§3.2 De Franse Revolutie (deel I)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Voorkennis:

- Waarom was de bourgeoisie ontevreden over de standenmaatschappij? En waarom de boeren?

- Wat is de kern van verlicht denken?

- Welk sociaal gevolg had de standenmaatschappij?

Voorkennis:

- Wat is trias politca/scheiding der machten?

- Wat bedoelde Rousseau met natuurrechten?

- Wat is een volksvertegenwoordiging?

3.2 De Franse Revolutie

Programma:

Je kunt met enkele voorbeelden uitleggen dat verlichte denkers nieuwe ideeën hadden over goed bestuur.

Je kunt beschrijven hoe de Franse Revolutie begon en wat daarvan de oorzaken waren.

Jean-Jacques Rousseau

Rousseau was vóór democratie

• Natuurrechten: alle mensen hebben van nature rechten zoals recht op vrijheid en bezit.
• Hij vond dat niet de koning absolute macht moest hebben
• Máár het volk!
   
  

Charles de Montesquieu

Trias politica (driemachtenleer)

Oftewel: scheiding der machten

• Niet één persoon moet alle macht hebben. Hoe dan wel?
  

1. Vergadering van vertegenwoordigers van het volk (wetgevende macht)
   
2. Regering: wetten uitvoeren
   (uitvoerende macht)
   
3. Rechters: wetten controleren
   (rechtsprekende macht)

• Dit moet machtmisbruik voorkomen
  

Overeenkomsten:

Zowel Montesquieu als Rousseau wil het bestuur anders inrichten.

Beide hebben kritiek op de absolute macht van de koning.

Verschillen:

Rousseau wil alle macht bij het volk.

Montesquieu: het volk mocht  wetten maken, maar mocht deze niet uitvoeren en ook wetsovertreders niet bestraffen. 

Oorzaken Franse Revolutie:

• de grote ongelijkheid en onrechtvaardigheid van het ancien régime;

• het ontstaan van verlichte ideeën over de samenleving en het bestuur;

• het geldtekort van de Franse staat.

Het geldtekort van de Franse staat:

Lodewijk XVI, koning van Frankrijk, voerde veel oorlog. Hierdoor had hij veel schulden. 

Om aan geld te komen wilde hij een nieuwe belasting invoeren. Hiervoor had hij toestemming nodig van de Staten-Generaal. (Hij riep de SG voor het eerst in 175 jaar bijeen!)

Franse Staten-Generaal:

In de Staten-Generaal was elke stand vertegenwoordigd met 1 stem. Daarom vaak 2 tegen 1 (in het voordeel van wie?). 

De derde stand komt in opstand tegen het oneerlijke stemmen.

Oprichting Nationale Vergadering:

Uit onvrede over de Staten-Generaal richtte de derde stand een nieuwe volksvertegenwoordiging op: de Nationale Vergadering.

Franse koning wilde een mogelijke opstand neerslaan met het leger. Dit zorgde juist voor veel woede bij de bevolking.

Op zoek naar wapens bestormden boze Parijzenaars op 14 juli 1789 de Bastille. Dit was het begin van de Franse Revolutie.

Lesdoel

Je kunt uitleggen welke politieke en sociale veranderingen het gevolg waren van de Franse Revolutie.

Programma:

- Lesdoelen

- Terugblik

- Huiswerk bespreken

- Uitleg/aantekeningen

- Opdrachten maken

Terugblik:

Je kunt beschrijven hoe de Franse Revolutie begon en wat daarvan de oorzaken waren.

Oorzaken Franse Revolutie:

• de grote ongelijkheid en onrechtvaardigheid van het ancien régime;

• het ontstaan van verlichte ideeën over de samenleving en het bestuur;

• het geldtekort van de Franse staat.

Terugblik:

Wie zaten er in de Franse Staten-Generaal?

Hoe werd er gestemd?

Welke naam kreeg de nieuwe volksvertegenwoordiging?

Gevolgen Franse Revolutie:

- Kort na de bestorming van de Bastille schaft de Nationale Vergadering de privileges van de eerste en de tweede stand afgeschaft.

- Verklaring van de rechten van de mens en de burger werd ingevoerd: grondrechten voor elke Franse burger.

Grondrechten:

Grondrechten zijn basisrechten, zoals vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting.

Alle Fransen kregen vanaf de geboorte dezelfde rechten en plichten. Zonder onderscheid tussen rijk en arm.

'Vrijheid, gelijkheid en broederschap' werd het motto van de Franse Revolutie.

Grondwet:

Een grondwet is een document waarin wordt vastgelegd wat de rechten en plichten van burgers zijn en hoe het bestuur is geregeld.

In de Franse grondwet werd vastgelegd dat het bestuur een scheiding van de drie machten (wetgevende, uitvoerende, rechtsprekende) kreeg. Hierdoor raakte de koning zijn absolute macht kwijt. 

De koning had enkel nog uitvoerende macht.

Er bleef veel ongelijkheid. Alleen rijke burgers (bourgoisie) mochten stemmen wie er in de volksvergadering kwamen. 

Lesdoel

Je kunt uitleggen welke politieke en sociale veranderingen het gevolg waren van de Franse Revolutie.

Politiek: scheiding der machten, einde aan absolute macht koning, meer inspraak 3e stand.

Sociaal: minder ongelijkheid door afschaffing privileges.