5V LPM 2021 Redox herhaling H11 voor toets

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H11 Redoxreacties @ LPM

herhaling redox reacties

oxidator, reductor, halfreacties

Binas 48

totaalreacties

opstellen redoxreacties zonder Binas

even wat herhalen (vast roestig...)

• Zorg dat je Binas tabel 48 bij de hand hebt
• pen, papier en rekenmachine ook altijd handig bij scheikunde

wat weet je nog van redox reacties?

1. er wordt H+ overgedragen
2. er wordt e- overgedragen
3. er treedt een reactie met zuurstof op
4. er komt energie bij vrij

Vul aan:
een oxidator is een stof/deeltje dat...
en een reductor is een stof/deeltje dat...

1. OX neem e- op RED staat H+ af
2. OX staat e- af RED neemt e- op
3. OX neemt e- op RED staat e- af
4. OX staat H+ af RED staat e- af

Welke van de onderstaande stoffen is een oxidator? (Meerdere antwoorden mogelijk)

1. Fe
2. Fe²⁺
3. I‾
4. Cl₂

Welke van de onderstaande deeltjes kan reageren als een reductor? (Meerdere antwoorden mogelijk)

1. Cu
2. Zn
3. Cl‾
4. Cu⁺

Cu, Zn, Cl‾ en Cu⁺

reageren als reductor?  Dan moeten ze e- kunnen afstaan:

Cu → Cu⁺ + e- ;     ja kan

Zn → Zn²⁺ + 2e- ;     ja kan

Cl‾ → Cl + e- ;      ja kan

Cu⁺ → Cu²⁺ + e- ;      ja kan

Conclusie: zoek op in Binas of je stof/deeltje elektronen 

kan opnemen, afstaan ... of allebei!

Redoxkoppel

• Ag is de geconjugeerde reductor van de oxidator Ag⁺ ion.
• Ag⁺ ion is weer de geconjugeerde oxidator van Ag.
• Ag en Ag⁺ vormen samen een redoxkoppel Ag⁺/Ag

dit geldt voor alle koppels in Binas 48

halfreactie

de halfreactie van de OX van elke koppel lees je van Links naar rechts. De halfreactie van de RED lees je dus van rechts naar links.

Edelheid van metalen

• Een edelmetaal roest niet, regeert slecht met andere stoffen
• Hoe edeler een metaal, hoe zwakker het metaal als reductor is.
• Hoe edeler een metaal, hoe minder graag metaal elektronen weggeeft.
• Als het metaal een sterke reductor is (=onedel), dan is het metaalion (van het redoxkoppel) een slechte oxidator. 

onedel: roest snel

edel: roest niet

Standaardelektrodepotentiaal V₀

• Binas tabel 48 staat de V_₀  uitgedrukt in V (Volt).
• V_₀ is een maat voor de sterkte van de oxidator.
• Hoe hoger V_₀, hoe sterker de oxidator
• Hoe lager V₀, hoe sterker de reductor
• Sterkste oxidatoren linksboven
• Sterkste reductoren rechtsonder

Rechtsonder staan de sterkste reductoren

In Binas tabel 48 staan de meest gebruikte oxidatoren en reductoren. 

Ze staan gerangschikt op sterkte.

Links boven staan de sterkste oxidatoren

Wat is de sterkste oxidator?

1. Br₂
2. Al³⁺
3. Pb⁴⁺
4. Ag⁺

Wat is de sterkste reductor?

1. Al
2. Fe²⁺
3. Cu
4. Al + OH-

Standaardelektrodepotentiaal

• Verschil in V₀ bepaalt of en hoe een reactie verloopt 
• ∆V₀ = V₀ (OX) - V₀ (RED)

→

⇆

niet

In reactievergelijking aangeven met

Stappenplan redoxreactie

1. Deeltjesinventarisatie: Let op opgeloste zouten en dergelijke
2. Binas tabel 48: sterkste OX en sterkste RED
3. ∆V₀ bepalen: aflopend, evenwicht of niet?
4. Halfreacties opstellen en aantal elektronen gelijk stellen
5. Totaalreactie opstellen
6. Controle: Wegstrepen deeltjes die zowel voor als na de pijl staan. Mogelijk reageren OH‾ en H⁺  nog tot H₂O.

wat zijn de deeltjes die mogelijk kunnen
reageren bij deze reactie:

Een staafje kobalt in een oplossing van koper(II)chloride

1. Co , Cu⁺, Cl‾ ,H₂O
2. Co , Cu²⁺, Cl‾ ,H₂O
3. Co , Cu²⁺, HCl
4. Co , Cu²⁺, Cl‾

Voorbeeld redoxreactie opstellen

• Een staafje kobalt in een oplossing van koper(II)chloride 
• Stap 1: Co (s),  Cu²⁺ (aq), Cl‾ (aq) en H₂O (l)
• Stap 2: Sterkste OX: Cu²⁺ en sterkste RED: Co
• Stap 3: ∆V = V₀(OX) - V₀ (RED) = 0,34 -- 0,28 = 0,62 , dit is aflopend
• Stap 4: Halfreactie OX:            Cu²⁺ + 2e-      → Cu(s)
• Stap 4: Halfreactie RED:         Co(s)                → Co²⁺ + 2e-         +
• Stap 4: Totaalreactie:               Co(s) + Cu²⁺  → Cu(s) + Co²⁺
• Stap 5:  Controle: Lading- en massabalans klopt

Stel nu zelf de redoxreactie op van:
Al (s) + ZnCl₂-oplossing
(gebruik Binas en stappenplan)

Uitwerking redoxreactie opstellen

• Een staafje aluminium in een zinkchloride-oplossing
• Stap 1: Al (s), Zn²⁺ (aq), Cl- (aq) en H₂O (l)
• Stap 2: Sterkste OX: Zn²⁺ en sterkste RED: Al
• Stap 3: ∆V0 = V0(OX) - V0 (RED) = -0,76 --1,66 = 0,90 is aflopend
• Stap 4: Halfreactie OX:            Zn²⁺ + 2e-            → Zn(s)                 (x3)
• Stap 4: Halfreactie RED:         Al(s)                       → Al³⁺ + 3e-         (x2)        +
• Stap 4: Totaalreactie:               2 Al(s) + 3 Zn²⁺  →3 Zn(s) + 2Al³⁺
• Stap 5:  Controle: Lading- en massabalans klopt

hoe kun je de volgende halfreactie kloppend maken?
Sb₂O₃ → Sb

1. Met e-
2. Met e- en O²‾
3. Met e- en H⁺ en O₂
4. Met e- en H⁺ en H₂O

Maak de volgende halfreactie kloppend: Sb₂O₃ → Sb

(laat sub en superscript weg of gebruik
voor bijv Sb³⁺ Sb^3+ of O₂ O_2)

Opdrachten om te maken deze week

Zie leerwijzer ELO voor vragen per leerdoel

Herhaling/opfrissen, kijk waar je aan toe bent:

11.1  : 3, 4, 5, 6, 7, uitdaging : 9

11.2 : 12, 13, 15, 17, 19 uitdaging : 18

11.3 : 24, 25, 26, 27, 28, 29, 31, 33 uitdaging : 30, 32, 34

11.4 : 36, 37, 38, 41, 43 uitdaging: 42, 44

Volgende les: zelf kloppend maken en rekenen