Les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Welkom! 

Ga naar je plek, pak je spullen en wacht tot de les begint.

Wat gaan we doen?

• Lesdoelen
• Herhaling hoofdstuk 1
• Maken herhalingsopdrachten
• Evaluatie les

Lesdoelen

• Ik weet wat ik moet leren voor het schoolexamen
• Ik ken de begrippen en leerstof uit hoofdstuk 1
• Ik kan met bronnen werken

De VOC in Oost-Indië

• Handel in specerijen
• 1602: VOC opgericht
• Handelsmonopolie

Nederlands-Indië

• In 1798 VOC failliet
• Oost-Indië wordt een kolonie: Nederlands-Indië
• Nederlanders werken samen met Indonesische families van adel
• Gouverneur-generaal, residenten en regent

Cultuurstelsel

• Plan van Johannes van den Bosch
• Invoering: 1830
• Op 1/5 deel moesten
  cultuurproducten worden
  verbouwd
• Leverde veel geld op voor 
  Nederland

Cultuurstelsel voor Indonesiërs

• Beste grond voor cultuurproducten
• Soms nog meer afstaan voor de regenten en/of belasting
• Minder rijst voor zichzelf verbouwen, dit leidde tot hongersnoden
• Geen geschikte grond? Dan moest je werken voor de Nederlanders

Kritiek op cultuurstelsel 

• Regering bepaalt wat er verbouwd wordt
• Uitbuiting Javaanse boeren
• Boek: Max Havelaar
• Liberalisme
• 1870
• Vrije economie

Vrije economie

• Minder bemoeienis
• Veel rijkdom voor Nederlandse ondernemers
• Goed of slecht voor Javaanse boeren?
• Koelies: contractarbeiders

Modern Imperialisme

• Zoveel mogelijk grondgebied creëren/groot rijk opbouwen
• KNIL
  
• Pacificatie
• Atjeh-oorlog

Kritiek op bestuur in Nederlands-Indië

Begin 20ste eeuw steeds meer kritiek
Ereschuld
Ethische Politiek (1901)

Ethische politiek

• Gezondheidszorg
• Landbouw
• Infrastructuur
• Onderwijs

Nationalisme

• Het onbedoelde bijgevolg van betere
   scholing
• Soekarno en andere Indonesiërs
  steeds ontevredener

Volksraad

• 1918
• Raad die advies geeft aan regering
• Nationalisten hadden op meer inspraak en democratie gehoopt
• Volksraad had geen macht

Partai Nasional Indonesia

• PNI
• Soekarno en Hatta
  
• Volledige onafhankelijkheid voor eigen land
• Indonesië
• Groot deel bevolking stond achter Soekarno
• Soekarno door Nederlands bestuur gevangen genomen

Japan bezet Nederlands-Indië

• Januari 1942
  
• Azië voor de Aziaten
• Nederlanders worden
    geïnterneerd 
• Nederlanders worden
   dwangarbeiders of moeten gedwongen prostitutie in
• Soekarno wordt vrijgelaten

Japan bezet Nederlands-Indië

• Indonesiërs zijn in het begin blij met Japanners
  
• Japanners bleken agressief en beroofden Indonesïe van land- en mijnbouwproducten
• Mensen krijgen steeds meer honger
• Toen duidelijk werd dat Japan de oorlog zou verliezen, beloofde Japan dat Indonesië snel onafhankelijk zou worden

Uitroepen van de onafhankelijkheid

• 15 augustus 1945 moet Japan zich overgeven
  
• Twee dagen later roepen Soekarno en Hatta de Republiek Indonesië uit
• Dit gebeurde onder druk van de pemoeda's
• De Nederlandse regering erkende de Replubliek Indonesië niet
• Pemoeda's bereidden zich voor om Nederlanders buiten de deur te houden

Het Indonesisch-Nederlands conflict

• 1945 - 1948
  
• Nederlandse macht flink verkleind
• Japanners gevraagd te blijven voor orde
• Pemoeda's overvallen en moorden
• Merdeka!
• Nederlandse regering besluit soldaten te sturen
• Nederlanders tegen onderhandelingen

Eerste politionele actie

• 1947 (20 op 21 juli)
  
• Schatkist raakte leeg
• Onderhandeling mislukt, dus over tot geweld
• Militaire actie om Indonesië als kolonie te houden
• Actie een succes, maar vrijheidsstrijders niet definitief verslagen

Tweede politionele actie

• 1948 (december)
  
• VN en VS grote kritiek op eerste actie
• Moesten stoppen, maar mochten veroverde gebieden houden
• Soekarno probeerde Republiek Indonesia politiek en militair sterker te maken
• Nederland gaat over tot tweede politionele actie

Tweede politionele actie

• 1948 (december)
  
• VN en VS grote kritiek op eerste actie
• Moesten stoppen, maar mochten veroverde gebieden houden
• Soekarno probeerde Republiek Indonesia politiek en militair sterker te maken
• Nederland gaat over tot tweede politionele actie

Tweede politionele actie

• Soekarno gevangen genomen
• Veel kritiek van VN: eisten onmiddellijk stoppen, vrijlaten leiders en gesprekken over onafhankelijkheid
• VS dreigt Marshallhulp stop te zetten
• Waarom spreekt de VS zich zo uit?

Onafhankelijkheid

• Gesprekken Nederland met Indonesië
• 27 december 1949
• Overdracht soevereiniteit 

Molukkers

• Wilden niet bij Indonesië horen
• Hadden gevochten in het KNIL
• Veel Indonesiërs vonden ze verraders
• Riepen eigen republiek uit: Republiek der Zuid-Molukken (RMS)
• Indonesië bezet Molukken
• Nederland haalt 12500 Molukkers naar Nederland in 1951

Zelfstandig werken

Maak: herhalingsopdrachten op Classroom

Heb je vragen? Sla de opdracht even over

Klaar? 
Ga aan de slag met Test Jezelf van MEMO

Rustig samenwerken

Maak: herhalingsopdrachten op Classroom

Heb je vragen? Steek je vinger op!

Klaar? 
Ga aan de slag met Test Jezelf van MEMO

Lesdoelen

• Ik weet wat ik moet leren voor het schoolexamen
• Ik ken de begrippen en leerstof uit hoofdstuk 1
• Ik kan met bronnen werken

Evaluatie

• Wat heb je geleerd deze les?
• Wat ging er goed?
• Wat kan beter?