T5 Regeling voorbereiding toets

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

T5 Regeling

Voorbereiding toets

Doelstelling 1 

Je kunt de delen en de functies van het zenuwstelsel benoemen

Centrale zenuwstelsel

• Grote hersenen
• Kleine hersenen
• Hersenstam
• Ruggenmerg

Zenuwen

Doelstelling 2 

Je kunt in een afbeelding van een zenuwcel de delen benoemen

Via de uitlopers worden impulsen door ons lichaam geleid

Wat is de functie van het laagje om elke uitloper in een zenuw?

1. Impulsoverdracht sneller laten plaatsvinden
2. impulsen geleiden van en naar het cellichaam
3. zorgen voor een bescherming van de zenuw

Doelstelling 3 

Je kunt drie type zenuwcellen benoemen met hun functies en kenmerken

Gevoelszenuw- cel	Schakelcel	Bewegings- zenuwcel
Cellichaam buiten CZS	Volledig in CZS	Cellichaam in CZS
Impulsen naar CZS	Impulsen binnen CZS	Impulsen van CZS
Één lange uitloper en één korte	Meerdere korte uitlopers	Één lange uitloper en meerdere korte

Van welk type zenuwcel ligt het cellichaam niet in het centrale zenuwstelsel

Schakelcel

Bewegingszenuwcel

Gevoelszenuwcel

Deze cellen hebben alleen contact met andere zenuwcellen.

1. Schakelcel
2. Bewegingszenuwcel
3. Gevoelszenuwcel
4. Zintuigcel

Doelstelling 4 

Je kunt omschrijven wat een zenuw is en  kunt drie type zenuwen noemen met hun kenmerken

Zenuw = bundel uitlopers van zenuwcellen omgeven door een laag bindweefsel

Gevoelszenuw	Bevat uitlopers van gevoelszenuwcellen
Bewegingszenuw	Bevat uitlopers van bewegingszenuwcellen
Gemengde zenuw	Bevat uitlopers van gevoels- en bewegingszenuwcellen

Wat is de functie van het laagje om elke uitloper in een zenuw?

1. Uitlopers van elkaar isoleren
2. impulsen geleiden van en naar het cellichaam
3. zorgen voor een bescherming van de zenuw

Welke zenuw zie
je op de afbeelding?

1. Bewegingszenuw
2. Gemengde zenuw
3. Gevoelszenuw

Doelstelling 5 

Je kunt delen van het ruggenmerg noemen met hun functies en kenmerken

• Grijze stof (merg) bevat cellichamen van bewegingszenuwcellen en schakelcellen
• Witte stof (schors) bevat uitlopers van zenuwcellen
• Zenuwknoop bevat cellichamen van gevoelszenuwcellen

Een uitloper van een schakelcel in de grote hersenen gaat naar het ruggenmerg beneden het getekende deel.
Door welk van de genummerde delen kan deze uitloper gaan?

1. Nummer 1
2. Nummer 2
3. Nummer 3
4. Nummer 4

Doelstelling 6 

Je kunt delen van de hersenen benoemen met hun functies en kenmerken

• Grote hersenen = bewuste reacties
• Kleine hersenen = coordineren bewegingen
• Hersenstam = Impulsen geleiden van ruggenmerg en organen in het hoofd richting hersenen en aansturen belangrijke levensfuncties zoals hartslag en ademhaling

Hoe noem je een groep schakelcellen bij elkaar die liggen in de grote hersenen?

1. Hersenstam
2. Kleine hersenen
3. Hersencentra

Sleep de juiste betekenis naar het juiste begrip. 

Grote hersenen 

Kleine hersenen 

Hersenstam

Hersenschors met hersencentra voor waarnemingen, bewegingen en geheugen. 

Coordinatie en evenwicht houden.

Verbindingen tussen de hersenen en het rugenmerg, onbewuste reacties.

Doelstelling 7 

Je kunt de risico's van overmatig gebruik van medicijnen, alcohol en drugs beschrijven

• Overdracht van impulsen kan worden geremd of gestimuleerd
• Kan zorgen voor blijvend hersenletsel of achteruitgang in functioneren hersenen

Deelname aan het verkeer is vlak na het gebruik van ongeveer twee glazen alcoholhoudende drank verboden. Hierover worden twee beweringen gedaan.

   1   Het belangrijkste effect van alcohol op het zenuwstelsel is dat je hersenen beter functioneren.

   2   Door de alcohol uit drie of meer glazen neemt de reactiesnelheid tijdens het sturen af.

Welke van deze beweringen is (zijn) juist?

1. Alleen bewering 1.
2. Alleen bewering 2.
3. Bewering 1 en 2.
4. Geen van beide beweringen.

Doelstelling 8 

Je kunt de functies van reflexen noemen en de reflexboog bescihrijven 

Reactie vindt plaats voordat impuls bij grote hersenen aankomt

Functie: bescherming van het lichaam

Hoe verloopt de weg van een
reflexboog?

1. Zintuigcellen-Gevoelszenuwcellen-Schakelcellen in de hersenen-Bewegingszenuwcellen-Spier
2. Zintuigcellen-Gevoelszenuwcellen - Schakelcellen in ruggenmerg/stam Bewegingszenuwcellen-Spier
3. Zintuigcellen-Schakelcellen-Gevoelszenuwcellen- bewegingszenuwcellen - Spier

Bekijk de afbeelding
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Doelstelling 9

Je kunt de bouw en functies van het hormoonstelsel beschrijven en in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen

HORMOONSTELSEL

ZENUWSTELSEL

snel

langzaam

impulsen

via bloed

kort

langdurig

Specifiek

via zenuwen

hormonen

Doelstelling 10 

Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en schildklier

Hypofyse		Schildklier
Groeihormoon	stimuleert groei van beenderen	Schildklier-hormoon	Stimuleert groei en ontwikkeling
Stimulerende hormonen	Sturen andere hormoonklieren aan		Stimuleert de stofwisseling (verbranding)

Doelstelling 11 

Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van langerhans en de bijnieren

Eilandjes van langerhans		Bijnieren
Insuline (Veel suiker in bloed)	Zet glucose om in glycogeen	Adrenaline	Activeert lichaamsprocessen zodat je in actie kan komen
Glucagon (weinig suiker in bloed)	Zet glycogeen om in glucose

Welke hormonen horen bij welke klier?

Groeihormoon

Schildklierhormoon

Adrenaline

Insuline

Glucagon

Testosteron

Progesteron

Oestrogeen

waarom kun je de hypofyse het regelcentrum van het hormoonstelsel noemen?

1. hypofysehormonen sturen andere hormoonklieren aan
2. het is het enige hormoonklier in de hersenen
3. de hypofyse scheidt alle hormonen uit
4. de hypofyse is klein maar regelt alles

Welke invloed heeft insuline op het glucosegehalte van het bloed?

1. door insuline daalt het glucosegehalte in het bloed
2. door insuline stijgt het glucosegehalte in het bloed