Herhalingsles BB2 WO I

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Welkom in de geschiedenisles!

De Eerste Wereldoorlog

4,2 - De Grote Oorlog

Wat gaan we doen vandaag?

-Lesdoelen

-Herhaling

-De Grote Oorlog

-Opdrachten

-Afsluiting  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog verliep.
  

• Kun je verschillende kenmerken noemen en herkennen van de loopgraven oorlog.
  

• Kun je verschillende voorbeelden noemen van nieuwe technologische ontwikkelingen in

de Eerste Wereldoorlog.

• Uitleggen wat de gevolgen waren van de nieuwe manier van oorlog voeren tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Noem twee oorzaken voor de Eerste Wereldoorlog

Wat was de aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog?

1. De moord op de prins van Oranje
2. De Duitsers hadden de wapenwedloop verloren, nu moesten ze wel
3. De moord op kroonprins Franz Ferdinand
4. Frankrijk kon de wapenwedloop niet winnen en begon daarom de oorlog

Welk land zit niet in de centralen?

1. Oostenrijk-Hongarije
2. Duitsland
3. Ottomaanse Rijk
4. Rusland

Oorzaken

• Nationalisme?

• Bondgenootschappen?

• Wapenwedloop?
• Modern imperialisme?

Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand

De kroonprins van Oostenrijk-Hongarije bracht op 28 juni 1914 een bezoek aan de Bosnische stad Sarajevo. Daar wordt hij vermoord door Gavrilo Princip.

Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om

te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 

met Kerst zijn we weer thuis zijn!

Deze oorlog is goed:

ein frischer fröhlicher Krieg

Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om

te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 

met Kerst zijn we weer thuis zijn!

Deze oorlog is goed:

ein frischer fröhlicher Krieg

Bondgenootschappen

(tot 1917)

• Geallieerden: Frankrijk, Engeland, Rusland, Italië (vanaf 1915), Servië
  

• Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkse Rijk (Ottomanen), Bulgarije

• Neutrale landen: Nederland, Spanje, Zwitserland, Noorwegen, Zweden

Met kerst weer thuis.

Hoe heet het plan van de Duitsers om de Fransen uit te schalen?

1. Von Bayernsplan
2. Von Schlieffenplan
3. Von Hitlerplan
4. Von Braunersplan

Von Schlieffenplan

• Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland
• Om een oorlog aan twee kanten te voorkomen wilden de Duitsers met dit plan eerst snel Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan
• één probleem, België is neutraal.

Loopgravenoorlog

• Het Von Schlieffenplan mislukt: De Duitsers lopen vast in Noord-Frankrijk en België
• Aan beide kanten van het front worden loopgraven gegraven.

Loopgraven (1)

• De wapens zijn zo sterk geworden, dat vechten op een open veld zelfmoord zou zijn

• Loopgraven zorgen voor meer bescherming

• In totaal wordt er aan het Westfront 40.000km aan loopgraven aangelegd

Loopgraven (2)

• De loopgraven zijn gegraven in een zig-zag-vorm: hiermee voorkom je dat een inslag van een granaat (nog meer) slachtoffers kan maken

• Om aanvallen moeilijker te maken wordt gebruik gemaakt van miljoenen kilometers prikkeldraad

• Loopgraven worden uitgebreid met complete ondergrondse kamers

Loopgraven (3)

• Generaals geloven dat massale aanvallen vanuit de loopgraven effectief zijn. Dit bijna nooit het geval: soldaten worden kannonenvoer
  

• Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd kapot geschoten. Er ontstaat een niemandsland

Waarom maakte beide kanten gebruik van loopgraven?

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

http://www.bbc.co.uk/schools/0/ww1/

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Vier jaar lang vanuit de loopgraven kijken naar 

hetzelfde stuk, kapotgeschoten, niemandsland...

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Gifgas

• Gif- of strijdgassen moesten ervoor zorgen dat de vijand, in paniek, de loopgraven zouden verlaten
• De meeste gasaanvallen waren door het gebruik van gasmaskers steeds minder dodelijk voor de soldaten, maar zorgde voor brandwonden, tijdelijke blindheid en angst

Luchtschepen

• Om het slagveld beter te kunnen observeren, gebruikte men luchtschepen om de ligging van de vijandelijke loopgraven te achterhalen.
• Behalve voor observatie werden Zeppelins (type Duitse luchtschepen) ook gebruikt voor bombardementen (op Antwerpen en Londen)

Vliegtuigen

• Om voor een echte doorbraak in de oorlog te zorgen, zijn de eerste vliegtuigen nog te primitief.
• Toch beleeft de wereld de eerste luchtgevechten en bombardementen.

Vlammenwerpers

• Net als gifgas moet de vlammenwerper voor paniek bij de vijand zorgen.
• Brandende benzine wordt, soms over afstanden van honderden meters, over het slagveld gespoten

Tanks

• Hoe kom je levend bij de loopgraven van de vijand? Bouw een rijdend stalen harnas om je heen!
• Omdat de ontwikkeling ervan zeer geheim was, gebruikten de Britten de term 'tank', van watertank. Zelfs de arbeiders geloofden dat ze mobiele watertanks maakten.

Duikboten

• Duikboten bestonden al sinds de 19e eeuw, maar in de Eerste Wereldoorlog werden ze voor het eerst (met name door Duitsland) massaal ingezet.
• De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog (1915/1917) alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen

Draadloze Telegrafie

Uitvinding van de radio door 

Guglielmo Marconi.

Gevolgen

• De nieuwe wapens en oorlogsvoering laten zichtbare en onzichtbare verwondingen achter

• Van de mannen met de kapotgeslagen gezichten...

• ...tot zware psychische klachten, vaak omschreven als Shellshock

Video

Shellshock

Vóór en ná:

om de verminkte mannen toch nog een leven te kunnen bieden...

...werd driftig geëxperimenteerd met plastische chirurgie en maskers

Trench Foot

• Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken in de vocht en modder moeten staan, gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.
• Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Einde van de oorlog

• In 1917 sluit Rusland een wapenstilstand met Duitsland. In datzelfde jaar zinkt een Duitse U-boot (onderzeeër) een Amerikaans handelsschip. Duitsland ging vanaf dat moment alle schepen aanvallen die ze tegenkwamen. Amerika moest nu wel meevechten. De Duitsers waren niet opgewassen tegen het verse Amerikaanse leger.
  
• Er kwam een einde aan de oorlog in 1918. De Geallieerden hebben gewonnen, maar tegen welke prijs....
  

Einde van de oorlog

... de gevolgen van de oorlog waren erg merkbaar.

• +/- 15.000.000 doden
  
• Gevolgen op de mentale gezondheid van mensen die terug kwamen (shellshock)
  
• Complete gebieden kapot geschoten en vergiftigd
  
• Oude bommen en ander oorlogsafval
  

Controle

Paragraaf 4,1 - Een land om trots op te zijn
Opdrachten: 1, 2, 3, 5, 6(!), 7,
Blz. 88 t/m 90

Schrijf deze opdrachten in je planner!

Opdrachten

Paragraaf 4,2 - De Grote Oorlog

Opdrachten: 1, 2, 3, 4, 7, 8
Blz. 96 t/m 99

Schrijf deze opdrachten in je planner!

Noem een aantal nieuwe wapens die gebruikt werden in de Eerste Wereldoorlog

Noem twee gevolgen van de Eerste Wereldoorlog

Nabespreken

Aan het eind van deze les kun je:

• Uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog verliep.
  

• Kun je verschillende kenmerken noemen en herkennen van de loopgraven oorlog.
  

• Kun je verschillende voorbeelden noemen van nieuwe technologische ontwikkelingen in

de Eerste Wereldoorlog.

• Uitleggen wat de gevolgen waren van de nieuwe manier van oorlog voeren tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Fijne dag!