Pleonasme & tautologie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Aan het einde van de les kun je...

...uitleggen wat een pleonasme is;

...uitleggen wat een tautologie is;

...beide stijlfiguren herkennen en benoemen.

Stijlfiguur

Doel van een stijlfiguur =  om een bepaald effect bij de lezer te bereiken. 

Vaak wil men hiermee de aandacht van de lezer trekken en hem op een belangrijk punt wijzen.

Pleonasme

Komt van het Griekse woord 'pleonasmos', betekent: overvloed.

Bij een pleonasme is er sprake van twee verschillende woordsoorten, waarbij het ene woord iets uitdrukt wat al in het andere woord gezegd wordt. 

Pleonasme

een ronde cirkel

een mondeling gesprek

het groene gras

de witte sneeuw

Tautologie

Bij tautologie wordt hetzelfde nog eens gezegd met andere woorden. 

Deze woorden moeten tot dezelfde woordsoort behoren 

Een tautologie werkt versterkend. 

Een voorbeeld: 

Mijn ouders blijven voor eeuwig en altijd bij elkaar.

Tautologie

Bij een tautologie wordt eenzelfde begrip in andere bewoordingen herhaald.

Wat is een voorbeeld van een pleonasme?

1. de blauwe bloem
2. het groene gras
3. de rode hoed
4. de zwarte vogel

Wat is een voorbeeld van een pleonasme?

1. De snelle fietser
2. De witte sneeuw
3. Het dikke boek
4. Het witte papier

Wat is een voorbeeld van een pleonasme?

1. gele kanariepiet
2. mooi boek
3. natte tranen
4. prima start

Wat is een voorbeeld van tautologie?

1. blij en verheugd
2. heden en verleden
3. groen gras
4. uren op jou te wachten

Wat is een voorbeeld van een tautologie?

1. Hij gaat zeker en vast verliezen vandaag.
2. Hij heeft geen idee wat hij moet doen.
3. Dirk is altijd en eeuwig te laat.
4. Hij heeft die ronde bal een schop gegeven.

Wat is hier een tautologie?

1. Ik snoep meestal in de nacht
2. Ik drink nooit tijdens het rijden
3. Ik eet enkel en alleen friet
4. Ik slaap meer dan acht uur

Jullie

Aan de slag!

Lees theorie, blz. 120.

Maak opdracht 1 t/m 4, blz. 120.

Je werkt in stilte (20 minuten).

Klaar = nakijken