De grondwet

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

De grondwet

- Uitleggen wat de grondwet is.

- Uitleggen wat het legaliteitsbeginsel is. 

- We

1. Grondwet en grondrechten

De Grondwet

zelfst.naamw. (m./v.) Afbreekpatroon: grond·wet Verbuigingen: grondwetten (meerv.)

De belangrijkste Nederlandse wet. In de Grondwet zijn onder meer de bevoegdheden van koning, regering en parlement geregeld. Ook zijn in de Grondwet de belangrijkste rechten en plichten van de burgers vastgelegd. De plichten van de overheid staan hier ook in benoemd.

Een grondwet is een set regels en principes die het fundament vormen van een land. Het beschrijft hoe de regering werkt, wat de rechten en plichten van burgers zijn, en de basisprincipes van rechtvaardigheid en gelijkheid binnen de samenleving. 

Vereenvoudigde uitleg: Het is als een soort 'handleiding' die de regels en grenzen bepaalt voor hoe een land wordt bestuurd en hoe mensen met elkaar omgaan.

1. Grondwet en grondrechten

Het grondrecht

Een grondrecht omschrijft waar de inwoners van een land recht op hebben.
Ieder land heeft zijn eigen grondrechten.

• Klassieke grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten
   Zorgen voor de bescherming van burgers tegen de overheid.
• Voorbeeld: gelijke behandeling
  
  
• Sociale grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten
   Zorgen ervoor dat de overheid verantwoordelijk is voor het zorgen voor dingen die mensen
   nodig hebben om goed te kunnen leven en deelnemen aan de samenleving. 
• Voorbeeld: recht op goed onderwijs
  

"Grondrecht" is een term die verwijst naar de belangrijke rechten die mensen hebben vanwege het feit dat ze in een bepaald land wonen. Deze rechten zijn heel erg belangrijk, omdat ze iedereen beschermen en ervoor zorgen dat mensen eerlijk en gelijk behandeld worden.

Een paar voorbeelden van grondrechten zijn het recht op vrijheid van meningsuiting (zodat je kunt zeggen wat je denkt), het recht op onderwijs (zodat je kunt leren en groeien), en het recht op gelijke behandeling (zodat iedereen eerlijk wordt behandeld, ongeacht wie ze zijn). Dit zijn drie voorbeelden van grondrechten. 

Welke grondrechten kunnen de leerlingen nog meer opnoemen?

Grondrechten zijn als de 'grote spelregels' van een land. Ze zorgen ervoor dat iedereen met respect wordt behandeld en dat mensen kunnen leven en werken in vrijheid en gelijkheid.

1. Grondwet en grondrechten

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

Alle grondrechten staan in de Grondwet. In Nederland zijn er momenteel 23 grondrechten.

In de hotspots staan alle 23 grondrechten die momenteel gelden in Nederland. Open de hotspots om te kijken welke grondrechten er hier gelden.

Hulpvragen die je kan stellen:

• Wat vind je van de 23 grondrechten?
• Welk grondrecht snap je (nog) niet helemaal? Wie uit de klas kan die toelichten?

Wie kregen er als eerste stemrecht in Nederland?

Wie kregen er als eerste stemrecht in Nederland?

Mannen

Vrouwen

1848

Grondwetswijzingen:

1. Inspraak voor mannen die belasting betaalden. 

2. Burgers kregen grondrechten

1972

Alle burgers vanaf 18 jaar kunnen stemmen

Vanaf 18 jaar mag iedereen in Nederland stemmen

Vanaf 18 jaar mag iedereen in Nederland stemmen

1. Gelijk voor de wet
2. Kiesrecht
3. Vrijheid van godsdienst
4. Vrijheid van meningsuiting

Je buurjongen doet mee met een protest

Je buurjongen doet mee met een protest

1. Vrijheid van betoging
2. Recht op privacy
3. Vrijheid van godsdienst
4. Vrijheid van onderwijs

Je mag in Nederland niet meer zomaar van iedereen foto's maken

Je mag in Nederland niet meer zomaar van iedereen foto's maken

1. Persvrijheid
2. Recht op privacy
3. Vrijheid van vergadering
4. Vrijheid van betoging

5 knelpunten van de parlementaire democratie

1.  Kloof tussen burgers en   politiek
2.  Compromissen sluiten
3.  Minder binding met één   politieke partij

5 knelpunten van de parlementaire democratie

4.  Versplinterd politiek                    landschap 

5.   Minder aandacht voor de          lange termijn   

Partijen blijven niet bij hun standpunten

Burgers worden niet begrepen door de politiek

Iemand uit een arbeiderspartij stemt niet direct op de PvdA

Kloof tussen burgers en politiek

Minder binding met één partij

Compromissen sluiten