1.2 China: van kopiëren naar innoveren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§1.2 China: van kopiëren naar innoveren

Aan het einde van de les

...kan je uitleggen wat de rol is van de Speciaal Economische Zones in de opkomst van China

... weet je waar de industrie in China is geconcentreerd

... kan je uitleggen welke veranderingen er zijn in de economie van China.

China tot 1980

• Alle macht bij de communistische partij
• Alle bedrijven in handen van de staat
• Geen vrijheid voor de mensen 
• westerse cultuur verboden
•  bevolking: arm en afgesloten van de buitenwereld

China nu

• nog steeds communistisch
  
• Internationale bedrijven zijn welkom
  zoals Apple, Mercedes, Microsoft

• veel Chinese (tech)bedrijven in de top van de wereld
  
• westerse sociale media zijn verboden
  --> WhatsApp, Facebook, Twitter, Google

De wereld: centrum-periferie verdeling

Rijk vs arm

Centrum, semi-periferie en periferie

Iedere regio is gespecialiseerd in 'iets' om te exporteren

Maar: die verdeling ligt niet vast! Landen kunnen opkomen en rijker worden

Internationale arbeidsverdeling

Globalisering -> bedrijven kunnen producten maken waar dat zo goed en goedkoop mogelijk kan.

Internationale arbeidsverdeling: verdeling van het werk over verschillende landen --> Ieder land exporteert wat dat land goed en goedkoop kan produceren. Daardoor wel ongelijkheid tussen arm vs rijk.

MultiNationale Ondernemingen (MNO's) zijn bedrijven die over landsgrenzen heen ondernemen

Internationale arbeidsverdeling

Drie fasen:

Eerste fase: ontwerpen product

Tweede fase: produceren in fabrieken

Derde fase: vervoeren en verkoop product

Laptop op wereldreis

Herhaling: 

Periferie

Semi-periferie

Centrum

Periferie

Centrum

'Slechte' banen

Producten

Te weinig werkgelegenheid

Bevolking wil niet meer in fabrieken werken

Vraag naar luxeproducten

Zeer afhankelijk

Lonen zijn laag

Enorme bedrijven

Speciale economische zone

'Open' gebied waar buitenlandse bedrijven zich mogen vestigen.

Weinig belasting!

Speciale economische zone

In China goedkope arbeidskrachten.

Arbeidsintensief: bedrijf dat veel arbeid nodig heeft.

Assemblage: in elkaar zetten van producten.

Hongkong en Shenzhen

 De verandering begon in 1980 in Shenzhen: eerste speciale economische zone (sez):

• vlakbij Hongkong: rijk, hoogontwikkeld, voormalige  Britse kolonie 
• door lage lonen geschikt voor arbeidsintensieve producten = lagelonenland
   schoenen, speelgoed, kleding

Shenzhen

Voor 1980 een visserdorp.

1980: eerste sez wordt geopend.

Enorm succes -> toename multinationals in Shenzhen.

Ter vergelijking...

Shenzhen        +-15 miljoen

New York            22 miljoen

Los Angeles     15,0 miljoen

Moskou              16,1 miljoen

Tokio                    37,8 miljoen

Amsterdam      869 duizend

Shenzhen 

• Open voor buitenland pas na 1980
• Geen Kolonie van Engeland
• exponentiële groei na eerste SEZ
• Fabriek (secundaire sector)

Hongkong

• Kolonie van Engeland tot 1997
• Voorrang op internationale markt dankzij koloniale verleden
• Dienstensector

Waarom in China vestigen?

Een lagelonenland:

Producten konden goedkoop worden gemaakt, daarna verkocht aan het rijke westen.

Europa/Amerika zijn een grote afzetmarkt.

China werd een NIC.

SEZ 

Wat is opvallend aan de ligging van de SEZ?

1993 vóór SEZ

2019 na SEZ

Wat valt je op aan het gebied Shenzhen?

De economie verandert snel:

- Niet alleen eenvoudige producten voor de uitvoer (export).

- Snelgroeiende binnenlandse afzetmarkt. Reden: gestegen lonen.

 

- Ontwikkeling eigen hightechindustrie op basis van hoogstaande technische kennis.

Afronding: Leg in je eigen woorden uit wat bijzonder is aan de SEZ in China

www.npostart.nl

Waarom zijn in China de Speciale Economische Zone's
vooral aan de oostkust gelegen?

1. Daar is het klimaat gunstig voor de industrie
2. Daar zijn de grondprijzen het goedkoopst
3. Daar zijn havens, dus kan er makkelijk transport plaatsvinden
4. Dat heeft de overheid nu eenmaal zo besloten

Welke sector is het grootst in Shenzhen?

1. Landbouw
2. Industrie
3. Diensten

Waarom werden SEZ (speciale economische zones) rond 1980 aangelegd in China?

1. Om de buitenlandse handel te bevorderen en daarmee de eigen economie.
2. Om de interne concurrentie te bevorderen.
3. Het hoofddoel was vissersdorpen te moderniseren.
4. Het was een economische droom van staatsman Mao Zedong.

Welke uitspraken horen bij een SEZ (Speciale Economische Zone)?

1. Dat is een gebied waar buitenlandse bedrijven zich mogen vestigen.
2. Gebied waar alleen binnenlandse bedrijven gevestigd zijn.
3. Alle andere antwoorden zijn juist.
4. Gebied met belastingvoordelen.

Hoe zag Shenzen er 40 jaar geleden uit?

1. Net als Hongkong
2. Voornamelijk landbouwgrond
3. Voornamelijk mijnbouw
4. woestijn

Wat is een speciale economische zone?

1. Een open plek in China waar je speciaal naar toegaat om te handelen
2. Een open plek in China waar buitenlandse bedrijven zich mogen vestigen.
3. Een open plek in China waar buitenlandse bedrijven mogen handelen
4. Een open plek in China waar je geen milieuregels hebt.

De periferie is afhankelijk van het centrum, maar het centrum niet van de periferie

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de periferie van Europa?

1. West Europa (Nederland, Duitsland, België, Frankrijk)
2. Noord-Europa (Scandinavië, Ijsland)
3. Oost Europa (Polen, Hongarije, Tsjechië,)
4. Zuid Europa (Griekenland, Kroatië, Italië)

Bij internationale arbeidsverdeling draait het om...

1. het uitschuiven van de productie naar lage lonen landen
2. dat iedereen dat werk doet waar hij goed in is
3. dat landen samen overleggen welke arbeid waar verricht wordt

NIC: opkomende landen

NIC: Newly Industrializing Countries.

Exportgericht

Buitenlandse investeringen.

Produceren van goederen!

(Productieketen)
Assemblage 

Van assemblage naar ontwerpen

• Assemblage = het in elkaar zetten van producten (bv voetbal, auto, etc). 
• Dit zorgt voor minder inkomsten dan zelf ontwerpen/produceren
• Zelf innoveren --> minder afhankelijk van 'ontwerplanden' (USA, FR, DU, etc)
• Gevolg: sterke machtpositie op de vrijemarkt 

De Chinese bevolking is rijker geworden en hoogopgeleider --> kunnen nu zelf ontwikkelen/ontwerpen ipv alleen maar produceren

Waarom heeft China gekozen voor speciale economische zones?

Wat is het verschil tussen de Nederlandse economie en die van China?

De bevolkingsdichtheid in China is het hoogste

1. in het binnenland
2. langs de kust
3. in het zuiden
4. in het noorden

Wat zijn oorzaken van de lage bevolkingsdichtheid van West-China?

1. Oorlog en bergen
2. Weinig werk en oorlog
3. Bergen en woestijn
4. De Oeigoeren willen geen andere groepen toelaten

Er zijn 3 trappen in het reliëf in China. Welk gebied hoort niet bij de hoogvlakten (1.000 tot 2.000m hoog)?

1. Tibet
2. Tarimbekken
3. Mongoolse Hoogvlakte
4. Lössplateau

Waarom besloot de Chinese regering in 1979 tot eenkindpolitiek?

1. De verspreiding van de bevolking was ongelijk
2. Er waren teveel jongeren
3. De bevolking groeide te snel
4. Er waren teveel ouderen

Welke vorm heeft het bevolkingsdiagram van China?

1. Piramide
2. Urn
3. Granaat
4. Fles

5 Schaalniveau's

- Mondiaal schaalniveau

- Internationaal (continentaal) schaalniveau

- Nationaal schaalniveau

- Regionaal schaalniveau

- Lokaal schaalniveau

- Mondiaal schaalniveau
- Internationaal (continentaal) schaalniveau
- Nationaal schaalniveau
- Regionaal schaalniveau
- Lokaal schaalniveau

Tekst

Te    Schaalniveaus