week 12 - Voegwoorden + betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vandaag:

- we bekijken hoe we werken met het boek

- we bekijken de taak

- instructie Lees- en luisterstrategieën

- opdrachten 1 en 2 doen we klassikaal

- opdrachten 4 en 5 maak je zelfstandig

- evaluatie

Je legt klaar:

- iPad in de aanslag (dicht)

- agenda

- 2 A4 schriften

- pen

Week 12

Klaar?

- nakijken

- lezen

- puzzel 1/212/14/20/26

Je legt klaar:

- iPad 

- Nieuw Nederlands

- werkschrift

- etui

hulp? check het eerst 

bij een groepsgenoot!

Grammatica §10: 1, 2, 3, 4, 5

Grammatica §14: 1, 2, 3, 4, 5

 

Vandaag:

- uitleg voegwoorden

Aan het einde van deze week kan jij:

- voegwoorden benoemen

- betrekkelijke voornaamwoorden gebruiken

Elk woord een eigen soort.

Er zijn veel verschillende woordsoorten:

zelfstandig naamwoord - lidwoord - bijvoeglijk naamwoord - zelfstandig werkwoord - hulpwerkwoord - koppelwerkwoord - persoonlijk voornaamwoord - bezittelijk voornaamwoord - voorzetsel - bijwoord - aanwijzend voornaamwoord - vragend voornaamwoord - telwoord - voegwoord - betrekkelijk voornaamwoord

Woordsoorten

Leerjaar 1

zn                = zelfstandig naamwoord                             - mens, dier, ding, gevoel, etc

zn-e            = zelfstandig naamwoord eigennaam   - voor- of achternaam, Ronerborg, Pepsi, Drenthe

blw              = bepaald lidwoord                                          - de, het

olw              = onbepaald lidwoord                                     - een

bn                = bijvoeglijk naamwoord                               - rode, grote, lieve, grappige

st.bn           = stoffelijk bijvoeglijk naamwoord            - houten, gouden, bakstenen, zijde

zww            = zelfstandig werkwoord                               - zegt wat iets of iemand doet

kww            = koppelwerkwoord                                         - vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

pers.vnw  = persoonlijk voornaamwoord                     - ik/mij/me, jij/je/jou, u, hij/hem, zij/haar, het, wij/we/ons, jullie, zij/ze/hun/hen

bez.vnw    = bezittelijk voornaamwoord                       - mijn, je/jouw, uw, zijn, haar, ons/onze, jullie, uw, hun

vz                 = voorzetsel                                                         - plaats, tijd, reden - onderdeel van een zinsdeel

bw               = bijwoord                                                             - plaats, tijd, reden, vraag, onzekerheid, ontkenning - een eigen zinsdeel

Woordsoorten

Leerjaar 2

zww                                   = zelfstandig werkwoord                  - werkwoord dat zegt wat iets of iemand (het onderwerp) doet

hww                                  = hulpwerkwoord                                  - werkwoord dat helpt in een zin met meer werkwoorden

kww                                   = koppelwerkwoord                            - vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (zegt wat ow is)

aanw.vnw                        = aanwijzend voornaamwoord       - deze, die, dat, dit, zulk(e), zo'n, dergelijk(e), zelf, hetzelfde, dezelfde

vr.vnw                                = vragend voornaamwoord             - wie, wat, welk(e), wat voor (een)

bep.hoofdtelw              = bepaald hoofdtelwoord                 - precies aantal die je kan vervangen voor een cijfer: elf, een vijfde

onbep.hoofdtelw        = onbepaald hoofdtelwoord            - onduidelijk aantal: enkele, weinige, alle, vele

bep.rangtelw                = bepaald rangtelwoord                     - duidelijke plaats in een rij: eerste, zesde, twaalfde

onbep.rangtelw           = onbepaald rangtelwoord                - onduidelijke plaats in een rij: middelste, laatste, hoeveelste

vgw                                    = voegwoord                                             - verbind twee woorden, woordgroepen of zinnen

btr.vnw                              = betrekkelijk voornaamwoord        - verwijst naar een ander deel van de zin: die, dat, wie en wat

Voegwoorden

Een voegwoord verbind:

- twee woorden (waterijs of roomijs)

- twee zinsdelen (een gele trui en een roze broek)

- twee zinnen van een samengestelde zin (Het was een lange dag, maar het was wel leuk.) 

Nevenschikkende voegwoorden: dus, en, maar, of, want

Onderschikkende voegwoorden: aangezien, als, dan, dat, hoewel, doordat, hoewel, mits, nadat, of, omdat, opdat, tenzij, terwijl, toen, voordat, waardoor, zodat, zodra. (En er zijn er nog meer!)

Wat is het voegwoord?
Helaas zul je de schade zelf moeten betalen, tenzij je verzekerd bent.

Wat is het voegwoord?
Zou je liever in Duitsland of België willen wonen?

Vul de zin voor de komma aan met behulp van een voegwoord.
, speelde hij een spelletje.

Vul de zin na de komma aan met behulp van een voegwoord.

Hij pakt altijd 's avonds zijn tas in,

Die gloednieuwe Mercedes heeft mijn vader gekocht, wat vele euro's heeft gekost.
Kies uit: zn, zn-e, blw, olw, bn, st.bn, zww, hww, kww, pers.vnw, bez.vnw, vz, bw, aanw.vnw, vr.vnw, bep.hoofdtelw., onbep.hoofdtelw., bep.rangtelw., onbep.rangtelw, vgw.

De verkoop van het boek, dat gisteren uitkwam, verliep soepel.
Kies uit: zn, zn-e, blw, olw, bn, st.bn, zww, hww, kww, pers.vnw, bez.vnw, vz, bw, aanw.vnw, vr.vnw, bep.hoofdtelw., onbep.hoofdtelw., bep.rangtelw., onbep.rangtelw, vgw.

Betrekkelijke voornaamwoorden

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een ander woord, zinsdeel, of hele zin.

Het woord of de woorden waarnaar verwezen wordt, noem je het antecedent.

De meest gebruikte betrekkelijke voornaamwoorden zijn: die, dat, wie en wat.

• Met die wordt verwezen naar de-woorden.
• Met dat wordt verwezen naar het-woorden.
• Met wie verwijs je naar naar personen. Soms voeg je een voorzetsel toe: voorzetsel + wie. (met wie, van wie, door wie).
• Met wat verwijs je naar: 

1. een overtreffende trap met het (het beste wat mij is overkomen);
2. een hele zin (ik was te laat, wat de docent niet leuk vond);
3. woorden zoals alles, iets, niets, veel, weinig, het enige, datgene (alles wat ik weet ...)

! Als je die/dat kan vervangen voor deze/dit, dan zijn die/dat geen betrekkelijke voornaamwoorden maar aanwijzende voornaamwoorden.

Betrekkelijke voornaamwoorden

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een ander woord, zinsdeel, of hele zin.

Het woord of de woorden waarnaar verwezen wordt, noem je het antecedent.

De meest gebruikte betrekkelijke voornaamwoorden zijn: die, dat, wie en wat.

• Met die wordt verwezen naar de-woorden.
• Met dat wordt verwezen naar het-woorden.
• Met wie verwijs je naar naar personen. Soms voeg je een voorzetsel toe: voorzetsel + wie. (met wie, van wie, door wie).
• Met wat verwijs je naar: 

1. een overtreffende trap met het (het beste wat mij is overkomen);
2. een hele zin (ik was te laat, wat de docent niet leuk vond);
3. woorden zoals alles, iets, niets, veel, weinig, het enige, datgene (alles wat ik weet ...)

! Als je die/dat kan vervangen voor deze/dit, dan zijn die/dat geen betrekkelijke voornaamwoorden maar aanwijzende voornaamwoorden.