4_SOA's

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

SOA's

Waarvoor staat de afkorting
"SOA" ?

Hoe kun je besmet raken met een
SOA ?

1. Via bloed, sperma of vaginaal vocht waarin de ziekteverwekker zich bevindt
2. Via sperma of vaginaal vocht waarin de ziekteverwekker zich bevindt
3. Alleen via sperma waarin de ziekteverwekker zich bevindt
4. Alleen via bloed waarin de ziekteverwekker zich bevindt

Via welke vormen van onbeschermde seks kun je een SOA oplopen?

1. alleen via geslachtsgemeenschap
2. via geslachtsgemeenschap en orale seks
3. via geslachtsgemeenschap, anale en orale seks
4. via geslachtsgemeenschap, anale, orale seks en kussen

De beste manier om je te beschermen tegen een SOA is:

1. dubbel condoom
2. condoom + hormonaal anticonceptiemiddel
3. een condoom
4. koperspiraal

Welke SOA's ken je?

Welke pathogene micro-organismen kunnen een SOA veroorzaken?

1. alleen virussen
2. alleen bacteriën
3. zowel virussen als bacteriën
4. zowel virussen, bacteriën als protisten

Bacterie	Virus	Andere
chlamydia	HIV	schaamluis
gonorroe	herpes	(trichomonas)
syfilis	genitale wratten
(shigella)	hepatitis B
	HPV

Wat zijn de meest vastgestelde SOA's ?

1. Chlamydia, herpes, genitale wratten
2. HIV, chlamydia, herpes
3. HIV, gonorroe, genitale wratten
4. Chlamydia, syfilis, hepatitis B

Juist of fout?
Een chlamydia-infectie geeft in de meeste gevallen geen symptomen.

1. Juist
2. Fout

Als je geen merkbare symptomen hebt van chlamydia, ben je niet besmettelijk en moet je ook niet vrezen voor gevolgen op lange termijn. De bacterie is dan "slapend" aanwezig.

1. Juist
2. Fout

1. Chlamydia trachomatis

jongens vaak wel klachten (pijn bij plassen of pijn in de balzak), meisjes vaak niet

kan leiden tot onvruchtbaarheid

2. Genitale wratten/HPV

wratten veroorzaakt door HPV-virus

niet ernstig, wel vervelend

HPV kan jaren later soms leiden tot bv. baarmoederhalskanker of peniskanker

3. Gonorroe

(Neisseria gonorrhea)

bekend als de 'druiper'
(pusachtige afscheiding bij mannen)

pijn bij plassen, jeuk en bloederige ontlasting

kan leiden tot onvruchtbaarheid

4. Genitale herpes

(Herpes simplex = hsv-2)

blaasjes, zweertjes

blijft in je lichaam aanwezig, niet te behandelen

5. Hepatitis B

moe, misselijk, pijn, geelzucht en uiteindelijk leverontsteking

vaccinatie

6. HIV

Humaan Immunodeficiency Virus

HIV positief? met speciale HIV-remmers kun je AIDS voorkomen, maar je blijft je hele leven seropositief

7. Syfilis

stadium 1: 

zweertjes, verdwijnen vanzelf na 3-6 weken

stadium 2: 

grieperig, haaruitval, vlekjes op de huid.

stadium 3:

zonder behandeling tast bacterie hart, botten en hersenen aan

8. Schaamluis

jeuk en wondjes

vervelend maar ongevaarlijk

behandelen met 

luis-dodende-crème

Welke SOA's kan je behandelen met antibiotica?

1. Bacteriële SOA's
2. Virale SOA's
3. Bacteriële en virale SOA's
4. Voor SOA's bestaat geen behandeling

Bacterie	Virus	Parasiet
chlamydia	HIV	schaamluis
gonorroe	herpes	(trichomonas)
syfilis	genitale wratten
(shigella)	hepatitis B
	HPV

antibiotica

vaccinatie

Je hebt onbeschermde seks gehad. Wanneer laat je je best testen op SOA's?

1. Zo snel mogelijk.
2. Na 2 dagen.
3. Na 2 weken.
4. Na 3 maanden.

Juist of fout? Als je één keer chlamydia hebt gehad, ben je immuun en kan je het dus geen tweede keer oplopen.

1. Juist
2. Fout

Belangrijkste punten op een rij

• De meest voorkomende SOA in België is chlamydia (bacterie).
• SOA's geven vaak geen symptomen, maar zijn daarom niet onschadelijk, bv. chlamydia kan leiden tot onvruchtbaarheid
• Je kan een SOA-test doen bij de huisarts
• Bacteriële SOA's zijn te behandelen met antibiotica, virale SOA's heb je voor de rest van je leven.
• Correct gebruik van een condoom biedt meestal bescherming tegen SOA's.

Casussen

Lien (15) neemt de pil en heeft seks gehad met haar vriendje zonder condoom. Het was voor hen beide de eerste keer seks (hiervoor hebben ze wel al met anderen gekust, maar niets meer). Wat is je advies?

1. Ik raad hen beide een SOA-test aan.
2. Ik raad hen aan in de toekomst ook een condoom te gebruiken.
3. Ik raad Lien aan om een zwangerschapstest te doen.
4. Ik heb geen aanvullend advies.

Tuur (16) en Anissa (17) zijn klaar voor "de stap". Voor Tuur is het zijn eerste keer. Anissa had onbeschermde seks met haar vorig lief maar is er bijna zeker van dat ze geen SOA heeft. Zij praat niet zo graag over SOA's, dat vindt ze ongemakkelijk.

Wat is je advies? Hoe pakken ze dit best aan?

Nick (19) is single. Hij heeft een paar one-night stands gehad en daarbij gebruikte hij niet altijd een condoom. Onlangs bleek dat hij aan één van zijn avontuurtjes een SOA heeft overgehouden: chlamydia. 

Wat staat Nick nu te doen? Hoe pakt hij dit best aan?

Interessante websites

https://www.soaaids.nl/nl

https://sense.info/nl/

https://www.allesoverseks.be/soas-en-hiv

+ overzichtsschema in de vakmap!