M&M Oorlog en vrede - Blok 4

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Thema oorlog en vrede

Blok 4: De tweede wereldoorlog

Waar gaat dit blok over?

In 1939 begon Duitsland weer een oorlog. En weer werd er over de hele wereld gevochten. In de Tweede Wereldoorlog zijn in totaal 55 miljoen mensen omgekomen. De helft daarvan was soldaat. Wie waren de andere slachtoffers? De oorlog eindigde in 1945.

Les 1

• uitleggen dat de afspraken van het Verdrag van Versailles slecht waren voor Duitsland.
  
• uitleggen wat inflatie is.
  
• vertellen wat propaganda is.
  
• uitleggen waarom Hitler en de nazi’s aan de macht kwamen.

Waar gaat dit blok over?

In 1939 begon Duitsland weer een oorlog. En weer werd er over de hele wereld gevochten. In de Tweede Wereldoorlog zijn in totaal 55 miljoen mensen omgekomen. De helft daarvan was soldaat. Wie waren de andere slachtoffers? De oorlog eindigde in 1945.

Hitler schreef na WO1

Als jongen, en later als jongeman, wilde ik mijn nationalisme met daden bewijzen. Ik heb vaak uit volle borst het Duitse volkslied ‘Duitsland boven alles’ gezongen. Ik wilde niet voor Oostenrijk vechten, maar ik wilde mijn leven geven voor mijn eigen volk.

Politicus 

Hitler baalde dat Duitsland zich na WOI overgaf. Er waren veel Duitse soldaten gestorven. Meer mensen in Duitsland ervaarde het als verraadt van de overheid om op te geven.  Hitler geloofde de regering niet en wilde deze ‘verraders’ laten boeten voor hun daden.

Politicus

En hij wilde dat het Duitse volk weer trots was op hun land -> werd politicus bij de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Het nationaalsocialisme (nazisme) was een extreme vorm van nationalisme. De nazi’s geloofden dat een sterke leider Duitsland weer groot en machtig kon maken.

Wat is geen kenmerk van het nationaalsocialisme?

1. Racistisch
2. Democratisch
3. Totalitaire staat
4. Nationalistisch

Verdrag van Versailles 

Na de Eerste Wereldoorlog had Duitsland het Verdrag van Versailles getekend. Door dit vredesverdrag moest Duitsland gebieden met veel grondstoffen en industrie afstaan aan Frankrijk en Polen. Bovendien moest de Duitse regering de oorlogsschade van de overwinnaars betalen. Door deze afspraken kon Duitsland geen geld verdienen. Het land kwam in een economische crisis.

Wat stond niet in het Verdrag van Versailles

1. Dat Duitsland een leger van max. 1 miljoen soldaten mag hebben
2. Dat Duitsland herstelbetalingen moest doen aan Fr.
3. Dat Duitsland grondgebied moest inleveren
4. Dat Duitsland geen leger meer mocht hebben in het Rijnland

Economische crisis 

Om die schulden toch te kunnen betalen, drukte de Duitse regering papiergeld bij. Zo kwam er meer geld, maar er werden niet meer producten gemaakt. Met het extra geld kon je dus niet meer kopen. Het geld werd daardoor minder waard. Dat heet inflatie. Het geld werd per minuut minder waard. Een brood kostte 233 miljard mark.

Inflatie

1. De geld pers gaat aan
2. Geldt behoud altijd zijn waarde
3. Het geld wordt meer waard
4. Het geld wordt minder waard

Economische crisis 

De Verenigde Staten besloten om Duitsland te helpen om de schulden af te betalen. Daardoor ging het iets beter met de Duitse economie. Maar in 1929 stortten in New York de aandelenkoersen in. Alle aandelen waren in één klap niets meer waard. Bedrijven gingen failliet en er was wereldwijd grote werkloosheid. Ook in Duitsland.

Sterke leiders 

Dat wilde Hitler ook. In 1924 probeerde hij met geweld de macht in Duitsland te grijpen, maar dat mislukte. Hij moest het daarom op een andere manier proberen. Hitlers politieke partij, de NSDAP, moest de grootste partij van Duitsland worden met Hitler als Führer (leider). De NSDAP maakte veel propaganda: met posters, films en radioberichten verspreidde de nazipartij haar ideeën.

Wat is propaganda?

1. Reclame maken voor jouw politieke idee
2. Reclame maken voor jouw bedrijf
3. Reclame maken voor oorlog
4. Reclame maken voor de nieuwste smartphone

Sterke leiders 

Door de grote werkloosheid waren veel Duitsers heel ontevreden over hun regering. Ze luisterden naar de toespraken van Hitler. Zijn manier van vertellen maakte een diepe indruk op de mensen. Hitler gaf de Duitse regering de schuld van de grote werkloosheid. Hij beloofde de mensen werk en dat Duitsland weer een machtig land zou worden. Bij de verkiezingen in 1932 werd de NSDAP de grootste politieke partij en in 1933 werd Hitler rijkskanselier (soort president). 

Noem oorzaken waardoor Hitler aan de macht kon komen.

Les 2

• voorbeelden noemen van veranderingen in Duitsland toen Hitler aan de macht kwam.
• overeenkomsten noemen tussen de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland.
• vertellen welke drie belangrijke ideeën Hitler had en hoe hij die uitvoerde.
• uitleggen wat de Holocaust is.

Leven in Nazi Duitsland 

Alles draaide om Hitler. Jongens gingen bij de Hitlerjugend en meisjes bij Bund Deutscher Mädel. De Nazipartij herhaalde vaak dat  communisten, joden en de kunst slecht waren. Veel mensen vluchtte daardoor weg. Kritiek op het bestuur mocht niet. Als je iets deed of zei wat niet van de Nazi mocht, kon je terechtkomen in een concentratiekamp. 

Veel Duitsers waren blij met Hitler, hij deed wat hij beloofde: hij betaalde de oorlogsschade niet langer, bouwde het leger weer op, liet wapen- en autofabrieken bouwen en legde wegen en vliegvelden aan. Zo kwamen er veel banen en daalde de werkloosheid. 

Wat veranderde er in Duitsland toen Hitler aan de macht kwam?

Leefruimte voor Duitsers 

Hitler wilde het grondgebied van Duitsland vergroten. Hij wilde:

1. de gebieden terug die Duitsland door het Verdrag van Versailles was kwijtgeraakt;
   
2. alle etnische Duitsers verenigen in één groot land;
   
3. grondstoffen hebben voor de Duitse industrie.

Welke 3 dingen wilde Hitler?

Het begin 

Duitsland wilde meer levensruimte en viel daarom Oostenrijk binnen. Toen ze ook Polen gingen aanvallen pikte Engeland en Frankrijk het niet en verklaarde ze de oorlog. in hoog tempo veroverden de Duitse soldaten België, Nederland en een deel van Frankrijk. In 1941 viel Hitler ook de Sovjet-Unie aan. Bovendien wilde Hitler de grote graanvelden in het zuidwesten van de Sovjet-Unie gebruiken om zijn soldaten en de Duitsers thuis te voeden. Toen de graanopbrengsten dat jaar tegenvielen, besloot Hitler om miljoenen Russen geen eten meer te geven. Hij liet ze doodhongeren.

De Holocaust 

Tijdens de aanval op Polen en de Sovjet-Unie vermoordden de nazi’s 1,5 miljoen Joden. Het liefst wilde Hitler alle Joden vernietigen. Omdat veel mensen dat zouden afkeuren, kon hij dat niet zomaar doen. In 1941 bedachten de nazi’s een oplossing: de Joden moesten in het geheim worden vergast. Ze bouwden vernietigingskampen in Oost-Europa, zoals Auschwitz en Treblinka. In heel Europa werden Joden opgepakt en met treinen naar die vernietigingskampen gebracht. De vernietiging van de Joden door de nazi’s heet de Holocaust. De nazi’s vermoordden 6 miljoen van de 9 miljoen Europese Joden.

Wat is de holocaust?

1. Andere naam voor de Tweede wereldoorlog
2. een massamoord
3. De massamoord op de Joden
4. Het discrimineren van Joden

Les 3

• beschrijven hoe de nazi’s de Tweede Wereldoorlog verloren.
  
• vertellen waarom de Verenigde Naties zijn opgericht.