3.1 Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Het Romeinse Rijk

1. Van stadstaat tot wereldrijk

Wie hadden er burgerrechten in het Oude Griekenland?

1. Mannen ouder dan 16
2. Mannen ouder dan 20 jaar
3. Mannen en vrouwen
4. Iedereen, behalve slaven

Hoe noemen we het als het volk de macht heeft?

1. Volksstemming
2. Mythologie
3. Burgerrecht
4. Democratie

Wat is een aristocratie?

1. Als de macht in handen is van het volk
2. Als de macht in handen is van een koning
3. Als iemand met geweld de macht heeft overgenomen
4. Als de macht in handen is van een paar rijke mannen of edelen

Leerdoel

• Aan het eind van deze les kun je uitleggen op welke manier het Romeinse rijk ontstond en zich ontwikkelde
  
• Je kunt de belangrijkste verschillen noemen tussen de Romeinse Republiek en het Romeinse Keizerrijk
  

Wat weet jij eigenlijk
van de Romeinen?

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Koninkrijk

• De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest, hoewel daar erg weinig over bekend is. Dat noem je ook wel een...
• Monarchie

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• De laatste koning wordt verdreven
• De Romeinen besluiten om Rome zélf te gaan besturen.

De Romeinse Republiek

• De naam republiek komt van: res publica. Dat betekent: publieke zaak, in het Latijn.

• Op papier is het volk de baas. De republiek een... 
• democratie

• ...maar in de praktijk is een kleine groep mensen aan de macht. Dit heet: 
• aristocratie

De Romeinse Republiek

• De republiek wordt bestuurd door de senaat ('raad van ouderen'). Dit waren rijke Romeinen.

• Het volk kiest elk jaar 2 leiders: consuls

• Zij leidden de vergaderingen, mochten een vetorecht uitspreken en het leger aanleiden
• Vetorecht: het recht om een beslissing tegen te houden

Consuls

Senaat

bevolking

Leiden de Senaat

leiden leger,  hebben vetorecht 

elk  jaar gekozen

Vergadering die de consul adviseerde - 

mannen uit rijke families - patriciërs

plebejers - weinig invloed, behalve de 10 volkstribunen

Bestuurder die opkomt voor de arme romeinen

Het gewone Romeinse volk (wel met stemrecht), meestal arm, soms rijk

De elite van het Romeinse volk met veel invloed

Het recht om tegen te stemmen - met één tegenstem wordt het voorstel afgekeurd.

Het Romeinse Rijk groeit!

• Wat begon als een kleine stad groeit in een paar eeuwen uit tot een enorm rijk.
• Legeraanvoerders, zoals Julius Caesar, veroveren grote delen van Europa.

400 v.C.

300 v.C.

200 v.C.

100 v.C.

0

100

200

Hoe kon het Romeinse Rijk zo groeien?

Twee oorzaken:

1. Een sterk leger

2. Redelijk goede behandeling van de overwonnen volken 

1. Sterk leger

• goede wapens en bescherming
• goed getraind
• goed beloond
• legde wegen aan

Hoe kon het Romeinse Rijk zo groeien?

redenen voor groei:

- sterk leger

- goede behandeling

Goede behandeling

• Sterven of overgeven
• Acceptatie van eigen religie

Goede behandeling

• Imperium: Groot rijk, waarin verschillende volkeren onder 1 bestuur zijn gebracht.
• gehoorzamen en soldaten leveren
• voordelen hebben - handel

                                      

Goede behandeling

• Imperium: Groot rijk, waarin verschillende volkeren onder 1 bestuur zijn gebracht.
• gehoorzamen en soldaten leveren
• voordelen hebben:

                                       - eigen godsdienst en cultuur

                                     - bescherming tegen aanvallen

                                               - burgerrecht krijgen

Einde Republiek

• 1. Rijke mensen kregen veel bezittingen door veroveringen, arme mensen niet. Volkstribunen konden weinig
• 2. Legerleiders hadden veel invloed

Republiek wordt Keizerrijk

• Caesar wint de oorlog, en wordt dictator
• dictator: alleenheerser
• Caesar wordt vermoord, maar Augustus neemt het over
• Augustus noemt zichzelf Caesar --> keizer

Pax Romana

27 v. Chr.

• Met keizer Augustus begint een periode van rust en vrede die ongeveer 200 jaar duurt: de Pax Romana (vrede van Rome)

Leerdoel

• Aan het eind van deze les kun je uitleggen op welke manier het Romeinse rijk ontstond en zich ontwikkelde
  
• Je kunt de belangrijkste verschillen noemen tussen de Romeinse Republiek en het Romeinse Keizerrijk