Heeft lucht gewicht?

• Techniek
• Maatschappijkunde
• +3
• Basisschool
• Groep 6-8

Introduction

Lucht is overal om ons heen en bestaat uit heel veel deeltjes. Weegt lucht eigenlijk iets? In deze les gaan leerlingen onderzoeken of lucht gewicht heeft.

Instructions

Zet de knop 'devices in de klas' uit

Les in het kort

+/- 35 minuten - presenteren 10 minuten

Lucht voelen - 2 min

Wat voel je als je op je hand blaast?

Gewicht van lucht - 5 min

Wie denkt dat lucht gewicht heeft? Neem stelling

Opzetten onderzoek - 10 min

Leerlingen zetten een onderzoek op om hun beweringen te bewijzen

Onderzoek uitvoeren - 10 min

Leerlingen voeren het onderzoek uit

Concluderen en presenteren - 10 min

Wat kwam er uit het onderzoek?

Experiment lucht-weegschaal - 8 min

Doe het lucht weegschaal experiment. Heeft lucht gewicht?

Algemene instructie digiles

Deze les is zowel digitaal via teams of thuis te volgen als klassikaal te geven op het digibord. Bij het starten van de les bepaal je zelf of je met of zonder devices wilt lesgeven. Aan de rechterkant vind je alle instructies en handelingen die nodig zijn voor een goede voorbereiding op de digiles.

Deze digiles bevat werkbladen die je zowel digitaal als op papier kunt behandelen. Let op! Als je met papieren werkbladen wilt werken is het handig deze voor het begin van de les uit te printen. Onderaan vind je een overzicht van alles slides. Per slide is er een specifieke uitleg over wat je als docent vertelt, wat je samen gaat doen en het geeft je extra informatie over het onderwerp. Deze aantekeningen vind je ook tijdens het lesgeven per slide terug. Leerlingen kunnen deze notities ook zien. Liever een geprinte versie tijdens het lesgeven? Print dan de aantekeningen via de link 'print' onder de rode knop 'start les'.

Veel succes! 

Instructions

Handleiding - Heeft lucht gewicht?

Dit leer je nu

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Klik op de hotspot

Afbeelding vergroten

Navigeren door de les

Kijken

Luisteren

Staat 'devices in de klas' uit? Onder de les kun je dit uitvinken. We adviseren de les te geven zonder devices.

De les is wel te geven met devices: leerlingen kunnen dan de code invullen en interactief meedoen met de les. 

Wat voel je?

Doe: Vraag de leerlingen om op hun hand te blazen. Wat voelen ze?

Vertel: Lucht kun je niet zien of vastpakken, toch is het overal om ons heen. Als je de lucht door een hele goede microscoop zou bekijken, zou je miljoenen kleine deeltjes zien zweven. Als je op je hand blaast voel je wind: je voelt het verplaatsen van de lucht(moleculen).

Heeft lucht gewicht?

1. Ja
2. Nee

Vraag: Al die miljoenen luchtdeeltjes die altijd om ons heen zijn, wegen die iets?

Wie van jullie denkt dat lucht gewicht heeft? Laat de leerlingen kiezen door ze aan twee verschillende kanten in de klas te laten staan. 

Doe: Vraag de leerlingen waarom ze gekozen voor ja of nee.

Doe: Maak groepjes van drie leerlingen die hetzelfde antwoord gekozen hebben. Laat leerlingen die 'ja' hebben gekozen samen onderzoek doen en laat leerlingen die 'nee' hebben gekozen samen onderzoek doen.

Aan de slag!

Vertel: Nu is het de beurt aan jullie om zelf onderzoekers te worden. Onderzoek maar eens of jullie antwoord klopt. 

Doe: Inventariseer met de klas hoe ze kunnen bewijzen dat lucht wel/geen gewicht heeft? Wat hebben ze daar voor nodig? Welk onderzoek gaan ze opzetten om hier achter te komen? Hoe gaan ze dit aanpakken? 

Vertel: Met materialen kun je een onderzoek opzetten. Materialen in de klas of gewoon thuis. 

Mogelijke materialen:

- Latje met in het midden een touwtje waar je het latje aan vast kunt houden

- Ballonnen

- Punaises

- Weegschalen

Leerlingen kunnen ook zelf materialen aandragen.

Specifiek. Dus geen vage termen zodat exact duidelijk is wat je wil gaan

onderzoeken. Wat ga je precies onderzoeken?

Meetbaar. Kun je iets meten?

Enkelvoudig. Er wordt maar één vraag gesteld. 

Uitvoerbaar. Kan het binnen dit programma en de tijd die er voor is?

Doe: Laat de leerlingen in groepjes een onderzoeksvraag verzinnen die past bij hun te onderzoeken stelling.

Zijn deze vragen goed voor een onderzoek?

Loop het vragenmachientje door om daar achter te komen. Als je bij 'uit' komt ben je klaar om met jouw onderzoeksvraag aan de slag te gaan. Kan de 'vraag' niet helemaal door het machientje heen, dan zal deze aangepast moeten worden. Je zal dan weer met de nieuwe vraag  het vragenmachientje moeten doorlopen. 

Hoe gaan jullie het onderzoeken? 

Doe: Laat de groepjes onderling overleggen over de opzet van hun onderzoek. Hoe kunnen ze met de materialen bewijzen dat lucht wel of niet gewicht heeft? Start de timer.

Aan de slag!

Doe: Laat de groepjes nu hun onderzoek uitvoeren. 

Vertel: De leerlingen geven na afloop van hun onderzoek een korte presentatie aan de rest van de klas.

Wat heb je gevonden? Presenteer je onderzoek.

Doe: De groepjes presenteren kort aan de rest hoe hun onderzoek is gegaan en hoe ze hebben kunnen bewijzen dat lucht wel/geen gewicht heeft.

Tijdens de presentatie kan vastgehouden worden aan de volgende structuur:

- Onderzoeksvraag + hypothese

- Onderzoek

- Conclusie

Verdieping:

Laat de rest van de leerlingen vragen stellen over de inhoud van het onderzoek. 

Experiment

Vraag: Was het lastig om echt goed te onderzoeken of lucht gewicht heeft?

Doe: Er is een experiment waarbij je goed kunt zien dat lucht gewicht heeft. Voer gezamenlijk met de leerlingen het volgende experiment uit. 

1. Neem twee ballonnen en laat er eentje door een leerling opblazen. Weeg de lege en de opgeblazen ballon. Is er een verschil?

2. Blaas nu de tweede ballon even groot op en prik de ballonnen aan de uiteinden van het latje met twee punaises vast. Houd de ‘weegschaal’ met een touwtje in het midden vast zodat deze in evenwicht is.

3. Vraag de leerlingen wat er gebeurt als je één van de ballonnen kapot prikt.

4. Prik nu één van de ballonnen kapot.

5. Wat is er gebeurd? Welke ballon is het zwaarst? Wat ben je nu te weten gekomen?