3.2 Uitputbaar: fossiele brandstoffen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Planning 

Wat leer je vandaag? 

Uitleg + lezen 'fossiele brandstoffen'

Aan de slag

Terugblik 3.1

H4: Energie in Nederland

§2: Uitputbaar: fossiele brandstoffen

Wat gaan we doen?

• Uitleg: hoe zijn steenkool, aardolie en aardgas eigenlijk ontstaan?
• Zelfstandig lezen §2
• Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe steenkool, aardolie en aardgas zijn ontstaan.

Fossiele brandstoffen

Steenkool, aardolie en aardgas zijn gevormd uit resten van planten, bomen en dieren.

Fossiele brandstoffen: brandstof die in miljoenen jaren is gevormd uit planten-, bomen- en/of dierenresten (aardolie, aardgas, bruinkool of steenkool).

Hier zie je overblijfselen van een plant (varen) in steenkool.

Steenkool

Steenkool winnen wij uit gesteentelagen van 300 tot 350 miljoen jaar oud.

Warm en vochtig, tropisch klimaat.

Veel moerassen.

Planten en bomen die doodgingen werden veen.

Steenkool

Honderden meters veen stapelden zich op over de miljoenen jaren.

Veen werd samengeperst

1. Toename druk en temperatuur
2. Water en gassen uit het veen
   
3. Toename kool- en zuurstof
   
4. Inkoling
5. Bruinkool
6. Steenkool

Aardolie

Komt uit gesteenten van miljoenen jaren oud.

1. Plankton, bacteriën en algen stierven af.
   
2. Resten raakten op de zeebodem bedekt onder laagjes klei, zand of kalk.
   
3. Door toename druk en temperatuur:
   - veranderden zand, klei en kalk in zandsteen, schalie en kalksteen;
   - ontstond aardolie in die gesteentelagen.

Aardgas

Aardgas ontstaat uit resten van planten en bomen, maar ook uit resten van algen, bacteriën en plankton.

Vaak samen met steenkool en aardolie.

Aardgas kan bewegen in de aardkorst tot het een ondoorlatende laag tegen komt.

Aan de slag

Maken 3.2?

Opdr. 1, 2, 3, 4, 5

Maken 3.3?

Opdr. 1, 2, 4, 5, 7, 8 + 9a

Klaar? -> 3.4 start onderzoek.