Grensvervagingen - 11.1 Morton's Mesh

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Mensen redeneren, dieren hebben meer intuïtie.

Mensen hebben meer emoties en meer woorden aangegeven.

Mensen zijn anders ontwikkeld en hebben andere vaardigheden dan dieren.

Mensen zijn slimmer, maar niet beter dan dieren.

Mensen hebben cognitieve vaardigheden, gebruiken techniek en kunnen tegen hun instinct ingaan. Dit geldt niet voor dieren.

Grensvervagingen

Timothy Morton (1968)

Geen scherpe grens tussen mensen en andere levende wezens

Van egologisch naar ecologisch:

Over onszelf denken in verbondenheid met allerlei levende wezens: ecologisch denken.

Dit zorgt voor opschudding, het nare gevoel dat alles met elkaar verbonden is en er geen referentiepunt meer is.

Onze darmwand is bezet met bacteriën die helpen met het verteren van ons voedsel. Al onze cellen bestaan uit wezens (mitochondrieën) die in een eerder stadium van de evolutie vrij levende bacteriën waren en die op een gegeven moment verder zijn gaan leven in een andere cel: onze huidige eukaryote cellen.

Realiteit van ons lichaam; onze darmwand zit vol bacteriën.  Onze cellen bestaan uit wezens als mitochondriën; die zetten stoffen om in energie..

Mesh

Mesh als metafoor voor het ecologische denken

1. Ecologische fenomenen zijn moeilijk geïsoleerd van elkaar te beschouwen (wetenschapsfilosofie)

2. Een ecologisch fenomeen is niet eenduidig goed of slecht (ethiek)

1. Vaak zijn er geen enkele keten van oorzaak-gevolg (denk stikstof). Er zijn verschillende stikstofverbindingen die op verschillende manieren in de omgeving terecht komen.

2. Hangt af van je belangen. Inwoners die het inademen, boeren die bedrijf verliezen, stikstofminnende planten of juist insecten die er niet tegen kunnen?

Mesh

Een onderlinge verbondenheid en onderlinge afhankelijkheid

We moeten anders kijken naar hoe we ons verhouden tot de wereld; niet volledig te doorgronden en naar onze hand zetten.

Ecologisch denken: het is een groots denken; de onzekerheid kan ons ook uitnodigen om op een andere manier in de wereld te staan.

De mesh; een werkelijk wonderbaarlijk feit

'Mesh'; 'de onderlinge verbondenheid van alle levensvormen: levende en niet-levende dingen'.

- Zowel mazen in het netwerk als de bedrading

- masker en massa / dichtheid en bedrog

Het ecologische denken

Spirituele én wetenschappelijke domeinen

Verbondenheid, geen duidelijke afbakeningen

Morton citeert Darwin:

Voorbeeld: Darwin (blz 220)

Lezen: tekst Morton

Eindterm 18

18. De kandidaten kunnen de opvattingen van Haraway, Morton, Despret, Latour, Hayles, Barad, Harari

en Rasch over de grensvervagingen omtrent de mens uitleggen, vergelijken, toepassen en evalueren.

Daarbij kunnen zij de volgende standpunten betrekken:
• dat door de grensvervagingen de vraag naar het wezen van de mens opnieuw en anders
benaderd moet worden (Haraway);
• dat er bij de grensvervagingen kanttekeningen kunnen worden geplaatst vanuit ethisch,
kentheoretisch en wetenschapsfilosofisch perspectief;
• dat de grens tussen mens en dier is vervaagd (Morton, Despret);
• dat de grens tussen levend en niet-levend is vervaagd (Latour, Hayles);
• dat de grens tussen fysiek en niet-fysiek is vervaagd (Barad, Harari, Rasch).

Eindterm 19

19. De kandidaten kunnen uitleggen en evalueren dat volgens Morton de grens tussen mens en dier is

vervaagd. Daarbij kunnen zij betrekken:

• een uitleg van Haraways opvatting over de grensvervaging tussen mens en dier;
• de begrippen ‘ecologisch denken’, ‘mesh’, ‘plantenneurobiologie’;
• een uitleg met tekstfragment 12 van Mortons argument dat mensen bestaan uit allerlei niet-
menselijke wezens;
• een uitleg van Mortons argument dat ook dieren en planten denk- en handelingsvermogen
hebben;
• een uitleg met tekstfragment 13 van Desprets argument dat de grensvervaging tussen mens en
dier impliceert dat er in wetenschappelijk onderzoek anders met dieren moet worden omgegaan

Ecologisch denken (Morton)

Anders over onszelf denken, namelijk in termen van verbondenheid met allerlei andere levende wezens. Het wordt gevormd uit het wonderbaarlijke mesh.

Zorgt voor opschudding, crisis zelfs. Het maakt ons bewust hoe afhankelijk alles van elkaar is. Het is een groots denken betekent dat er geen referentiepunt is waaraan we kunnen meten. Betekenisloosheid en desoriënterende openheid; niet knus en gezellig.

Mesh (Morton)

Onderlinge afhankelijkheid, verwijst zowel naar draden in een netwerk als de mazen. Kan ook verwijzen naar een complexe situatie of serie gebeurtenissen waarbij een persoon gaandeweg verstrikt raakt in de opeenvolging van beperkende en inperkende krachten.

Omdat alles verbonden is , is er geen duidelijk afgebakende voorgrond en achtergrond. Geen absoluut centrum, clusters of ondergeschikte groepen.

Bestaande uit levensvormen: levende en niet-levende wezens.