T5 B4 V

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

B4 Transcriptie

• Zitten volgens de plattegrond
• Spullen op tafel

       Boek, werkboek, schrift

• Tas van tafel
• Lees blz. 128 t/m 130

Kennen/Kunnen

• Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel
• Je kunt benoemen dat de genetische variatie toeneemt door spontane mutaties
• Je kunt omschrijven wat kanker is

Wat gaan we doen?

• Herhalen
• transcriptie en eiwitten
• Wat is kanker?
• Tijd voor hw
  
• Afsluiten

Huiswerkrad

Sluit je vast aan bij de les

Getallen

Straf

Huiswerk was: 1 t/m 10 blz. 123-127

Senna heeft haar haren blond geverfd. Lange tijd daarna komt haar oorspronkelijke haarkleur weer terug.

Wat is hier gebeurt?

1. Het genotype is veranderd, daarna heeft het fenotype het genotype weer terug verandert
2. Het fenotype is veranderd, daarna heeft het fenotype het genotype weer terug verandert
3. Het fenotype is veranderd, daarna heeft het genotype het fenotype weer terug verandert
4. Het fenotype is veranderd, daarna heeft het fenotype het fenotype weer terug verandert

In welke cellen kom je genen tegen voor lichaamslengte? Kies het meest juiste antwoord

1. beencellen
2. been- en botcellen
3. been- , bot- en hersencellen
4. been- , bot-, hersen- en oogcellen

Hiernaast zie je een oogcel met chromosomen van een onbekend organisme.
Hoe zien de chromosomen eruit in een darmcel van dit organisme?

1. 
2. 
3. 
4. 

Hiernaast zie je een oogcel met chromosomen van een onbekend organisme.
Hoe zien de chromosomen eruit in een zaadcel van dit organisme?

1. 
2. 
3. 
4. 

Van elk gen bestaan veel verschillende allelen.
Als je bij een bepaald persoon de verschillende allelen van 1 gen zou kunnen bekijken.
Hoeveel verschillende allelen kun je dan maximaal tegenkomen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is geen mutagene invloed?

1. Zonlicht
2. Rontgen-straling
3. Rook
4. Water

Twee ouders zijn beide homozygoot voor blond haar.
Wat is de kans dat hun kind ook homozygoot voor blond haar wordt?

1. 0%
2. 25%
3. 75%
4. 100%

Moeder is homozygoot en heeft blond haar
Vader is heterozygoot en heeft blond haar

Als zij een kind krijgen is er dan een kans dat de baby een andere haarkleur heeft dan blond?

1. Ja
2. Nee

Bouw van DNA

Basenpaar

Combinatie A-T of C-G. Andere combinaties zijn in het DNA niet mogelijk

Gen

Vele (vaak duizenden) basenparen samen vormen de informatie voor een gen. De volgorde van de basenparen bepaald de code

Base

De 4 bouwblokjes van het DNA:

• A (adenine)
• C (cytosine)
• T (thymine)
• G (guanine)

DNA-sequentie

De volgorde van de basenparen noem je de DNA sequentie

Genexpressie

• Genen kunnen uit of aan staan.
  
• Genexpressie = genen die aanstaan (ze uiten zich)
• Afhankelijk van soort cel en plek in lichaam

bijv: maagcel : genen voor haarkleur staan uit

          maagcel : genen voor productie maagzuur staan aan

Transcriptie en Eiwitsynthese

Transcriptie

Een helft van het DNA voor afgelezen, Hierdoor onstaat RNA, een recept voor een te maken eiwit

1

RNA

RNA gaat uit de celkern en naar een ribosoom (ergens in de cel).

2

Eiwitsynthese

Het RNA wordt afgelezen door een ribosoom. 

Dit ribosoom maakt hiermee het juiste eiwit

3

Mutaties

• Mutatie = er verandert/muteert een stukje DNA
  
• Gebeurt door  mutagene invloeden of spontaan
• Vaak tijdens celdeling (normaal en meiose)
• Mutaties hebben meestal weinig invloed
• Het moment en plaats van de mutatie bepaalt de invloed

Mutaties kunnen ook nuttig zijn!
Wat zou een nuttige mutatie zijn?

Kanker

• Onstaat door mutatie in cel, Niet bacterie/virus
• Mutatie veroorzaakt ongeremde deling van de cel                                                     > er onstaat een gezwel:

       - Goedaardig: Deelt langzaam, blijft op zijn plek

       - Kwaadaardig: Deel snel, doordringt weefsels, zaait uit

• Uitzaaiing > via bloed/lymfe gaan kankercellen naar andere plekken in het lichaam, vormen daar nieuwe gezwellen

Ga aan de slag met:

• Lezen blz. 128 t/m 130
  
• Maken Opdr. 1 t/m 12 blz. 130-133

Klaar met het bovenstaande?

• Verder werken/lezen
• Samenvatten
• Ander huiswerk
• Boek lezen

Zs = Werken in stilte

• Geen vinger opsteken
• Aan het werk
• Stil en stoor niemand
• Blijf op je plek

Ga aan de slag met:

• Lezen blz. 128 t/m 130
• Maken Opdr. 1 t/m 12 blz. 130-133

Klaar met het bovenstaande?

• Verder werken/lezen
• Samenvatten
• Ander huiswerk
• Boek lezen

Zf = Werken met fluisteren

• Geen vinger opsteken
• De docent komt langs
• Aan het werk
• Fluister alleen met de persoon naast je
• Blijf op je plek

Opruimdienst

Vandaag zijn dit

• Alle tafels recht
• Stoelen aangeschoven
• Grond vrij van afval
• Tafels leeg