les 1a periode 3 uitscheiding

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Overzicht Periode 3

• Thema: Voortplanting en seksualiteit (H4) 
• Thema: Erfelijkheid en Evolutie (H5)

Week 1 en 2	Week 2 en 3	Week 3 en 4	Week 4 en 5	Week 5	Week 6	Week 7
de pubertijd een vrouw het immunsyseem	een man seks	veilig vrijen zwangerschap	genotype fenotype chromosomen	genen en allelen transcriptie de evolutietheorie	geschiedenis van het leven op aarde DNA-technieken	herhalingsweek

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

herhaling 

Bloedsomloop

Hart-longen-hart hoort bij?

1. Kleine bloedsomloop
2. Grote bloedsomloop
3. Geen van beiden

Bloed uit je handen komt in de linkerboezem binnen via de...

1. Aorta
2. Onderste holle ader
3. Longslagader
4. Bovenste holle ader

Hiernaast zie je een afbeelding van het hart.

Waar bevindt zich zuurstofarm bloed?

1. 1
2. 2
3. 4

Het bloed stroomt van een kuitspier via de longen weer terug naar dezelfde kuitspier.
Het bloed gaat daarbij minstens tweemaal door het hart.
Door welke delen van het hart stroomt het bloed hierbij achtereenvolgens?

1. Linkerboezem – linkerkamer – rechterboezem – rechterkamer.
2. Linkerkamer – linkerboezem – rechterkamer – rechterboezem.
3. Rechterboezem – rechterkamer – linkerboezem – linkerkamer.
4. Rechterkamer – rechterboezem – linkerkamer – linkerboezem.

De wanden van het hart

1. zijn overal even dik
2. zijn bij de linkerkamer dikker dan de rechterkamer
3. zijn bij de rechterkamer dikker dan bij de linkerkamer
4. zijn bij de boezems dikker dan bij de kamers

      Leerdoelen

1. R: je kunt de delen van de nieren en urinewegen noemen 
2. T1: je kunt de kenmerken en de functies van de nieren en urinewegen benoemen 
3. T2
4. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

uitscheidingsorganen

Uitscheidingsorganen

• huid
• longen
• nieren
• lever

Uitscheiding

Afvalstoffen worden uitgescheiden

Afvalstoffen ontstaan o.a. bij verbranding:

Koolstofdioxide en water

Koolstofdioxide via longen

Water via huid en nieren

Naamgeving van bloedvaten

Van hart (af) naar nier = nierslagader

Van nier naar hart (toe) = nierader

Nieren

BINAS 85A

Filtreren van bloed

180 L voor-

urine

0,9 - 2 L urine

Kleur

• Licht geel: veel water in de urine.
• Donker geel: weinig water in de urine.
• Donkergeel tot donkerbruin: kan duiden op leveraandoening.
• Roze, roodbruin of vleeskleurig: bloed bij de urine. Dit noem je?

Uitscheiding

Afvalstoffen uitscheiden

Afvalstoffen ontstaan o.a. bij verbranding:

• Koolstofdioxide en water

• Koolstofdioxide via longen
• Water via huid en nieren

De onderdelen van je nieren en urinewegen

Een nier bestaat uit:

het nierschors, niermerg 

en de nierbekken.

Nierschors: bloed gefilterd, 

Via niermerg naar nierbekken

dan naar je urineleiders

Nieren en urinewegen

Werking nieren en blaas

Bloed gefilterd in de nieren

Water uit bloed gehaald, teveel aan water naar urineblaas via urineleider

In urineblaas wordt teveel aan water opgeslagen

Verlaat via urinebuis het lichaam 

De nieren liggen.....

1. Laag in de buikholte
2. In het midden van de buikholte
3. Hoog in de buikholte
4. In de borstholte

Van waaruit wordt bloed aangevoerd aan de nieren?

1. Vanuit de linker -en rechter nieraders
2. Vanuit de linker-en rechter nierslagaders
3. Vanuit de buikslagaders
4. Vanuit de buikaders

Wat doen de nieren?

1. Afvalstoffen uit het bloed halen
2. Zuurstof aan het bloed toevoegen
3. Voedingstoffen aan het bloed toevoegen

Van buiten naar binnen bestaat de nier uit....

1. Nierschors, niermerg, nierbekken
2. Niermerg, nierbekken, nierschors
3. Nierbekken, niermerg, nierschors
4. Nierschors, nierbekken, niermerg

Urineleider

Niermerg

Nierbekken

Nierader

Nierslagader

Nierschors

Grote bloedsomloop:

onderste

holle

ader

linker

boezem

linker

kamer

rechter

boezem

bovenste

holle

ader

aorta-->

slagader

aorta

ader

haarvaten

been

haarvaten

arm

long

slagader

long

ader

linker

kamer

Aan de slag

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?
• Afwisseling in oefentypes 
• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik, wij, jij, wij)
• Het leren zichtbaar maken
• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

    Begrippen uit deze les

• Nieren
  
• Nierslagaders/Nieraders
  
• Nierschors
  
• Niermerg
  
• Nierbekken
  
• Urine
  
• Urineleiders
  
• Urineblaas
  
• Urinebuis

Afsluiting

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?
• Les in context plaatsen van de periode 
• Het leren en het gedrag samen evalueren
• Vooruitblikken adhv JdW-planner  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Exit ticket