aanwijzen waar droge gebieden op aarde liggen.
   

Uitleg 3.3

Irrigatie

• Bij te weinig neerslag wordt op verschillende manieren water gegeven aan landbouwgewassen.
• Grondwater, rivierwater

• Maar...
• Is er genoeg water?

Waterstress

In droge gebieden:

• Wordt meer water gebruikt dan erbij komt. Hierdoor raken de bronnen leeg. 
• De bevolking groeit dus is er nog minder water voor iedereen. 

Dit zorgt voor waterstress!

Zijn er oplossingen?

Er zijn drie manieren waarop mensen in droge gebieden toch aan water kunnen komen:

1. Vervoeren van water, bijv. in flessen.

2. Water oppompen uit de grond.

3. Zoet water uit zeewater maken. Dit kan door water te verhitten en weer te laten verdampen. Het zout blijft achter, dit heet ontzilten. 

Stuwdam

Door een stuwdam te bouwen kun je meer water vasthouden

Door een stuwdam aan te leggen kan je water vasthouden in een stuwmeer. Het gele gebied is het stroomgebied

Je kan ook zout water ontzilten.

Dit betekent dat je het zout uit het water haalt, zodat het bruikbaar wordt.

Helaas is dit nog erg duur.  En vaak is het niet duurzaam omdat er fossiele brandstoffen voor worden gebruikt.

Huiswerk 3.3

Even voorstellen

Sahle-Work Zewde (President Ethiopië)                                Abdul Fatah al-Sisi (President Egypte)

Sahle-Work Zewde en Abdul Fatah al-Sisi, knikkerend in 1970, echte foto

 

Sahle-Work Zewde en Abdul Fatah al-Sisi, vinden elkaar niet meer lief in 2023, echte foto

 

Wat is er gebeurd tussen deze twee ?

Opdracht: Wat is er gebeurd tussen deze twee ?

Klik op de link: https://app.nos.nl/slices/de-strijd-om-de-nijl/ 

Bekijk en lees de slides rustig. 

Hoe?

- In Som staat de volgende link: https://app.nos.nl/slices/de-strijd-om-de-nijl/ 

- Lees rustig de slides door, op de achtergrond speelt soms een filmpje

Dit lever je in:

1. Geef aan hoe Ethiopië naar de zaak kijkt en hoe Egypte naar de zaak kijkt en wat is gebeurd tussen deze twee volgens jou?

2. probeer dikgedrukte begrippen van deze paragraaf in je uitleg te verwerken

3. zet deze uitleg even in een word documentje en lever deze in (in het inlevermapje)

Geef aan hoe Ethiopië naar de zaak kijkt en hoe Egypte naar de zaak kijkt en wat is gebeurd tussen deze twee volgens jou?

Uitleg situatie

Bevolkingsdichtheid

Langs de oevers van de Nijl

Grote verschillen

Langs de oever van de Nijl:

• vruchtbare grond

Water is nodig voor:

• drinkwater
• veeteelt
• landbouw

Bevolkingsgroei +

Verspilling van water +

Droog klimaat

Er wordt meer water gebruikt dan er bijkomt

Watertekort

Wat is het probleem in Egypte?

Waterstress: de problemen die ontstaan door een tekort aan schoon water

Probleem: 

• Het stroomgebied van de Nijl ligt in meerdere landen.
  
• Ethiopië wil een stuwdam bouwen.
• Egypte is bang voor de gevolgen.

Egypte:

• bang voor watertekort

Ethiopië:

• energie opwekken met waterkracht 

Landen delen een rivier 

Water uit de rivier wordt afgetapt door land 1

Land 2 heeft hierdoor watertekort en waterstress

Conflict

Neerslag en fossiel water

Neerslag

Infiltratie

Grondwater

Poreus gesteente/aquifer

Ondoordringbare laag

Aquifer: waterhoudende laag in de ondergrond.

Gevolgen teveel watergebruik uit aquifer

📌 te veel grondwater oppompen = dalen grondwaterpeil

📌 er wordt meer water opgepompt dan er aan neerslag bij komt. Aquifer raakt “op”

📌landbouw = grootste waterverbruiker voor irrigatie —> verspilling water door: lekkende leidingen, oude apparatuur, verdamping water overdag

Oplossingen watertekorten

Om watertekort op te lossen zijn maatregelen nodig:

1. Landbouw verbruikt het meeste water (irrigatie). Hier kan water bespaard worden door druppelirrigatie.
2. Water uit wasmachines, fabrieken etc. kan worden hergebruikt door waterzuiveringsbedrijven voor de landbouw.
3. Het is mogelijk om van zout water zoet water te maken. Kost veel energie en is duur --> ontzilten.
4. Water kan worden opgeslagen in een stuwmeer achter een stuwdam, kan beter worden bewaard tijdens de droge zomers.

• Water kan worden aangevoerd uit andere gebieden via pijpleidingen

Zelfstandig werken + Huiswerk

• Maak de opdrachten van 3.3 op BuiteNLand online
• opdrachten 1 t/m 5
• Leer de leerdoelen en de begrippen van 3.3
• Ga naar de box van 3.3 Vaak te weinig water wanneer je het interessant vindt om meer te weten te komen!