VO Blok 1 - Les 2: Fobieën

• Woordenschat
• Nederlands
• +1
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Fobieën

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

Waar gaat dit gedicht over denk je?

Tekst

Tip!

Klik op afbeelding om te vergroten

Aan welke woorden denk jij 

bij het woord 'fobie'?

Hoe werkt het?

Tekst

Onderzoek

Woordenschat

Leestafel

Boekenclub

Dit leer je nu

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Afbeelding vergroten

Wat gaan we doen?

• Leestafel
• Introductie onderwerp
  
• Tekst
  
• Onderzoek
  
• Presenteren onderzoek
  
• Woordenschat
• Boekenclub
  
• Terugblik/afsluiting

Wat ga je deze les leren?

• Je kunt een geschikt nieuwsartikel uitkiezen waarover we met elkaar kunnen discussiëren.
• Je kunt het begrip 'fobie' in je eigen woorden uitleggen.
• Je leert tien nieuwe woorden en kunt deze toepassen.
  
• Je weet wat het verschil is tussen angst en fobie.
• Je kunt vertellen welke twee soorten hoogtevrees er zijn.
• Je kunt vertellen wat er met je lichaam gebeurt bij angst.
• Je kunt vertellen wanneer angst een fobie wordt.
• Je kunt onderzoek doen naar een (sub)thema dat met fobieën te maken heeft.
• Je kunt je eigen onderzoek presenteren aan de klas.
• Je kunt vertellen welk boek je over angsten/fobieën hebt gelezen en of het een aanrader is.
• Je kunt vertellen wat je deze les geleerd hebt, wat je nog meer wil weten en/of wat je thuis gaat vertellen.
  

Klik hier voor het leerdoel.

Leerdoel: je kunt een geschikt artikel uitkiezen waarover we met elkaar kunnen discussiëren

De leestafel

Zoek een artikel dat jij interessant vindt en waar je met de groep over zou willen praten / van gedachten wisselen.

Wat maakt een artikel volgens jou een goed artikel? 

Wat maakt een goed artikel?

• Voor iedereen interessant
  
• Niet te kort, maar ook niet te lang

• Je kunt er veel vragen over stellen
• Je kunt er je mening over geven
  
• Je kunt er verder over doordenken en praten

• Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken
  
• Er komen door het artikel nieuwe vragen en
   ideeën bij je op.

Upload hier een foto

van jouw artikel.

Waar past jouw 

artikel het best?

Hier kun je veel vragen over stellen.

Hier kun je over van mening verschillen.

Hier kun je oplossingen voor bedenken of dingen bij uitvinden

Hier staan heel veel weetjes in.

Mijn artikel past bij meerdere opties.

Welke vragen kan ik aan een ander stellen over zijn/haar artikel?

Discussievragen:

• Ben jij het daarmee eens?
• Ik vind dat toch vreemd, want….
• Nou, dat weet ik nog niet zo zeker, want…..
• Wie heeft er nog een ander argument?
• Is dat wel waar? Weet je dat zeker?
• Wat zegt die…. in het artikel erover? Wat vind je daarvan?

Verdiepingsvragen:

• Hoe kan het nou dat…?
• Wat ik niet snap is…?
• Wat zou er gebeuren als…?
• Zou iedereen…?
• Hou zou dat in de toekomst gaan/ in het verleden gegaan zijn?
• Hoe zit dat eigenlijk in andere landen?

Welke zaken zijn er nog meer van belang om te vertellen?

Wat zou je hier nog meer over willen weten?

Waarom was dat?

Waar was dat?

Wanneer was dat?

Hoe is het in zijn werk gegaan?

Wat is er aan de hand?

Om wie of wat gaat het?

Hoe voer ik een gesprek

over het nieuws? 

Dit zijn goede verdiepingsvragen!

• Hoe kan het nou dat... ? 
• Wat ik niet snap is... ?

• Wat zou er gebeuren als... ?
• Zou iedereen... ?
• Hoe zou dat in de toekomst gaan?

• Hoe zou dat in het verleden zijn gegaan?
• Hoe zit dat eigenlijk in andere landen?

De tekst:

introductie op het onderwerp.

Leerdoelen?

Leerdoelen: je kunt vertellen…

• welke twee soorten hoogtevrees er zijn
• wat er met je lichaam gebeurt bij angst
  
• wanneer angst een fobie wordt

De tekst: eerst even scannen! 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

bron

Bron: Het Laatste Nieuws (HLN.be) (24/3/2018 door Kristien Delaplace, Sarah Heylen, Tom De Slagmeulder)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

Leerdoelen?

Leerdoelen: je kunt…

• het begrip ‘fobie’ uitleggen in je eigen woorden
• vragen bij de tekst beantwoorden 

Lees de hele zin. Ook de zin ervoor en erna zeggen vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

Wat kun je doen als je een woord niet begrijpt?

panisch

panisch = (als) in paniek

de pleinvrees

de pleinvrees = de fobie voor grote open ruimtes

Alinea 1 en 2

De act met de 'helderziende' kip kon 'Belgium's Got Talent'-jurylid Niels Destadsbader maar matig bekoren. Niels heeft dan ook een panische angst voor kippen. En hij is lang niet de enige met een fobie. Van pleinvrees over angst voor Sinterklaas tot een kazenfobie, ook onze bekende medemensen ontsnappen er niet aan.

"Ik zie heel graag beesten. Heel graag. Maar ik ben niet zot van kippen", aldus Niels Destadsbader (29) toen cabaretier Jo de 'helderziende' Kip Curry voor z'n neus hield. Mensen die aan alektorofobie lijden, zijn panisch voor kippen of ander pluimvee en bij uitbreiding ook voor dode kippen en... eieren.

bekoren

bekoren = een pretting gevoel geven

Toelichting

Docent modelt alinea 1 & 2

Maak de volgende opdrachten bij de rest van de tekst:

Groep 1 leest alinea 3: 

• Wat heeft Nicole Kidman geprobeerd om van haar fobie af te raken?

Groep 2 leest alinea 4: 

• Past het kopje bij de gelezen alinea? Licht jullie antwoord toe. 

Groep 3 leest alinea 5: 

• Wat is het verschil in de reacties van de drie beroemdheden op het zien van een spin?

Verdeel nu de klas in drie groepen. Geef elk van deze groepjes één van de drie resterende alinea's.

Laat hen de alinea goed lezen en nadenken over deze vragen. 

Vervolgens delen de groepjes de belangrijkste informatie uit de door hen gelezen alinea met de andere groepjes.

Zo weten ze samen waar de tekst over gaat!

Alinea 3

Nicole Kidman: vlinderfobie (lepidoterofobie)

“Als ik vroeger thuiskwam van school, zat er soms een reusachtige vlinder of mot op onze voordeur”, vertelde Nicole Kidman (50) ooit. “Dan klom ik over het hek en kroop ik naar de zijkant van het huis. Alles om de voordeur te kunnen vermijden.” De actrice heeft al van alles geprobeerd om van haar fobie af te geraken. “In het Museum of Natural History ben ik in de grote vlinderkooi gaan staan en toen liet ik zelfs vlinders op me zitten. Maar dat heeft niet gewerkt. Ik spring uit vliegtuigen, ze mogen me bedekken met kakkerlakken, ik doe alles, maar ik hou echt niet van vlinders. Ze hebben iets spookachtigs.”

Wat heeft Nicole Kidman geprobeerd om van haar fobie af te komen?

de aandoening

de aandoening = de ziekte

Alinea 4

Willy Sommers: angst voor Sinterklaas

Strikt genomen is coulrofobie de angst voor clowns en andere geschminkte en verklede figuren. De angst voor Sinterklaas is daar een variant van. Onder anderen zanger Willy Sommers (65) lijdt aan deze niet zo zeldzame aandoening. "Als kind moest de avond van 5 december het licht aanblijven in mijn kamer en durfde ik niet te slapen", vertelde hij. "En als de sint er dan was, vluchtte ik achter de zetel. Ik was zeer opgelucht als hij weer naar Spanje vertrok."

strikt genomen

strikt genomen = als je het heel precies bekijkt

de variant

de variant = een van de mogelijkheden waaruit je kunt kiezen 

Past het kopje bij de gelezen alinea? Licht je antwoord toe:

Alinea 5

vakkundig

vakkundig = met kennis van zijn vak

'Thuis'-actrice Ann Pira, Bart Kaëll en Justin Timberlake: bang van spinnen (arachnofobie)

Ann Pira (52), Nancy uit 'Thuis', is bang van dikke, zwarte spinnen. "Maar enkel als ze plots tevoorschijn komen", vertelde ze in TV-Familie. "Als ik ze op afstand kan volgen, doen ze mij helemaal niks. Komen ze dichterbij, dan schiet ik wel in paniek en roep ik mijn zoon. Hij ruimt ze dan vakkundig op, zonder ze te doden.’ Ook Bart Kaëll (57) moet niks van spinnen hebben. "Ik wil ze niet in huis hebben", aldus de zanger. "Als ik er eentje zie, probeer ik ze niet te doden, omdat het nuttige dieren zijn, maar ik vang ze en loods ze naar buiten met een stuk papier." Justin Timberlake (37) heeft het nog het ergst te pakken. De zanger heeft een ziekelijke angst voor spinnen, haaien en slangen. Volgens zijn ex-vriendin Cameron Diaz riep hij ooit de hotelmanager nadat hij een spin in z'n hotelkamer had aangetroffen. "Het beestje was een speldenkop groot", aldus Cameron, "maar Justin kon het niet aan."

Wat is het verschil in de reacties van de drie beroemdheden op het zien van de spin?

1. Kies zo één van de onderwerpen op de volgende slide. 
2. Stel onderzoeksvragen op: wat wil je over dit onderwerp te weten komen?
3. Maak goede aantekeningen tijdens het lezen van de informatie. 
4. Noteer de antwoorden op je onderzoeksvragen in je eigen woorden of maak een mindmap.

Hoe doe je goed onderzoek?

Het onderzoek

Leerdoel?

Leerdoel: : je kunt onderzoek doen naar een subthema gerelateerd aan fobieën.

nadelen en positieve invloed fobieën          

Wat ga jij onderzoeken? 

Kies één van deze onderwerpen.

Klik op de hotspot voor 

meer informatie.

Brengen fobieën alleen nadelen met zich mee of kunnen ze ook een

positieve invloed hebben op je leven? Hoe ga je om met een fobie?

Hoe kun je ermee leren leven?

soorten fobieën          

Ben jij ook zo nieuwsgierig naar welke fobieën er allemaal zijn en hoe mensen deze fobieën ontwikkelen? Is het besmettelijk?

eigen onderwerp          

Ik ben nieuwsgierig naar: …

Uitleg:

Je krijgt kort de tijd om zoveel mogelijk nieuwe informatie​ te vinden. Deze informatie deel je straks met de groep.​ Zet zoveel mogelijk van de gevonden informatie op een ​blad of maak er een mindmap van.​​

​

   Handige bron: 

• www.optimalegezondheid.com

   Handige zoektermen:

• Adrenaline
  
• Alle fobieën
  
• Fobieën
  
• Fobieën ontwikkelen
  
• Ontstaan fobieën
  
• Oorzaken fobieën
  
• Fobieën invloed op je leven
  
• Leren leven met een fobie/angst
  
• Omgaan met angst/fobie

Let goed op...

Hier komt een aantal tips!

Welk onderwerp heb jij gekozen?

Nadelen en positieve invloed fobieën

Soorten fobieën

Eigen onderwerp

Welke nieuwe informatie ben je te weten gekomen in 

jouw onderzoek? Vertel het aan de andere leerlingen 

of typ hier je aantekeningen.

Presentatie onderzoeksresultaten

Klik hier voor het leerdoel.

Leerdoel: : je kunt onderzoek doen naar een subthema gerelateerd aan fobieën 

Leerdoel?

Leerdoel: je kunt je eigen onderzoek presenteren aan de klas.

    Even terugkijken naar het onderzoek. Welke doelen heb je al

    behaald? En welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

Wist je dat...
wanneer je een doel versleept, erachter een nieuwe verschijnt.

Hoe ging het onderzoek?

Ja, dit doel heb ik behaald.

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Ik heb goede onderzoeksvragen bedacht.

Ik heb nieuwe dingen geleerd.

Ik heb veel informatie gevonden bij mijn onderzoeksvragen.

Ik ben nu ook nieuwsgierig geworden naar andere zaken omtrent dit onderwerp.

Ik kan kort vertellen 

wat ik te weten ben gekomen.

Ik heb de onderzoekstijd 

nuttig en goed besteed. 

Ik heb effectief met iemand samengewerkt. 

Ik kan minimaal twee woorden van deze les gebruiken bij mijn presentatie.

Werk in groepjes van drie leerlingen:

Bedenk bij de drie onderstaande woorden een zin waarin je het woord of de uitdrukking op de goede manier gebruikt:

• bekoren – zin 1 
• strikt genomen – zin 2 
• de variant – zin 3

Maak één zin per woord, dus drie verschillende zinnen in totaal. Zorg ervoor dat iemand die het woord niet kent, wel begrijpt wat het betekent door jullie zin te lezen. 

Laat jullie blad met de zinnen op tafel liggen en loop langs en lees de zinnen van de andere groepen.

Welke zin is nu het beste en waarom? 

      Woordenschat

Leerdoel?

Leerdoel: je kunt… 

• woorden van deze week in een goede voorbeeldzin gebruiken. 

  Welk boek heb je zelf wel eens gelezen over angsten en/of fobieën?

De boekenclub

Leerdoel?

Leerdoel: je kunt vertellen welk boek je over angsten/fobieën hebt gelezen en of het een aanrader is.

Extra vragen: 

• Hoe sluit dit boek aan bij wat we vandaag hebben besproken?
• Is dit boek volgens jou een aanrader?

Hoe sluit dit boek aan bij wat we vandaag hebben besproken?

Is dit boek een aanrader

volgens jou?

Ja

Nee

Afsluiting & Terugblik

Leen een spannend boek uit onze boekenkast!

Noem drie dingen die je 

deze les geleerd hebt:

Noemt twee dingen waar je nog wat meer over wil weten:

Wat ga je thuis vertellen over deze les?