dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie

Dementie

Dementie is een progressieve hersenziekte, waarbij hersencellen krimpen of verbindingen raken beschadigd. Dit veroorzaakt een geheugenstoornis.

Stadia:

1. Beginnende dementie

2. Matig ernstige dementie

3. Ernstige dementie, cliënt is volledig afhankelijk

4. Ernstige dementie, spreekt nauwelijks en ligt in foetushouding.

Wat is dementie?

Dementiesyndroom: informatie wordt niet goed verwerkt

50 hersenziektes

1 op de 5, meer vrouwen

Cognitieve stoornissen zijn denkstoornissen

• Geheugenstoornissen
• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
• Apraxie:  verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
• Agnosie:  onvermogen om objecten te herkennen
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Verschillende vormen

Dementie kent verschillende vormen:

• Alzheimer
• Lewy-bodydementie
• Vasculaire dementie
• Frontaalkwab dementie
  

 alzheimer-nederland.nl

dementieinbeweging.nl en zorgvoorbeter.nl

Ziekteverloop 4 fases

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Specifieke gedragen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Perseveren is het onvermogen om een handeling, gedrag, emotie of gedachtegoed te stoppen te veranderen. Ze kunnen dus bv. het gedrag wat ze tonen niet veranderen.

Confabuleren: dan vertelt iemand een overdreven, gefantaseerd of onwaar verhaal.

Decorumverlies: Onaangepast gedrag dat niet past bij de sociale omgeving. 

0

Benaderingswijzen

Persoonsgerichte zorg

Communicatie aanpassingen

Activiteiten en stimulatie

Omgevingsaanpassingen 

Multidisciplinaire benadering 

Persoonsgerichte zorg : Persoonsgerichte zorg bij dementie is een benadering waarbij de unieke behoeften, voorkeuren, gevoelens en levensgeschiedenis van de persoon met dementie centraal staan. 

Communicatie aanpassingen:

Stemgebruik en lichaamstaal:

Rustig en vriendelijk spreken: Gebruik een rustige toon om de persoon niet te overweldigen.

Duidelijke lichaamstaal: Non-verbale signalen zoals gezichtsuitdrukking en gebaren zijn vaak beter te begrijpen dan woorden.

Oogcontact maken: 

2. Taalgebruik aanpassen:

Eenvoudige woorden en korte zinnen: Vermijd complexe zinsconstructies of abstracte termen.

 Stel bijvoorbeeld één vraag tegelijk in plaats van meerdere vragen achter elkaar.

3. Structuur en herhaling:

Langzaam praten: 

Geen haast: 

4. Omgeving aanpassen:

Weinig afleiding: Zorg voor een rustige ruimte zonder storende geluiden of drukte.

Gebruik van visuele hulpmiddelen: Foto’s, tekeningen of objecten kunnen helpen om een gesprek te verduidelijken.

5. Actief luisteren:

Geduld tonen: Laat de persoon zijn of haar gedachten uitdrukken, ook al duurt het langer.

Let op non-verbale signalen: Mensen met dementie communiceren vaak via gezichtsuitdrukkingen, gebaren of houding.

Bevestiging geven: Gebruik knikken of kleine reacties zoals “Ja, ik begrijp het” om aan te moedigen.

6. Positieve en empathische benadering:

Vermijd corrigeren: Probeer de persoon niet te verbeteren als iets niet klopt; ga mee in hun verhaal, tenzij dit schadelijk is.

Focus op gevoelens: Begrijp de emotie achter wat iemand zegt, zelfs als de woorden niet logisch zijn.

Stimuleer interactie: Stel vragen die eenvoudig te beantwoorden zijn, zoals “Wil je koffie of thee?”

7. Aansluiten bij herinneringen:

Gebruik het verleden: Praten over vroegere ervaringen kan gemakkelijker zijn dan over het heden.

Gebruik bekende namen en gebeurtenissen: Dit kan een gevoel van vertrouwdheid en veiligheid geven.

8. Aanpassingen bij gevorderde dementie:

Meer non-verbale communicatie: Zoals een geruststellende aanraking of een glimlach.

Muziek en ritme: Zingen of samen neurieën kan een krachtige manier zijn om contact te maken.

Door communicatie aan te passen aan het stadium van dementie en de specifieke behoeften van de persoon, kan een vertrouwelijke en ondersteunende relatie wor

Naomie Feil

Welk van onderstaande antwoorden is GEEN symptoom van dementie?

1. Taalproblemen
2. Problemen met zien
3. Gewichtstoename
4. Onrust

Wat is de meest voorkomende vorm van dementie?

1. Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Lewy body dementie
4. Frontotemporale dementie

Delier of dementie?

Herkennen van een delier

Een delier kan erg lijken op een dementie.

Wat zijn de verschillen?

- het treedt acuut op, dementie niet

- het is tijdelijk, dementie niet