3.1 De Griekse wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

3.1 De Griekse wereld

Leerdoelen:

Zie leerdoelenkaart

Wat weet je al over
het oude Griekenland?

Lees eerst LD 1, 2, 3, 4 en 5.

Stadstaten

Stadstaten

•  Griekenland: landbouwstedelijke samenleving, maar niet 1 staat
• Door het landschap ontstaan er 150 kleine, zelfstandige staten: stadstaten (polis)
• Eigen regering en eigen leger 
• Vaak gebouwd op een Akropolis (rotsheuvel)
• Akropolis zorgde voor bescherming, later werden er ook tempels op gebouwd
• gezamenlijke cultuur (taal - godsdienst - gebruiken - eten)
• Ken je zelf voorbeelden van bekende stadstaten?

Nu kan je LD 1, 2, 3, 4 en 5 bereiken. Lees daarna LD 6 en 7. 

Kolonies

 Kolonies

Oorzaak

Te weinig grond is geschikt voor akkerbouw. Er wordt vooral druiven, graan, olijven en groenten verbouwd. 

Gevolg

Het stichten van nieuwe nederzettingen (vanaf 8e eeuw V. C.)

-> Griekse kolonies

Gevolg

Grieken komen in contact met andere volken, zoals de Romeinen. (Daarom: tijd van Grieken en Romeinen)

Nu kan je LD 6 en 7 bereiken. Lees daarna LD 8 en 9. 

Grieken en andere volken

Beroepen

• Niet alleen landbouw maar ook nijverheid, visserij en handel  waren middelen van bestaan.
• nijverheid: maken van producten met de hand
• Ken je zelf voorbeelden?
• pottenbakkers, smeden, metsers, scheepsbouwers, bakker, wever, leerbewerker,...

Nu kan je LD 8 en 9 bereiken. Lees daarna LD 10. 

Handel

• Grieken verhandelden vazen, juwelen, wijn, honing, olijven,....
• Contact met Egypte voor papyrus en graan
• Contact met Etrusken (Italië) voor (timmer)hout en bont 
• Contact met Feniciërs (Libanon) voor glaswerk en hout voor scheepsbouw. 

Nu kan je LD 10 bereiken. Lees daarna LD 11 en 12. 

Grieken en andere volken

door de handel beïnvloeden verschillende volken elkaar

Voorbeelden: 

het schrift (oorspronkelijk van Feniciërs)

muntgeld (oorspronkelijk van de Lydiërs)

Gevolg -> ontstaan geldeconomie 

Vraag: welk betaalmiddel gebruikten de Grieken ervoor?

 

Nu kan je LD 11 en 12 bereiken. Lees daarna LD 13 en 14. 

De samenleving van Athene en Sparta

Athene

1. Vrije, volwassen mannen die geboren zijn in de stadstaat. Wel onderling een verschil in aanzien.

2. Migranten. Hebben geen grond en werken vaak in de handel of nijverheid.

3. Vrouwen. Hebben weinig rechten en zorgen voor huishouding en kinderen.

4. Slaven. Een derde van de bevolking en hebben geen rechten.

Sparta (Hadden een sterk leger!)

1. De Spartanen. Houden zich bezig met militaire zaken. Jongens worden militairen en meisjes worden geschoold in muziek en poëzie.

2. De 'overwonnenen'. Ze woonden in het gebied voor de komst van de Spartanen.

3. 'Omwonenden'. Mensen van onderworpen stadstaten die verder van Sparta liggen.

-> betalen belasting en leveren soldaten.

Nu kan je LD 13 en 14 bereiken. Lees daarna de rest van de leerdoelen. 

Wat is een stadstaat?

1. Een stad die zichzelf bestuurt
2. Een stad met omliggend platteland die zichzelf bestuurt
3. Een vereniging van steden die zichzelf besturen
4. Een stad met minstens 500 inwoners

Wie mochten er meebeslissen in de Atheense democratie?

1. Vrouwen
2. Vreemdelingen
3. Slaven
4. Mannen met burgerrecht

De oude Grieken hadden een ..... samenleving

1. landbouw
2. landbouwstedelijke
3. stedelijke

Geef een omschrijving van 'kolonie'

Noem 3 volken waar de Grieken mee in contact kwamen om handel te drijven.

Geef een ander woord voor 'stadstaat'