Thema 5 basisstof 4 SPIEREN

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Lesverloop

1. Maak de startopdracht (als je het niet weet mag je jouw boek gebruiken)
2. Uitleg
3. Kennisvragen
4. Zelfstandig werken 

Basisstof: spieren

Wat voor beenverbinding is de knie?

1. Kraakbeenverbinding
2. Vergroeid
3. Gewricht
4. Naden (naadverbinding)

In de afbeelding hiernaast is een beenverbinding aangegeven met Q.

Welke beenverbinding is aangegeven met Q?

1. Vergroeide beenverbinding
2. Naadverbinding
3. Kraakbeenverbinding
4. Gewricht

In de afbeelding zijn enkele beenverbindingen getekend.

Bij welk van deze beenverbindingen is de meeste beweging mogelijk?

1. bij nummer 1
2. bij nummer 2
3. bij nummer 3

In de afbeelding zijn enkele beenverbindingen getekend.

Bij welke van deze beenverbindingen is een beetje beweging mogelijk?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoe noem je deze beenverbinding?

1. Gewricht
2. Vergroeid
3. Kraakbeen
4. Naad

Doel van deze les:

• Op het einde van de les moet je de werking van een spier kunnen beschrijven.
• Op het einde van de les moet je weten hoe blessures werken en hoe je ze kunt voorkomen/behandelen

Bouw van het skelet (geraamte)

206 beenderen (botten)

• Schedel
• Wervelkolom
• Borstkas
• Schoudergordel
• Heupbeenderen

Romp

Ledenmaten

Spieren 

2 type:

• Skeletspieren
• Orgaanspieren (niet bewust)

Uitleg spierbevestiging en spierbewegingen 

Het menselijk lichaam telt meer dan 600 spieren. 

Spieren zitten overal, zelfs in de ogen en de huid (kippenvel). Ook het hart is een spier.

Veel spieren zorgen voor beweging. 

Rechts zie je de haren overeind staan En de spier is aangespannen de huid is daardoor hobbeliger

Koud --> bibberen (spieren)

      Gewone huid                    kippenvel

Spierstelsel (skeletspieren)

Functie 

• Bewegen 

Verbinding bot en spier

- Door pezen

- Aanhechtingsplaats

- Pezen kunnen niet samen trekken

Spierstelsel (skeletspieren)

Functie 

• Bewegen 

Verbinding bot en spier

- Door pezen

- Aanhechtingsplaats

- Pezen kunnen niet samen trekken

Pezen

Functie

• Verbinding bot en spier
• Kan niet samentrekken
• Aanhechtingsplaats

Pezen

Functie

• Verbinding bot en spier
• Kan niet samentrekken
• Aanhechtingsplaats

Spieren

Functie

• Bot laten bewegen
• Samentrekken

Spier bij samentrekken

• Korter
• Dikker

Spieren

Functie

• Bot laten bewegen
• Samentrekken

Spier bij samentrekken

• Korter
• Dikker

Spieren bewegen maar naar één kant

Elke spier heeft een tegenovergestelde spier

Antagonistisch paar (buig & strekspier)

Antagonist

2 spieren die gezamenlijk een bot in een bepaalde richting kunnen bewegen

• Biceps, Triceps
• Voorste bovenbeenspier, hamstrings
• Buikspieren, onderrugspieren
• Borst spier, boven rugspieren

Ze werken samen

Orgaanspieren

Laten onze organen bewegen (niet bewust gaat vanzelf)

• hartspieren
• ademhalingspieren
• Spijsverteringsspieren 

(maag, darm, slokdarm)

Basisstof 6

blessure

Blessure

Verschillende soorten

- Spierscheuring

- botbreuk

- voetbalknie

- kneuzing

- Verzwikking

- Ontwrichting

-RSI

Spierscheuring

Scheurtje in spier

• Te sterke inspanning
• Plotselinge beweging
• Zweepslag

Herstel

- Rusten en meteen koelen

Catergorie

Categorie 1: Hierbij is er sprake van een verrekking waarbij slechts enkele spiervezels verrekt zijn. Er is sprake van een minimale scheuring van de vezels (minder dan 10 procent) en zonder dat er een merkbaar defect in de spier te voelen is.

 

Categorie 2: Hierbij is er sprake van een verrekking waarbij de spiervezels gedeeltelijk (tussen 10 en 50 procent) zijn gescheurd. Meestal is deze scheuring in de spier te voelen.

Categorie 3: Hierbij is er sprake van een uitgebreide of totale scheuring (50 tot 100 procent) van de spiervezels. Hierbij is een duidelijke, goed (voelbare) scheur in de spierbuik aanwezig.

Botbreuk

Breken van een bot

- vallen

- ruw spel

Herstel

- Ziekenhuis

- Operatie --> gibs

- Pinnen

Voetbalknie

Gewrichtkapsel en kapselbanden beschadigd

(kniebanden of de kruisbanden)

- draaibeweging als onderbeen blijft staan

Meniscus

is een stuk kraakbeen tussen de botten van een kniegewricht.

Meniscus gescheurd

Knie opslot --> stukje meniscus --> niet bewegen

 

Herstel voetbalknie

Herstel

- Ziekenhuis

- Kijk operatie

- Operatie

Verzwikking

Rekken het gewrichtskapsel en de kapselbanden te ver uit

Ernstige --> scheur

Herstel

- Rusten

- Koelen

Ontwrichting

- Uit de kom

Herstel

- Gewricht weer terug zetten

RSI

Herhaaldelijk dezelfde beweging (spieren en pezen overbelast)

• Tenniselleboog
• muisarm

Herstel

- Rust (belangrijk anders chronisch)

- Goede houding

Oorzaken van sportblessures

1. ruwheid en overtredingen
2. ongeoefende technieken
3. Gebrek aan conditie (ook slechte voeding)
4. Overbelasting van spieren en oververmoeiheid
5. Onvoldoende warming- up, onvoldoende rekoefeningen, onvoldoende coolingdown
6. Slechte sportuitrusting

Behandelen van blessures

1. Blijf rustig en ga de situatie na
2. Vraag om hulp
3. Bij veel blessures moet je de plek koelen (tegen zwelling)
4. Bij botbreuken of andere zware blessures ga naar de dokter
5.  Bij koelen, niet op de huid, 20 min de plek koelen, 10 min rust, 20 min de plek koelen.
6. Bij twijfel altijd naar de huisarts

Vragen 

Als je een spier samentrekt, wordt de spier....

1. korter en dikker
2. langer en dunner
3. korter en dunner
4. langer en dikker

Als spier 2 korter wordt, wordt spier 4...

1. Korter
2. Langer

Bekijk het plaatje, als de spier dik is dan is de spier...

1. Aangespannen
2. Ontspannen

Kippenvel ontstaat door spieren. Wat klopt over deze spieren?

1. De spieren zitten vast aan botten
2. De spieren bevinden zich in de huid
3. Het komt zowel voor dat deze spieren aan botten als aan de huid vast zitten

Hoe noem je de tegengestelde spier van een spier die actie onderneemt?

1. Antagonist
2. Anagonist
3. Reverse musculus
4. Antiwerker

Wat is er anders aan orgaanspieren ten opzichte van de skeletspieren?

1. bewegen alleen als je eraan denkt.
2. Je kan ze makkelijk aansturen.
3. bewegen zonder dat je je er bewust van ben.

Aan de slag

Basisstof 4 thema 5

Klaar?

- Blooket (zie magister)

- Test-jezelf 1 t/m3