De Molukse Kwestie

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

De Molukse Kwestie

Nederlands kolonies en handelsposten (vanaf 1586 tot 1975)

Molukken = Maluku

Indische Nederlanders

• 110.000 Nederlanders woonden in Indië van ouders met beide NL afkomst
• 200.000 Indische Nederlanders. Afkomstig uit gemengd huwelijk (Nederlands/Indonesisch)

Molukkers

• Molukkers christenen vs. meeste Indonesiërs moslims
• Molukkers hadden aan Nederlandse zijde gevochten (KNIL)
• Vochten tegen Indonesië voor een eigen staat op de Molukken - Republik Maluku Selatan (RMS)


• Na onafhankelijkheid niet langer welkom in Indonesië

Repatriëring

• Leger ging over tot evacuatie van groepen die in Indonesië gevaar liepen
• NL overheid beloofde steun aan de stichting van RMS

Kota Inten

Mozart effect

1951

In 1951 komen 12.500 Molukkers naar Nederland. Deze Molukkers zijn KNIL-militairen en komen samen met hun familie naar Nederland. De Molukkers vochten mee met het KNIL om een zelfstandige Molukse Republiek te verkrijgen met de hulp van Nederland. Nederland verloor de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië. Er kwam geen zelfstandige Molukse Republiek en de Molukkers werden gedwongen voor eigen veiligheid om 'tijdelijk' naar Nederland toe te vertrekken. 

Tijdelijk? 

Oorspronkelijk zouden de Molukkers tijdelijk in Nederland verblijven. Nederland zou hen bijstaan bij het verkrijgen van een eigen land, de RMS, de Republiek der Zuid-Molukken. Omdat deze groep weer zou vertrekken was het niet de bedoeling dat de Molukkers zouden integreren in de Nederlandse samenleving. De Molukkers werden ondergebracht in oud concentratiekampen. 

1951

Kampen

Kamp Schattenberg - voormalig kamp Westerbork

In voormalig kamp Westerbork

De RMS is er nooit gekomen. Tijdelijk werd permanent. Ondanks dat de Molukse gemeenschap de droom had terug te keren was deze mogelijkheid er niet. Tot op de dag van vandaag staan bij sommige Molukkers de koffers nog steeds klaar. 

Tijdelijk werd permanent 

Aan het werk! 

Het werd duidelijk dat de Molukkers in Nederland zouden moeten blijven. De nu ex-KNIL militairen moesten zelf voor de kost gaan zorgen. Met alleen een militaire opleiding op zak en zonder de Nederlandse taal te spreken moesten deze mannen het werkveld in. Zonder scholing kwamen velen van hen in fabrieken te werken. 

  Nederland kwam afspraken niet na:

. geen Republiek Maluku Selatan (RMS)

. KNIL militairen na aankomst ontslagen

. armoedig bestaan in Nederland

. tussen wal en schip

. nooit erkenning en/of excuses gekregen

In 1966 werd de Molukse president Chris Soumokil in Indonesië geëxecuteerd door een vuurpeloton. In 1970 kwam Soeharto, de toenmalige president van Indonesië op staatsbezoek in Nederland. 

De relatie tussen Nederland en de Molukkers verslechterde nog verder door de komst van de moordenaar van hun president. Molukse jongeren radicaliseerde en probeerde met gewelddadige acties aandacht te krijgen voor de Molukse kwestie. 

'Ze trapten echt toen op onze ziel'

Spanningen lopen verder op

1970: bezetting Indonesisce ambassade in Wassenaar

De bezetting van de ambtswoning had niets opgeleverd. Kennelijk heeft niemand oog voor de pijn en het verdriet van de gemeenschap. 

1975: Molukse jongeren kapen een trein bij Wijster. 23 mensen worden 2 weken gegijzeld. De kapers schieten 3 mensen dood.

Bron: BNN-VARA, 2021 

Ondanks de vraag om aandacht voor de Moluksezaak bleef verandering uit. In 1977 begon de volgende actie van Molukse jongeren, nog een treinkaping. 

Drie weken duurde de kaping. Met zwaar militair geschut werd de kaping uiteindelijk beëindigd, 6 van de 9 gijzelnemers werden hierbij gedood. 

  

Treinkaping bij de Punt 

Hoe gaan we er nu mee om? 

Ook vandaag de dag is er nog gevoeligheid over het onderwerp. Een voorbeeld van het recent opleven van de discussie is het moment dat Rutte 1945 als datum van de onafhankelijkheid van Indonesië erkent.