2-11: intro hist. letterkunde

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Deze les

Klassikaal: introductie lessenreeks historische letterkunde

Klassikaal: minicollege

Zelfstandig: opdrachten maken

Zelfstandig: werken aan literair blog

Algemene doelen

• Historisch besef, kennis verschillende periodes
• Verplaatsen in anderen, in andere tijden

Werkwijze renaissance

• Minicolleges H2 Dautzenberg
• Zelfstandig opdrachten maken
• Lezen bulkboekje 'Liefde en seks in de Gouden Eeuw'
• Opdrachten 'Het Nederlandse liefdesembleem'
• Verwerkingsopdracht > leesdossier

Werkwijze verlichting

• Minicolleges H3 Dautzenberg 
• Zelfstandig opdrachten maken

Toets

• Toetsweek 2, 90 minuten
• Leerstof:
  - Dautzenberg H2 alle paragrafen behalve par. 15 Maniërisme en barok
  - Dautzenberg H3 alle paragrafen behalve par. 28 Buitenlandse literatuur
  - Bulkboekje Liefde en Seks in de Gouden Eeuw 

Historische achtergrond

• Renaissance: periode na de middeleeuwen 
• Feodale stelsel > centraal geregeerde staten
• Burgerij machtiger en rijker > adel en Kerk verliezen gezag
• Kerkscheuring: katholieken en protestanten

De renaissance

• 14e eeuw: Italië  
• In Nederlandse literatuur: 16e en 17e eeuw
• Wedergeboorte: hernieuwde belangstelling klassieke oudheid

1. Humanisme

• Humanisten: eerste onderzoekers van klassieke teksten
• Nieuw mensbeeld t.o.v. de middeleeuwen
• Middeleeuwen - theocentrisch: mens en leven op aarde ondergeschikt aan God en hiernamaals (memento mori)
• Renaissance - antropocentrisch: mens en leven op aarde even belangrijk als God en hiernamaals (carpe diem)

Gevolgen kunst en cultuur

• Kunstenaars werden genieën, was niet meer slechts gave van God
• De mens werd individualistischer
• Bijv.: signeren, zelfportretten, gedichten over persoonlijke omstandigheden
• Renaissancist streefde naar 'homo universalis': uniek mens die op alle culturele gebieden uitblinkt.

2. Reformatie

• Zelf bijbel bestuderen: ontdekken wantoestanden
• Hervorming
• Luther en Calvijn 
• Contrareformatie: Rk-kerk treedt op m.b.v. Spanje

Politieke en literaire gevolgen

1. Beeldenstorm (1566). NL onder gezag Karel V en later Filips II, koning van Spanje. Stuurde hertog van Alva
2. Tachtigjarige oorlog (1568-1648). Begint met de komst van Alva.
   Opstand: opstandelingen noemen zichzelf geuzen.
3. Geuzenliederen: strijdliederen. Wilhelmus beroemdste voorbeeld.

Gouden Eeuw

• Val van Antwerpen (1585) > Nederlanden gescheiden in noordelijk en zuidelijk deel
• Noorden: Republiek der Verenigde Nederlanden
• Bloeiende economie, kunst en wetenschap
• Veel buitenlandse geleerden en schrijvers
• Amsterdam belangrijk handelscentrum

Aan de slag

• Maak: 9a en d-f (b en c overslaan), 10.1 (a en d overslaan) en 10.2
• Blz. 10 opdrachtenboek
• Horen bij par. 9 en 10 (blz. 31-33 theorieboek)
• Klaar? Nakijkblad bij mij halen 
• Daarna werken aan literair blog

Volgende les

Verder met theorie en opdrachten

Feedback en werken aan literair blog

> eind van de les blog inleveren