Herhalingsles "HC Duitsland" adhv Examentekst

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Duitsland in Europa 1918 - 1991

Herhalingsles

Hoofdvragen bij de Historische Context

1. Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?
   
   
2. Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945 - 1961)?
   
   
3. Wat verklaart de hereniging van de beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961 - 1991)?

• WO1 is afgelopen: Duitsland en bondgenoten hebben verloren
  - Duitsland is dader van WO1 >> Verdrag van Versailles.
   
• Republiek van Weimar wordt gesticht >> meteen wankel:
  - Tegenstand van de conservatieven + linkse en rechtse extremistische groepen.
  - Groot deel van de bevolking heeft weinig vertrouwen in de regering:
  dolkstootlegende >> schuld van nederlaag en Verdrag van Versailles.
   
• Economie Duitsland: leed zwaar
  - Herstelbetalingen
  - Verlies grondstofrijke gebieden
  >> Dawesplan was redding voor economie + verzoening met Frankrijk.
   

1. Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918 - 1945)?

• Beurskrach 1929: 
  - Economie stort in
  - Politieke instabiliteit
   
• NSDAP o.l.v. Hitler kan profiteren:
  - Propaganda >> grote beloftes >> veel steun bij de bevolking.
   
• 1933:
  - NSDAP grootste bij de verkiezingen
  - Hitler wordt rijkskanselier
  - Rijksdagbrand
  - Machtigingswet >> Parlement buitenspel >> einde Weimar Republiek 

1. Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918 - 1945)?

Opbouw totalitair regime:
- Nazificeren van de samenleving
- Slachtoffers: politieke tegenstanders + mensen die niet tot de
Volksgemeinschaft behoren. 

Door goede economie: veel steun van het volk voor de nazi's.

1. Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918 - 1945)?

1936: legers in Rijnland

1938: Anschluss met Oostenrijk + inname Sudetenland (Tsjecho-Slowakije).

Conferentie van München >> Appeasementpolitiek 
>> "Peace of our time"

 

Mislukt: 1939 - inval Polen >> WO2 is begonnen
>> reeks van oorlogsverklaringen (door bondgenootschappen) 
>> DU neemt Europa bliksemsnel over + voert regime in
>> Overal worden Joden (e.a.) buitengesloten, vervolgd + naar concentratiekampen gestuurd. 

1. Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918 - 1945)?

- 1939 - 1945: Harde strijd 
>> Duitsland totaal ontwricht (pol/ec/moreel)
- Heimatvertriebenen, terugkerende soldaten en slachtoffers >> grote stroom aan migranten. 

Duitsland werd verdeeld in vier bezettingszones >> elk begon met denazificatie. 

Spanningen ontstaan tussen Sovjet-Unie en Westerse geallieerden:
verschil in opvatting over de opbouw van naoorlogs Europa + bewaren van de vrede
- SU: Stalin wilde communistische regimes vestigen
- VS (west): Trumandoctrine, Marshallplan + stimuleren Euroepse eenwording >> dam tegen expansie van het Communisme.  

1948: Blokkade van Berlijn: West "wint" door luchtbrug (+ langer volhouden). 

2. Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945 - 1961)?

- 1949: Westelijke bezettingszone samengevoegd: Bondsrepubliek Duitsland 
- 1949: Duitse Democratische Republiek (Oost)

Kanselier Konrad Adenauer - beleid:
- Gericht op het westen (lid van EGKS + NAVO)
- Wirtschaftswunder 
>> BRD werd een stabiele democratie.  
Maar: Geen erkenning van de DDR (wilde Duitse eenheid)

2. Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945 - 1961)?

In de DDR: 
- Nazi verleden speelde nog een rol >> leiders wilden socialistische staat creëren waarin het fascisme geen kans meer zou krijgen.

'50: Ulbricht is hun leider
- DDR wordt steeds meer een totalitaire dictatuur (naar voorbeeld SU). 

1953: Mislukte opstand:
- Staatssicherheitsdienst  (Stasi) - strenge controle op de bevolking: o.a. via systeem van verklikkers

Verdere integratie in Oostblok door aansluiting Warschaupact + Comecon.  

2. Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945 - 1961)?

In de DDR: 
- Economisch gaat het slecht.
- Enige doorgang naar westen: Berlijn 
>> doorn in het oog van de communistische leiders.

Oost-Berlijn loopt leeg >> oplossing: Berlijnse Muur (1961).

VS erkent de invloedssfeer van de SU en greep niet in. 

2. Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945 - 1961)?

Jaren '60 +: Verbetering van de relatie tussen VS en SU >> Detente

Ostpolitik van Kanselier Brandt >> relatie met de DDR + Oostblok verbeteren. 

- Ostvertrage: met de SU, Polen en DDR. 

- In ruime mate D-Mark kredieten.

- BRD erkent onschendbaarheid van bestaande grenzen.

- BRD en DDR erkennen elkaar als gelijkwaardige staten. >> 1973: beide lid van de VN.

- BRD en DDR sloten onderlinge overeenkomsten >> verbetering van de betrekkingen (bijv. wederzijdse bezoeken mogelijk)

1972: DDR + BRD erkennen elkaar als gelijkwaardige staten in de internationale politiek.
- BRD blijft toch streven naar een hereniging - ook onderdeel van de Ostpolitiek 
- DDR (Honecker) stond open voor Ostpolitik, maar scheiding is definitief.  

3. Wat verklaart de hereniging van de beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961 - 1991)?

Kritiek van jongeren op de consumptiecultuur en de beperkt gebleven denazificatie (veel bestuurders uit nazi-tijdperk hadden nog steeds hoge functies of invloed) ontaardde in de BRD in deze tijd in links terrorisme. 

Groepen die hiervoor verantwoordelijk waren, zoals de Baader-Meinhof Gruppe, ontvingen steun vanuit de DDR.
 

3. Wat verklaart de hereniging van de beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961 - 1991)?

Vanaf 1985: Gorbatsjov - Glasnost + Perestrojka
- Meer vrijheid van meningsuiting >> openheid richting volk
- Meer economische vrijheid >> soort vrijemarkteconomie

Medewerking van het westen was hiervoor nodig:
Gorbatsjov liet daarom de Brezjnevdoctrine los ( SU grijpt niet langer in in landen waar communisme in gevaar komt)
>> grote gevolgen in o.a. Polen en Hongarije (o.a. IJzeren Gordijn opengeknipt)

DDR keerde zich af van deze liberale koers >> vreesden gevolgen van de hervormingen >> inwoners hadden echter het leven in West-Duitsland gezien >> ontevredenheid >> in 1989: protestbeweging voor meer vrijheid en politieke hervormingen
-  Veel mensen trokken al naar het westen >> Nov. 1989: Val van de Muur

3. Wat verklaart de hereniging van de beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961 - 1991)?

1989: val Berlijnse Muur

1990: Duitsland herenigd - Vanaf nu Bondsrepubliek Duitsland met Berlijn als nieuwe hoofdstad.

1991: Uiteenvallen SU >> einde Koude Oorlog

Na de Koude Oorlog:
- Invoering Euro (DU stemde in in ruil voor Franse steun voor hereniging + uitbreiding EU met Oostbloklanden)
- Binnenlandse problemen voor DU: veel economische + mentale gevolgen van het totalitaire regime in het oostdeel + immigratie werd een groot probleem.  

- Duitsland integreerde snel in Europa >> krijgt leidende rol.

3. Wat verklaart de hereniging van de beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961 - 1991)?