risicosignalering

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Risico signalering 

Verschil risicosignalering en vroegsignalering

• Risicosignalering vindt plaats bij mensen die in zorg zijn. Dit in tegenstelling tot vroegsignalering of vroegopsporing (al of niet in signaleringshuisbezoeken). Vroegsignalering richt zich op het opsporen van kwetsbare ouderen met complexe problematiek die (nog) niet goed in beeld zijn bij de huisartsenpraktijk of andere zorginstantie. Deze vroegsignalering komt hier niet aan bod. Instrumenten op het gebied van vroegsignalering, zoals bijvoorbeeld Easycare-TOS, zijn te vinden op de website van BeterOud.

lesdoelen

• Ik kan benoemen wat risicosignalering is
• Ik kan uitleggen wat het doel is.
• Ik kan uitleggen welke meetinstrumenten gebruikt worden
• Ik kan risicosignalering toepassen op een casus

Wat is risicosignalering?

1. Het in een vroeg stadium signaleren van (gezondheids)risico's bij de zorgvrager
2. het in een vroeg stadium signaleren van (gezondheids)risico's bij de zorgvrager die ik vast leg in het zorgleefplan
3. Het in een vroeg stadium signaleren van (gezondheids)risico's bij een zorgvrager die ik vastleg in het zorgpleefplan en waar indien nodig actie op wordt ondernomen
4. Het signaleren van berustcomplicaties bij langdurige bedrust

Een risicosignalering is een doorlopend proces waarin je dagelijks eventuele risico’s signaleert en opvolgt. Bij kwetsbare ouderen komen gezondheidsrisico’s vaker voor. Het is belangrijk de gezondheid van de zorgvrager goed in de gaten te houdenom risico’s te verkleinen of voorkomen.

Wat is risicosignalering?

• Risicosignalering is het in een vroeg stadium signaleren van (gezondheids)risico’s bij je cliënt door de cliëntsituatie voortdurend te monitoren.
• Door met kennis van zaken de situatie te bekijken en door de juiste vragen te stellen aan de cliënt. De cliënt en zijn familie of mantelzorger worden er nauw bij betrokken.
  
• Nadat je risico’s gesignaleerd hebt, onderneem je, in overleg met de cliënt, actie (opvolging).
  

Instrument om risico's in kaart te brengen. 

Wat heb je ervoor nodig? 

Kennis en ervaring met zorgproblemen en ziektebeelden

Observeren en signaleren

Gebruik van vragenlijsten 

Waarom is risicosignalering belangrijk?

Risicosignalering is een vorm van preventie. Je probeert een probleem te voorkomen of verergering van een probleem tegen te gaan. Hoe eerder je dat doet, hoe beter. Denk bijvoorbeeld aan het risico op vallen bij mensen die slecht ter been zijn, doorligwonden bij bedlegerige mensen of ondervoeding bij mensen met dementie. Als daar niets aan gedaan wordt, leidt dat al snel tot problemen. Daarom is het belangrijk om risico’s in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren. Vervolgens moet je actie ondernemen. Je zet de juiste interventies in om te voorkomen dat een probleem optreedt of verergert. Dit noemen we 'opvolgen'.

Op welke gebieden signaleer je risico's?

1. Medicatiegebruik, huidletsel, vallen, incontinentie, depressie, ondervoeding/ overgewicht
2. Ik ben mij op allerlei gebieden bewust van de risico's voor zorgvragers
3. Pijn, medicatie, huidletsel, delier, incontinentie, depressie, ondervoeding/ overgewicht
4. Dit hoort niet bij mijn taken als verzorgende

Op welke gebieden signaleer je risico's

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toetst op de thema’s huidletsel, ondervoeding/overgewicht, vallen, problemen medicatiegebruik, depressie en incontinentie (Kwaliteitsdocument 2013).

Een goede risicosignalering beperkt zich echter niet alleen tot de onderwerpen uit het Kwaliteitsdocument. Je cliënt kan immers op allerlei fronten risico’s lopen.

Wanneer doe je aan risicosignalering?

1. Wanneer een zorgvrager in zorg komt en daarna eens per half jaar
2. Bij een 'niet pluis' gevoel
3. Als je denkt dat een zorgvrager risico dreigt te lopen.
4. Wanneer de gezondheidstoestand van de zorgvrager veranderd

Wanneer doe je aan risicosignalering?

Zorgorganisaties zijn verplicht twee keer per jaar risico’s te signaleren. 

Risicosignalering is echter een manier van werken en onderdeel van het zorgproces. 

Je doet dus altijd aan risicosignalering!

Hoe pak je risicosignalering aan?

1. Signaleren-verkennen-plannen en doen-evalueren en bijstellen
2. verkennen-plannen en doen-evalueren en bijstellen
3. Verkennen-signaleren-plannen en doen - evalueren
4. evalueren - verkennen - plannen en doen - signaleren

Hoe pak je risicosignalering aan?

Verkennen: Eerst verken je het (verhoogde) risico dat je hebt opgemerkt samen met de cliënt en eventueel zijn of haar vertegenwoordiger. Wat kan de oorzaak zijn, wil de cliënt hier iets aan doen, wat vindt de cliënt belangrijk?

Plannen en doen: Je onderneemt actie om iets aan de risico’s te doen en problemen te voorkomen. Volg het protocol wat jullie organisatie voor dit gezondheidsrisico gebruikt, zo nodig in overleg met de arts of andere disciplines. Samen met de cliënt bepaal je de doelen en de interventies. Dit kunnen praktische handelingen zijn (denk aan wisselligging bij risico op decubitus), maar ook advies en voorlichting geven, motiveren van je cliënt en stimuleren van zijn zelfredzaamheid. Je afspraken en observaties op die afspraken rapporteer je natuurlijk in het zorgdossier.

Evalueren en bijstellen: Evalueer de resultaten met de cliënt(vertegenwoordiger) en de arts en/of andere betrokken professionals. Geef samen antwoord op de vraag: heeft deze extra zorg het gewenste resultaat gegeven? Gaat het goed? Ga, zo nodig, door met de gekozen acties. Kan het (nog) beter? Stel de acties bij om een beter resultaat te bereiken. Plan nogmaals een evaluatiemoment in om te zien of de nieuwe acties het gewenste effect hebben.

Wie zijn er betrokken bij risicosignalering?

1. De zorgvrager en ik als zorgverlener
2. De zorgvrager, de mantelzorger, ik als zorgverlener en rest van mijn team
3. De zorgvrager, en de mantelzorger
4. Ik als zorgverlener en de rest van mijn team.

Wie zijn er betrokken bij risicosignalering?

Risicosignalering: een gezamenlijke verantwoordelijkheid!

Uitvoering van risicosignalering zal vooral gedaan worden door verpleegkundigen en verzorgenden. De cliënt en zijn familie of mantelzorger worden er nauw bij betrokken. Maar ook helpenden spelen een belangrijke rol: een ‘niet-pluisgevoel’ is vaak de eerste stap om verder te gaan onderzoeken. Schroom dus niet om je gevoel met de zorgcoördinator of EVV’er van die cliënt te bespreken. Ga zo nodig in overleg met de arts of andere disciplines.  

Bij de opvolging van risicosignalering speelt iedereen die betrokken is bij de cliënt een rol om de afgesproken acties uit te voeren. 

Positieve gezondheid

Gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.

Risicosignalering: je signaleert niet alleen risico's en lost ze op, maar je werkt hierin nauw samen met de zorgvrager en zijn netwerk om de risico's te voorkomen.

Wie bepaalt hoe de risicosignalering wordt uitgevoerd?

1. De inspectie voor de Gezondheidszorg
2. Het ministerie van Volksgezondheid. Welzijn en Sport
3. Dit mag mijn organisatie zelfinvullen
4. Alle drie de antwoorden zijn goed

Wie bepaalt hoe de risicosignalering wordt uitgevoerd?

Het staat organisaties vrij hoe zij de risicosignalering en opvolging uitvoeren, als deze maar op een structurele manier en op cliëntniveau plaatsvindt en wordt vastgelegd in het zorgleefplan.

Welke signaleringsinstrumenten worden bij jullie op de afdeling gebruikt?

welke tools heb jij nodig ?

• Kennis van ziektebeelden, symptomen, gevolgen van aandoeningen, medicatie, risico’s.
  
• Communicatieve vaardigheden.
  
• Observatievaardigheden.
  
• Gestructureerd werken (methodisch, planmatig).
  
• Kennis van up to date interventies.

Ogen & oren open houden...

Opdracht

Neem een casus uit de BPV en beschrijf twee risicofactoren

Beschrijf hoe dit geregistreerd en gemonitord wordt.

Wat is het beleid binnen je organisatie hierin?