les 10: schrijven zakelijke brief (2/2)

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

0mbi voorbereiding IE 

-welkom

- over de examens

-IE onderdeel schrijven - les 2: zakelijke brief

- huiswerk

Je hebt voor deze les boek B nodig. Pak die erbij! 

Derde onderdeel IE : schrijven

Het examenonderdeel schrijven bestaat uit:
- schrijf een zakelijke brief

- schrijf een betoog

120 minuten de tijd. 
dyslecten met pasje 150. 

Onderdeel 1: zakelijke brief 

Bij de eerste opdracht heb je de theorie in het boek bestudeerd. Nu richten we ons op de valkuilen die er in je brief zitten en hoe je die kunt voorkomen. 

Wat denk je dat jouw valkuilen zijn als het gaat om het schrijven van de zakelijke brief?

Een paar kleine foutjes in de opmaak van de brief (11 onderdelen)

1. maakt niet zoveel uit
2. gaat mij punten kosten

uitleg bij het antwoord: 

Eén van de onderdelen waar je op beoordeeld wordt is layout en opmaak. Als je die goed doet (2 punten) dan kun je eventueel compenseren als je 0 punten scoort op spelling en grammatica. 

Zorg er dus voor dat je echt 0 fouten maakt in die opmaak. 

Het is een goed idee om te beginnen met 'mijn naam is en ik...'

1. waar
2. niet waar
3. maakt niet zoveel uit

uitleg bij het antwoord: 

Speciale aandacht voor de eerste alinea. Ga hier jezelf NIET voorstellen. Dat is écht niet nodig. Je naam staat bovenaan én onderaan de brief. 

Het is beter als je in de eerste zin de aanleiding voor je schrijven geeft. Wat is er gebeurd waardoor jij deze brief ging schrijven? 

Als het doel van de brief is om iemand over te halen (zoals bij zakelijke brief 1)

1. moet ik de lezer agressief benaderen
2. zal ik de lezer ook moeten informeren
3. hoef ik de lezer geen informatie te geven
4. moet ik met goede argumenten komen

uitleg bij het antwoord: 

Als het doel is iemand over te halen, zul je toch ook echt informatie moeten geven. Anders ben je onduidelijk.
 

Het overtuigende gedeelte is wat gevoeliger. Je moet de lezer aansporen, aanmoedigen, maar niet agressief benaderen. Dit doe je het beste met goede argumenten. Waarom moet deze persoon doen wat jij wilt? Kruip in de huid van je lezer. Wat zou jij willen lezen als jij deze brief krijgt?

De lezer van mijn brief

1. spreek ik altijd aan met u
2. spreek ik aan met je en jij
3. spreek ik helemaal niet aan

Uitleg bij het antwoord: 

Let goed op de toon van je brief. Houd het vriendelijk maar vooral formeel. U is de juiste aanspreekvorm. 

Het is natuurlijk een slim trucje om op het gevoel van de lezer in te spelen. Vertel hoe geweldig je de persoon vindt of welke eigenschappen je in hem/haar waardeert. Dit kan helpen in de overtuigingskracht. 

Let op: u met kleine letter. 

Als ik een brief schrijf namens een groep of bedrijf kan ik prima 'wij' gebruiken in de brief

1. waar
2. niet waar

Uitleg bij het antwoord: 

Pas op met het gebruik van 'wij'. JIJ schrijft de brief, JOUW naam staat eronder. 

Wil je toch je groepsgenoten/collega's betrekken in een zin. Zeg dan: "mijn collega's en ik waarderen het erg..." of "alle leden van de drumband, waaronder ik, vinden het fijn.... "

Spelfouten in een brief moeten kunnen. Net als grammaticafouten of gebrek aan punten.

1. Natuurlijk! Het gaat om de boodschap
2. Het is niet heel netjes, maarja, wat doe je er aan?
3. Nee. Dit kan echt niet.

Ik heb de brief gemaakt en kan deze gaan beoordelen

1. waar
2. niet waar

Aan de slag! 

Open je brief in word

download het beoordelingsformulier uit cum laude

 SPLITS je scherm 

Wissel eventueel van laptop! 

Vul de bovenste helft van het beoordelingsblad in. 

Hierna lopen we stap voor stap de onderdelen door. 

stap 1 en 2

Er zijn voorwaardelijke eisen aan de brief. Als de brief niet leesbaar is, te kort is of niet herkenbaar is als brief (je hebt bijvoorbeeld een e-mail geschreven) dan is hier het antwoord NEE en is het eindcijfer 1,0. 

Heb je voldaan aan de eisen? markeer dan twee keer ja. 

onderdeel 1: opdrachteisen

Bekijk de onderdelen die in je brief hadden moeten staan.

Controleer of deze ook in je brief naar voren komen. 

alles in je brief?    2 punten

1 of 2 dingen vergeten 1 punt

3 of meer dingen niet genoemd  0 punten 

Hoe pak je dat nou aan als je de opdracht krijgt? Hoe weet je wat er beoordeeld wordt bij 1?

onderdeel 2: samenhang

Je brief moet een samenhangend verhaal zijn. We kijken hierbij naar het gebruik van alinea's en het gebruik van signaalwoorden.

alles gedaan?    2 punten

1 of 2 dingen niet helemaal ok?  1 punt

3 of meer dingen niet uitgevoerd?  0 punten 

Tip: kijk nog eens op blz. 128 voor een goed voorbeeld van de alinea's. 

onderdeel 3: doel

Je brief moet aanzetten tot handelen. De lezer moet niet anders kunnen dan jou je geld geven. Daarnaast moet je ook informatief zijn: geef informatie over de omroep. Helemaal fantastisch is als je ook inspeelt op het gevoel. 

aan alle drie voldaan?    2 punten

mis je één aspect? 1 punt

mis je twee aspecten of meer?  0 punten 

onderdeel 4: publiek

Je brief moet correct en formeel zijn. Loop je tekst eens na. Heb je u en uw goed gebruikt? Blijf je beleefd en vriendelijk?  

dit is goed -   2 punten

dit kan beter - 1 punt

dit is niet goed -  0 punten 

onderdeel 5: woordgebruik en woordenschat

Lees je brief nog een kritisch na. Heb je veel dezelfde woorden gebruikt in een zin of alinea? 

Heb je geschreven vanuit IK, mijn collega's en ik, etc.?  

dit is goed -   2 punten

dit kan beter - 1 punt

dit is niet goed -  0 punten 

onderdeel 6: spelling, grammatica, interpunctie

Dit is het moment om je brief heel kritisch te bekijken, letter voor letter. Elke spelfout telt bij spelling, elke kromme zin bij grammatica, elke punt of kommafout bij interpunctie. 

Eerst per onderdeel scoren - dan voor het totaal. 

onderdeel 7: leesbaarheid

Pak boek B blz. 127/128 erbij. Is de brief goed opgemaakt volgens Amerikaans briefmodel? Kijk naar de allerkleinste dingetjes. 

Zijn witregels goed gebruikt? 

alles goed - 2 punten

1 of 2 kleine foutjes - 1 punt

3 of meer foutjes - 0 punten 

Hoeveel punten heb je behaald?

014

wat voor cijfer levert het je op?

Aantal punten  / Cijfer

14   10

13   9,5

12   9,0

11    8,4

10   7,9

9    7,2

8    6,6

7    6,0

6     5,3

5     4,4

4     3,6

3     2,8

2     2,0

1      1,2

0     1,0

hoe nu verder?

Je hebt nu zelf ingeschat hoe je hebt gescoord. Natuurlijk is dit niet jouw werk. Wel wil ik dat je begrijpt hoe je brief wordt nagekeken. Het cijfer geeft een indicatie. 

Deze brief verbeter je en lever je dan in. Ik ga de zakelijke brief niet beoordelen, maar ik kijk of je hebt voldaan of niet. 

Wil je wel een second opinion over een onderdeel? Kom dan naar me toe of vraag per chat. 

Tot slot

verbeter je brief. 

Volgende week gaan we verder met het betoog