Tl -2 - 12.2 en 12.3 - Ademhalen & Transport

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

12.2 en 12.3
Ademhalen & Vervoer

Toets H12

Woensdag 16 april het 8e uur

1 ST stempel

Zet in je agenda

Planning

12.1 - Eten Herhaling

12.2 en 12.3 (theorie en opdrachten)

Vriendenboekje

Een koe heeft...

1. Plooikiezen
2. Knipkiezen
3. Knobbelkiezen

Wat voor eten at dit dier waarschijnlijk en welke soort kiezen heeft deze?

1. Vlees, knipkiezen
2. Vlees, plooikiezen
3. Planten, knipkiezen
4. Planten, plooikiezen

Wat voor kiezen had de mammoet?

1. Knipkiezen
2. Knobbelkiezen
3. Plooikiezen

Een kat heeft een...

1. Lang darmstelsel
2. Middellang darmstelsel
3. Kort darmstelsel

Een geit heeft een...

1. Lang darmstelsel
2. Middellang darmstelsel
3. Kort darmstelsel

Op de afbeelding zie je een berkenspanner.

Dit is een voorbeeld van?

1. Mimicry
2. Camouflage

Dit is een voorbeeld van

1. Camouflage
2. Mimicry
3. Beide
4. Geen van beide

1 - Ademhalen

Insecten

Achterlijf korter en langer maken

• Spieren trekken samen: achterlijf wordt korter, lucht gaat naar buiten
• Spieren ontspannen, achterlijf wordt langer, lucht wordt naar binnen gezogen

• Trachee: buis waar de lucht doorheen gaat .
  
  
• Een gat waardoor de lucht naar binnen en buiten gaat heet een stigma
  

Vissen

• Kieuwen - beschermd door kieuwdeksel
  
  
• Kieuwen hebben ook een kieuwboog en kieuwplaatjes

Vissen

Hoe ademt de vis?

1. Bek gaat open, kieuwdeksels zijn dicht > water is binnen
   
2. Kieuwdeksels gaan open, bek gaat dicht > water stroomt via kieuwplaatjes naar buiten > kieuwplaatjes halen zuurstof uit water
   

De bloedvaatjes in kieuwplaatjes: heel dun, zuurstof kan er door, water niet

Koolstofdioxide via kieuwplaatjes het water in

Planten

Zuurstof

Planten

• Planten gebruiken ook zuurstof voor verbranding van glucose
  
  
• Deel zuurstof zelf gebruikt
  
  
• De rest gaat door huidmondjes naar buiten

Opdrachten (vanaf p. 82)
12.2: 4, 6 en 10

Huiswerk
12.2: 4, 6 en 10

12.3: 

2 - Vervoer (bloed)

Alle cellen hebben zuurstof en voedingstoffen nodig. 

Vooral het transport van zuurstof moet snel en continu gebeuren, want een lichaam kan geen zuurstof opslaan.

Meercellige dieren hebben hiervoor een transportsysteem die de cellen hiervan voorziet. 

Transportsysteem heeft:

1. Vloeistof waarin zuurstof/voedingstoffen zit (hemolymfe of bloed)
2. Buizen die de vloeistof vervoeren (bloedvaten)
3. Een pomp (het hart)

Insecten

• 1 groot hart & 1 groot bloedvat 
• Hart samentrekt -> bloed van achteren naar voren
  
• Bloed kan door de wand van bloedvaten (vrij door het lichaam)
  
  
  Open bloedsomloop

Vissen

1. Hart pompt bloed naar kieuw
2. Bloed ontvangt zuurstof uit water in kieuw Vanuit kieuwen door alle organen (zuurstof naar cellen)
3. Verteringstelsel geeft voedingsstoffen
4. Als laatst weer in hart

Gesloten bloedsomloop

Enkelvoudige bloedsomloop

Enkelvoudige bloedsomloop
(1 rondje)

Dubbele bloedsomloop

(2 rondje)

Planten

1. Houtvaten: 
   Liggen aan de binnenkant
   Vervoeren water en mineralen vanaf de wortels omhoog
   
   
2. Bastvaten:
   Liggen aan de buitenkant
   Vervoeren voedingsstoffen vanaf de bladeren naar de rest van de plant
3. 
   

Opdrachten (vanaf p.  92)
12.3: 5,8, 9 en 12

Huiswerk
12.2: 4, 6 en 10

12.3: 5,8, 9 en 12

Vriendenboekje invullen

1) Dieren: Bloedsomloop

2) Dieren: Ademhalingsstelsel

3) Planten: Vervoer (aan de linkerkant)
4) Planten: Fotosynthese en verbranding

Je mag meer dingen invullen als je meer tijd hebt

Op Teams staan de vragen als je niet weet wat je in moet vullen