1.2 De bouw van een organisme

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

1.2 De bouw van een organisme

Terugblik

Wat is een voorbeeld van een organisme?

1. Gist (schimmel)
2. Koala (dier)
3. Paardenbloem (plant)
4. Alle antwoorden zijn goed

Wat zijn levenskenmerken?

1. hoe groot en zwaar een organisme is
2. kenmerken van een levend organisme
3. de ontwikkeling van een organisme
4. kenmerken van een dood organisme

Wat is GEEN levenskenmerk?

1. Ademhalen
2. Slapen
3. Groeien
4. Voortplanten

Wat houdt stofwisseling in?

1. Stoffen worden omgezet in andere stoffen buiten het lichaam
2. Stoffen worden omgezet in andere stoffen binnen het lichaam

Welke levenskenmerken horen bij stofwisseling? Zet die levenskenmerken in het gele vak. 

Stofwisseling

Ademen

Bewegen

Groeien

Uitscheiden

Voeden

Voortplanten

Waarnemen

Een levensloop is ....

1. Van één individu. Begint bij de geboorte en eindigt met de dood van dat individu
2. Van een soort. Begint elke keer opnieuw. De individuen gaan dood, maar de soort blijft bestaan.

Wat stelt het
plaatje voor?

1. Levensloop
2. Levenscyclus

Levenskenmerken

Horen

Voelen

Uitscheiden

Bewegen

Ademhalen

Voeden

Voortplanten

Zien

Ruiken

Proeven

Groeien

Waarnemen

To Do

• 1.2.1 Je kunt de organisatieniveaus binnen een organisme benoemen en beschrijven.
• 1.2.2 Je kunt tien orgaanstelsels van een mens noemen.

Organisatieniveaus

Soorten cellen

De vorm van de cel heeft te maken met de functie van de cel

Cellen

Een cel is heel erg klein. Je kunt ze met een microscoop zien. De cellen zijn de bouwstenen van je organen.

Door een microscoop kun je cellen bekijken. Ze lijken plat maar dat zijn ze in werkelijkheid niet. Er zijn verschillenden vormen, het lijken net zakje die gevuld zijn met water. 

Weefsels

Een weefsel wordt gevormd door meerdere cellen bij elkaar (meestal met dezelfde vorm en functie). Een orgaan bestaat uit verschillende weefsels. 

Tussencelstof

Tussen cellen ligt tussencelstof deze kan hard zijn (zoals bij bot) tot vloeibaar (zoals bij bloed). En alles er tussen in, bij kraakbeen is het bv. elastisch. 

Welk type tussencelstof is afhankelijk van de functie van het weefsel. 

Orgaan

Een orgaan is een deel van een organisme met een eigen taak. 

Bijvoorbeeld:

Organen

Tekst

Hersenen

1

Hart

2

Maag

3

Nieren

4

Blaas

5

Darmen

6

Lever

7

Longen

8

Schildklier

9

Borstholte en buikholte

Borstholte en buikholte worden gescheiden door het middenrif. Dit is stevig vlies. Boven het middenrif ligt de borstholte, in de borstholte liggen de longen en het hart. Onder het middenrif ligt de buikholte. 

Borstholte

Buikholte

Middenrif

Maak opdracht 1 + 2

Een groep organen die samenwerken aan een taak, heet een orgaanstelsel. 

• ademhalingsstelsel
• bloedvatenstelsel
• bottenstelsel (geraamte)
• hormoonstelsel
• spierstelsel
• uitscheidingsstelsel
• verteringsstelsel
• voortplantingsstelsel
• zenuwstelsel
• zintuigenstelsel

Orgaanstelsel

Organen werken vaak samen. Bijvoorbeeld om je eten te verteren heb je een maag, een dunne darm, een dikke darm, en ook een lever. Deze werken allemaal samen.

Mond

Slokdarm

Lever

Maag

Alvleesklier

Dunne darm

     Dikke darm

Verteringstelsel

Verteert je voedsel

mond

slokdarm

lever

maag

dikke darm

dunne darm

Bloedvatenstelsel

Vervoert bloed door je lichaam

hart

aorta

holle ader

Ademhalingstelsel

Hiermee haal je adem en krijg je zuurstof

luchtpijp

bronchië

long

herhalen leerdoelen

1.2.1 Je kunt de organisatieniveaus binnen een organisme benoemen en beschrijven.

1.2.2 Je kunt tien orgaanstelsels van een mens noemen.

Zelf aan de slag

1.2 De bouw van een Organisme: lees de tekst en maak de opdrachten:

Opdracht 1 t/m 10 

Maak je mindmap verder af

klaar? Laat het zien!!

Waar ligt het hart?

1. In de borstholte
2. In de buikholte

Waar ligt de dikke darm?

1. In de borstholte
2. In de buikholte

Met welke letter is de maag aangegeven?

1. Letter A
2. Letter B
3. Letter C
4. Letter D

Welk orgaanstelsel zorgt dat je eten wordt afgebroken en opgenomen?

1. Ademhalingsstelsel
2. Bloedvatenstelsel
3. Verteringsstelsel
4. Spierenstelsel

Welk orgaanstelsel zorgt dat er heel snelle berichten door je lichaam worden verzonden?

1. Zenuwstelsel
2. Bloedvatenstelsel
3. Hormoonstelsel
4. Spierstelsel

Een weefsel uit de hersenen ziet er net zo uit als een weefsel uit de darmen

1. Waar
2. Niet waar