M4 1.2 2324 cluster2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Klascode voor de LessonUps:  thzrb

Wat gaan we doen? 

• Herhalen 1.1
• Uitleg 1.2 Wonen en werken
• Aan de slag > 1.2  Invul- open en gesloten vragen maken en nakijken.
• Inlogcode LessonUps: wjrky

In 1848 zijn dit de belangrijke namen

1. Thorbecke - Willem II
2. Thorbecke - Willem I
3. Willem I en Willem II
4. In 1848 zijn er geen belangrijke namen

Wat betekent censuskiesrecht?

1. Mannen mogen stemmen
2. Rijke mannen en vrouwen mogen stemmen
3. Als een man genoeg belasting betaald mag hij stemmen
4. Dat betekent helemaal niets!

Vóór of na de grondwetswijziging van 1848:

De koning is onschendbaar.

1. Voor
2. Na

Wat zijn de twee belangrijkste taken van de Tweede Kamer?

1. Wetten maken Regering controleren
2. Wetgeving maken Dagelijks bestuur van het land
3. Regering controleren Dagelijks bestuur van het land
4. Wetten uitvoeren Recht spreken

Recht van amendement is.....

1. Recht om een wetsvoorstel te wijzigen
2. Recht om zelf een wetsvoorstel in te dienen.
3. Recht om vragen te stellen
4. Geen enkel recht

Trias Politica betekent ...

1. alleenheerschappij
2. scheiding der machten
3. vrijheid
4. Montesquieu

Welke rechten hebben zowel de Eerste als de Tweede Kamer?

1. recht van enquête recht van begroting
2. recht van initiatief recht van begroting
3. recht van amendement recht van enquête
4. recht van amendement recht van initiatief

Wanneer je 18 bent mag je ook stemmen. Voor welke verkiezingen ontvang je GEEN stembiljet?

1. Eerste Kamer
2. Tweede Kamer
3. Provinciale Staten .
4. Gemeenteraad

De oranje gekleurde politieke partijen in het plaatje zijn....

1. Oppositie partijen
2. Coalitie partijen

Hoeveel leden heeft de Eerste Kamer?

1. 75
2. 100
3. 150
4. 225

Een kamerlid komt met een wetsvoorstel. Van welk recht maakt dit kamerlid dan gebruik?

1. Recht van interpellatie
2. Recht van amendement
3. Recht van initiatief
4. Recht van budget

De Luxemburgse kwestie ging over:

1. onschendbaarheid van de koning
2. het recht van initiatief
3. het recht van amendement
4. ministeriële verantwoordelijkheid

Leerdoelen 1.2

• Je kan vijf  veranderingen opnoemen en omschrijven in Nederland ten tijde van de industrialisatie.
• Je kan de sociale kwestie beschrijven + vier sociale wetten opnoemen
• Je kan van de liberalen de volgende zaken opnoemen: de leider, de partij, de aanhangers en het belangrijkste ideeën .
  
• Je kan een beschrijving geven van het communisme en je kent de idealen die hierbij horen
  
• Je kan van de politieke stroming de sociaal democraten de volgende zaken opnoemen: de leider, de partij, de aanhangers en het belangrijkste ideeën .. 

De industrialisatie van Nederland

• Nederland industrialiseert laat, pas in de tweede helft van de 19e eeuw, dus na ca. 1850. Vooral bij (grote) steden komen fabrieken. 

• In de fabrieken werden machines aangedreven door stoomkracht > sneller en meer productie.  
• Urbanisatie > trek van platteland naar de stad

• Door de industrialisatie veranderde Nederland in hoog tempo. 

Snelle verandering = revolutie  

.

De industrialisatie van Nederland

• Vóór de industrialisatie werkten mensen vooral in de in de landbouw.
• Ná de industrialisatie gingen steeds meer mensen in de fabrieken werken.
• Arbeiders deden zwaar, vies en saai werk. Lange werkdagen (soms wel 14 uur) voor een laag loon.
  
• Vrouwen en kinderen werkten ook in de fabriek omdat het gezinsinkomen anders  te laag was om te kunnen overleven  > kinderarbeid.
  
• Als arbeider had men weinig tot geen rechten.... Voor jou tien anderen! 

Woningen voor arbeiders

• De woonomstandigheden van de arbeiders waren slecht.  Kwaliteit van de huizen was slecht. Regelmatig woonden mensen gebouwen die nooit als huis waren bedoeld  >Schuren, kelders, pakhuizen etc.  Deze woningen worden krotwoningen genoemd. 

• De hygiëne en ventilatie in de huizen was zelden in orde.
  
• En omdat de gezinnen groot waren, woonden ze met te veel mensen in een te kleine ruimte.  Dit zorgde voor gezondheidsproblemen en spanningen. 

De sociale kwestie

Sociale Kwestie

Samengevat:

Wat is de sociale kwestie? 

• Een kwestie is een "probleem"

• Eind 19e eeuw waren de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders duidelijk zichtbaar > sociale kwestie
• Vooral in de steden was het probleem goed zichtbaar.
  

Slechte leefomstandigheden

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Wie helpt de arbeiders? (1)

De meeste fabrikanten gaven niet veel om hun arbeiders.  

• Arbeiders waren ongeschoold en vaak ongeletterd.

• Staken: dit werkte alleen als iedereen ging staken, en dat was moeilijk vol te houden, zeker zonder loon. 

De eerste vakbonden werden opgericht om arbeiders te verenigen. 

Vakbonden

• Ondanks particuliere pogingen, en maatregelen van kerken leken de levensomstandigheid  van de arbeidersklasse amper te verbeteren.

• Meer werknemers dan banen > iedereen die klaagde werd ontslagen. 
• Oplossing: vakbonden oprichten. Samen sta je sterk! 
• Arbeiders betaalden contributie en daarvan werden eventuele stakers betaald...
  

Er ontstaat een grotere maatschappij-politieke beweging die het leven van de arbeiders wil verbeteren:  het socialisme

Wie helpt de arbeiders? (2)

• Nederland kent drie grote politieke stromingen: socialisten (links), confessionelen (midden/rechts) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

De confessionelen behandelen we volgende les

Kapitalisme

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Het kapitalisme is een systeem waar rijk en arm veel voorkomt. 

• Alleen ‘de rijken’  mochten stemmen  (=censuskiesrecht)

• Hierdoor bleven ‘de rijken’ aan de macht en was er weinig animo voor veranderingen

Liberalen

Aanhang: Rijke burgers, eerste politici

Leider:  Thorbecke

Politieke partij: Liberale Unie.

Ideeën: Overheid moet zich zo min mogelijk met het land bemoeien, alleen zorgen voor veiligheid. Zeker niet met de economie.

Ideaal:  de 'Nachtwakersstaat' 

Socialisme en Karl Marx

• Socialisten geloofden in de ideeën van Karl Marx

• Een Duitse "denker" en schrijver

• Na de klassenstrijd tussen  bezittende en niet-bezittende zouden alle bezittingen in handen komen van de arbeiders.
  
• Communisten en socialisten willen een samenleving waarin het  bezit eerlijk verdeeld is. 

"Proletariërs aller landen, verenigt U!"

Socialisme 

het willen verbeteren van de levensomstandigheden van de arbeidersklassen.

Communisten

• Revolutie is de enige optie!
• Vechten voor een communistische staat
• Karl Marx

1917 Russische Revolutie

Sociaal democraten:

• Via de regeren en wetten de leefomstandigheden van de arbeidersklassen verbeteren.

• Strijden voor algemeen kiesrecht

Sociaal democraten

Aanhang: (Fabrieks)arbeiders

Leider: Pieter Jelles Troelstra

Politieke Partij: SDAP 

Ideeën: 1. Situatie arbeiders verbeteren door sociale wetten

2. Algemeen kiesrecht

Vóór de Woningwet...

...na de Woningwet

Aan de slag

Wat ga je doen?

• 1.2 Invulsamenvatting, open-en gesloten vragen maken en nakijken

Inlogcode LessonUp

KEUZE: 

• Samenvatting van de leerdoelen van H1.2 maken > zie reader voor leerdoelen/bouwstenen
• Oefen op de eindexamensite > Thorbecke + politieke organisaties
• Quizlet oefenen 
• Kijken: In deze LessonUp een video van Andere Tijden 'Twente op Stoom' 

Klascode voor de LessonUps: thzrb

klascode eindexamensite YCWLT

https: