This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes, text slides and 5 videos.
Items in this lesson
Slide 1 - Video
voor c. 500:
steden
handel
geldeconomie
agrarisch urbane samenleving
na c. 500
dorpen
autarkie
ruilhandel
agrarische samenleving
- horigheid
- hofstelsel/domeinstelsel
De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarische-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid
Slide 2 - Slide
Slide 3 - Slide
Slide 4 - Slide
Schema over het hofstelsel
Slide 5 - Slide
HOFSTELSEL OF DOMEINSTELSEL
Slide 6 - Slide
ontstaan van horigheid
(het toebehoren van een boer aan het land van een heer)
door:
- wegvallen centraal bestuur
- wegvallen bescherming (overheid/leger)
- wegvallen steden
- wegvallen handel en nijverheid
-> boeren zoeken bescherming bij een heer
de overheid bood geen bescherming en rondtrekkende bendes hadden vrij spel. Boeren zagen zich gedwongen bescherming te zoeken bij een heer. In ruil daarvoor gingen ze verplichtingen aan.
Slide 7 - Slide
vrije boeren, Horigen en lijfeigenen wonen op of bij het domein van de heer.
- > Hofstelsel
(een economich en sociaal systeem)
Slide 8 - Slide
Slide 9 - Slide
Slide 10 - Slide
Slide 11 - Slide
vroonland=land van de heer.
Slide 12 - Slide
Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.
Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.
De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.
De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.
Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.
Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.
Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof
Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.
Slide 13 - Slide
Slide 14 - Slide
Slide 15 - Slide
Slide 16 - Video
In hoeverre is het filmpje van Terry Jones representatief voor de visie op de horige boer?
Slide 17 - Open question
Maken de opdrachten 1, 2 en 3 van paragraaf 3.1
Slide 18 - Open question
Slide 19 - Slide
Slide 20 - Video
Clovis (466-511)
verdreef de (laatste) Romeinen
versloeg Germaanse stammen +
Frankische concurrenten
1e katholieke koning in Gallië
Clovis > Lovis > Louis
nieuwe machtsstructuur:
vazallen (eed van trouw, ridder)>
kreeg een deel van de buit
Slide 21 - Slide
doop Clovis (Reims)
tombe van Clovis (Saint-Denis)
Slide 22 - Slide
Rijk Clovis
Slide 23 - Slide
ontstaan feodaliteit
Karel Martel (690-741):
ridders werden vazallen (eed van trouw) in ruil voor levensonderhoud op kasteel
worden beleend met landgoederen
Slide 24 - Slide
Leenstelsel
> feodum > feodale stelsel
bestuursstelsel
contract leenheer en leenman: eed van trouw >bescherming gebruik landgoed
ridders, graven en hertogen
onderdelen eed: geld (eenmalig), militaire dienst, bestuur en rechtspraak
niet overdraagbaar
Slide 25 - Slide
Karel de Grote (768 - 814)
leenheer
door enorme uitbreiding rijk (>Gallie)
koppeling leenstelsel - bestuur:
graven en hertogen leenmannen
Nadelen:
ontwikkeling naar erfelijkheid van de leen > loyaliteitskwestie
versnippering
leenmannen soms meerdere leenheren
Slide 26 - Slide
Het Rijk van Karel de Grote!
Slide 27 - Slide
Leenstelsel
Slide 28 - Slide
Slide 29 - Slide
Slide 30 - Slide
vul het schema in
Slide 31 - Open question
Slide 32 - Slide
Slide 33 - Slide
Waardoor leidt het feodale stelsel tot versnippering?
Slide 34 - Open question
Slide 35 - Video
0
Slide 36 - Video
Vaak worden de begrippen hofstelsel en leenstelsel door elkaar heen gebruikt. Toch zijn ze niet hetzelfde. Leg uit!