EHBO les 12

• EHBO
• MBO
• Studiejaar 1,4

Letsels aan oog, oor, neus, mond

Lesdoel:

Aan het einde van de les kun je:

 handelen bij oog-, oor-, neus- en/of mondletsels

handelen bij steken en beten

Testen van kennis

Open botbreuk

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Geef ondersteuning aan het gewonde lichaamsdeel met een schoen, tas, deken, kleding of wat ook voor handen is

Bel 1-1-2 bij een open botbreuk, gebroken heup en/of bekken

Knip knellende kleding weg, verwijder sieraden en voorkom verdere besmetting door steriel afdekken van de wond

Vraag wat er is gebeurd en stel het slachtoffer gerust 

Let op veiligheid

Bij de behandeling van een open botbreuk gebruik je:

Snelverband, vier zijden verbonden

Steriel gaas aan vier zijden afgeplakt

Wonddruk verband

Steriel gaas met een hydrofiele zwachtel

Hoe ondersteun je bij een ontwrichting van een schouder?

Niet

Je laat het slachtoffer dit zelf doen

Je legt met een driekante doek een mitella aan

Je legt met een driekante doek een brede das aan

letsel van het oog

Alles meer dan een vuiltje is ernstig oogletsel

resultaat: mogelijk blindheid dus bel de huisarts(senpost)

oorzaken oogletsel

zand in het oog

vliegje 

voetbalschoen oog/oogkas beschadigen

bal tegen het oog gevolg bloeding netvlies of netvliesloslating

elleboogstoot

sneeuw

lassen

advies lasogen/sneeuwblindheid: 2 dagen zonnebril dragen, geen lenzen dragen en niet in de ogen wrijven

wat zie of hoor je?

pijn aan één of beide ogen

rood verkleuring

mogelijk tranen

knijpen

zwelling van het ooglid

soms een bloeding of vervorming van de pupil

soms verminderd zicht

Wat zou jij doen bij oogletsel?

verwijder geen voorwerpen die in het oog zijn doorgedrongen.

verwijder contactlenzen niet

zorg dat er niet in het oog wordt gewreven

dek het oog af met een gaasje, kapje of kokertje

laat de persoon zitten, door liggen komt er meer druk op het oog

Stap 1

Stap 2

trek met duim en wijsvinger van één hand de oogleden van het slachtoffer voorzichtig van elkaar

kijk of je het vuiltje op het oogwit of in de ooglidplooi ziet. verwijder het vuiltje zodra je het daar ziet. doe dit met de punt van een kompres of schone zakdoek uit het oog of naar de binnenooghoek. wrijf nooit over het gekleurde deel van het oog. 

zie je het vuiltje niet meteen laat de persoon naar boven kijken en trek het onderste ooglid naar benden. laat dan naar beneden kijken en trek het bovenste ooglid omhoog.

oorpijn 

volwassenen: gehoorgangontsteking

kind: middenoorontsteking

luchtdrukverandering

wat zie of hoor je?

scherpe of stekende pijn

kind: hangerig of dreinen

baby: niet op de zij willen liggen

wat doe je?

pcm

een warmkussen dit kan de pijn verzachten

advies: lager dan 3 dagen pijn, of niet minder wordend, huisarts

voorwerp in het oor: huisarts

insect: druppel lauw water of fysiologisch zout

een bloedneus

in welke houding laat je iemand met een bloedneus zittenc?

schrijvershouding. inslikken van bloed kan misselijkheid veroorzaken

laat je wel of niet de neus snuiten?

ja

nee

ja, tenzij

nee, tenzij

ja tenzij. 

bij schedelhersenletsel of aangezichtsletsel niet. bij een schedelbasis# kan door snuiten slijm en bloed in de schedelholte worden geperst. 

waar knijp je de neus dicht en hoe lang?

10 minuten, vlak onder het neusbeen. de meeste bloedingen stoppen binnen enkele minuten

mond 

terugplaatsing binnen 15 minuten geeft de meeste kans op succes

gebitsletsel hoe te handelen

bel de eigen of dienstdoende tandarts binnen 60-90 minuten

spoel de mond met water

laat de loszittende tand altijd zitten

bijt niet op de loszittende tand maar steek een opgerolde zakdoek tussen de tanden

waar pak je de tand vast?

1. kroon
2. wortel

waarmee spoel je een tand die vervuilt is?

1. water
2. water met zeep
3. melk

kun je niet spoelen met melk dan kan het slachtoffer de tand zelf schoonlikken of - zuigen

de schone tand

plaats je bij voorkeur terug in de positie zoals deze in de kaak zat

hoe bewaar je een tand die je niet kunt terugplaatsen?

1. in water
2. in plastic huishoudfolie, ors of melk
3. in karnemelk

een uitgeslagen melktand mag niet worden teruggeplaatst omdat dit de onderliggende tand zou kunnen beschadigen

steken en beten

wat zie of hoor je bij iemand met een insectensteek?

wat ga je doen?

112: overgevoeligheid met stoornissen in bewustzijn en ademhaling.

112: steek in mond of keel

bij: angel verwijderen

pijn, irritatie of jeuk: koud, nat kompres op de pijnlijke of jeukende plek. of speciale zalf met bijv. menthol, aloë vera of calendula

huisarts: kinderen <3 jaar die meerdere keren zijn gestoken, zwelling vlak bij het oog, eerdere allergische reactie, pijnlijke rode streep op de steeklocatie

welke symptomen horen bij de ziekte van lyme?

een teek spuit speeksel in de buitwond hierin kunnen bacteriën zitten die de ziekte van lyme veroorzaken

Wat zouden plaatsen zijn waar teken vaker op de huid zitten?

wat ga je doen?

• zo snel mogelijk verwijderen maar geen middelen verwijderen als alcohol, de teek spuit zijn speeksel dan juist in de wond
• pak met een puntige pincet de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast.
• trek de teek uit de huid
• advies: huisarts bij verblijf >24 uur in de huid
• noteer de datum

een slachtoffer moet 3 maanden in de gaten houden of er een rode, gelige of blauwrode vlek of ring ontstaat

steek van een zeedier

irritatie van kwallensteken verdwijnt meestal binnen 15 min.

schraap zoveel mogelijk netelcellen weg

pijn na de steek: ga onder de hete douche of dompel het lichaamsdeel minimaal 20-30 minuten in een emmer heet water (max 45 graden)

geen heet water? koel dan

azijn verergert de klachten bij steken van kwallen in Nederland. bij sommige tropische kwallen kan het levensreddend zijn.

slangenbeten 

in Nederland is alleen de adder giftig.

bel 112 bij de beet door een giftige slang: tijdstip, plaats beet, en indien bekend welke slang (maak evt een foto)

(dode slangen kunnen uren reflexmatig bijten en gif blijft zeer lange tijd giftig)

beperk lichamelijke activiteit en laat bij voorkeur zitten/liggen

eikenprocessierups

• laat kleding uittrekken waarin brandharen zitten en was dit op 60 graden.
• strip de huid met plakband of kleefpleister
• spel de huid of ogen met lauw water
• verlicht de jeuk door te koelen

Wijkende wond:

snijwond

Wat zie je

Wat controleer je

Wat doe je

Wijkende wond: 'Papercut'

Wat zie je

Wat controleer je

Wat doe je

Hechtstrips

Gebruik ervan

Wat doe jij

Wat vraag je van het slachtoffer

Letten op stand van de wond

Oogletsel

Wat kan er in een oog komen?

Wat valt onder tijdelijke zorg?

En wat onder definitieve zorg?

Oogletsel

Handelingen die je moet kunnen voor het examen:

Spoelen

Vegen

Beschermen

Oorletsel

Wat kan er in een oor komen?

Wat valt onder tijdelijke zorg?

En wat onder definitieve zorg?

Oorletsel

Handelingen die je moet kunnen voor het examen:

Gerust stellen

Kunnen inschatten wanneer huisarts gebeld moet worden

Weten wat te doen bij vocht/bloed uit het oor

Neusletsel

Wat kan er in een neus komen?

Wat valt onder tijdelijke zorg?

En wat onder definitieve zorg?

Neusletsel

Handelingen die je moet kunnen voor het examen:

Bloedneus: oorzaak en daarmee behandeling vaststellen

Voorwerp

Mondletsel

Wat kan er in een mond komen?

Wat valt onder tijdelijke zorg?

En wat onder definitieve zorg?

Mondletsel

Handelingen die je moet kunnen voor het examen:

Loszittende, afgebroken of uitgeslagen tand; hoe te behandelen?

Kiespijn

Tand door de lip

Spierletsel

Welke vormen kennen we?

Spierletsel

Welke vormen kennen we:

- Kneuzing van de spieren

- Verkramping van de spieren

- Scheuren van de spieren

Zweepslag

Spierletsel

Welke vormen kennen we:

- Kneuzing van de spieren

- Verkramping van de spieren

- Scheuren van de spieren

Zweepslag (vaak in de ...?)

Spierletsel

Behandeling

Omgevingsinvloeden

Wat word ermee bedoeld?

Wat kun je, per genoemde invloed, er tegen doen?

Afsluiting

• Tafels & stoelen terug