Jazz kenmerken en stijlen

• Muziek
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

JAZZ MUZIEKSTIJLEN

Aanmelden bij klas in LessonUp: code

Toelichting slide 7

Zet het muziekfragment (Bach) aan en laat leerlingen de vraag beantwoorden: Welke onderdelen in het plaatje zijn typisch barok? En wat hoort er niet thuis in de 17e eeuw?

Antwoorden:

Barok: veel versieringen, kleding, schoenen, pruik, schilderij met baroklijst, gouden kandelaren en grote spiegels. 

Geen barok: dj, hoofdtelefoon, zonnebril, grammofoonplaten en manier van bewegen.

I: Algemene kenmerken

II: Vroege jazz, ± 1910 - 1930

III: Mainstream (Swing / big bands), ± 1930 - 1945) 

IV: Moderne jazz (na +/- 1945)

I: Algemene kenmerken

Wat maakt jazz?

•  improvisatie
• swing
• syncopen
• bezetting / instrumentatie

Jazz ontstaat doordat Afrikaanse en Westerse invloeden vermengen (later meer bij KUA).

Afrikaanse invloeden:
- complexe ritmes
- improvisatie
- call and response

Europese invloeden:
- harmonie

- melodievaste structuur,

- westers instrumentarium

 

Syncopen

Een syncope ontstaat wanneer tonen niet op de tel vallen,

maar net erna of ervoor. Er is dan een accentverschuiving.

Het volgende filmpje demonstreert dit mooi:

Swing

Als muziek 'in swing' gespeeld wordt, klinkt het ritme net een beetje anders. De eerste toon wordt wat langer gespeeld dan de toon erna. Jazzmuziek wordt vrijwel altijd in swing gespeeld. Veel popmuziek wordt juist 'recht' gespeeld. 

 

Bezetting

De ritmesectie bestaat uit:

- drums                                                              (= ritmelaag) 

- (contra)bas, vaak walking bass           (= baslaag)
- slaggitaar (rhythm guitar) of piano    (= akkoorden)

Daar overheen speelt de solist (bijv. een blaasinstrument of zang) de melodie                    

(In bigbands zijn er ook nog aparte blazerssecties)

Jazzgenres

II: Vroege jazz (± 1910 - 1930)

Het begin: straatorkesten

Belangrijkste kenmerk: improvisatie

instrumenten: 

- allemaal verschillend

- trompet, klarinet, banjo, tuba (later + trombone, drums, sax)

New Orleans & Chicago jazz

• zwarte muziek
• Collectieve improvisaties: door elkaar heen improviseren

        Klinkt wat chaotisch, vrij, melodieën klinken door elkaar.

• Syncopische ritmes.
• Instrumenten: veel klarinet, trompet, trombone, 
• ritmesectie: drums, banjo, en akoestische bas.
• In Chicago: Louis Armstrong die de solo's naar een

hoger plan tilt (techniek, timing) & scat vocals

III: Mainstream (+/- 1930-45)

Swing

- Mainstream betekent: 'wat de meeste mensen wel kennen', populaire muziek

-  Orkestsoort: Bigbands met groepen instrumenten (bv. saxofoonsectie, trompetsectie naast de ritmesectie)

- vrij veel uitgeschreven slechts deels 

geïmproviseerd

- heel succesvol, ook onder wit publiek

Bekende namen

• Duke Ellington's bigband
  
• Count Basie's bigband
• Glenn Miller

Nachtclubs, drankverbod, maffia

Bigband in oorlogstijd

IV: Nieuwe stijl jazz (na +/- 1945)

Moderne jazz: repertoire

Ieder combo speelt grofweg dezelfde liedjes (waarom?)

Alleen de melodie & toonsoort worden afgesproken.

Rest wordt geïmproviseerd

Moderne jazz: structuur

Vaste structuur: 

1: melodie door 1 instrument, rest speelt de begeleiding

2: één instrument krijgt de solo en improviseert om de melodie heen, rest als 1

3: als 2, met een ander solo-instrument

4: als 2 (dit herhaalt zich zo vaak je wilt)

5: als afsluiting hetzelfde als 1: de melodie, met de rest als begeleiding

1

2

3

4

5

Bebop

Dizzy Gillespie

Charlie Parker

• heel snel
  
• virtuoos
• gejaagd gevoel

Cool Jazz

Miles Davis

• ingetogen
• rustig
• beheerst

Free Jazz

Geen toonladder, geen maat: geen regels

Alles is toegestaan...

Ornette Coleman

Combistijl: fusion

Om jazz weer toegankelijk te 

maken gaan sommige 

artiesten jazz vermengen met rock.

Deze stijl heet Fusion of Jazzrock.

Weather Report

PO Musiceren

Groepsopdracht: 

Kies een nummer dat je wil gaan uitvoeren. Let op: je gaat van dit nummer een jazzy cover maken! Kies dus NIET een jazznummer maar liever een nummer dat daar qua stijl wat verder vanaf staat. 

Verdeel de partijen en ga op zoek naar bladmuziek / akkoorden / tutorials.