7.3 Verlichte ideeën in Nederland (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Wat is het verlicht absolutisme?

1. Regeerwijze waarop absoluut vorsten zelf verlichtingswerken schrijven en uitbrengen
2. Regeerwijze waarop absoluut vorsten streven naar het bevorderen van het welzijn van het volk
3. Regeerwijze waarop absoluut vorsten zich laten leidden door verlichtingsdenkers
4. Regeerwijze waarop verlichtingsdenker absoluut vorsten worden

Voltaire

Montesquieu

Descartes

Hobbes

Locke

Macht moet verdeeld zijn in drie onderdelen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

Kennis komt tot stand door het gebruik van verstand (ratio)

De mens is altijd in oorlog; de overheid bestaat om orde te brengen. Men gaat een sociaal contract aan in ruil voor natuurlijke rechten

Kennis komt tot stand door middel van experimenten en waarnemingen

Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen

Bij welke van de hiervoor genoemde verlichtingsfilosofen vonden de verlicht absolutistische vorsten de meeste inspiratie

1. Montesquieu
2. Voltaire
3. Hobbes
4. Locke

Wat was niet één van de kritiek punten op het bestuur van Willem V

1. Willem V ging zich steeds meer als een koning gedragen
2. Verslechtering van de economische en militaire situatie
3. Willem V baseerde zijn soevereiniteit op basis van het droit divin
4. Vergeven van belangrijke bestuursposities aan bevriende regenten

Leg aan de hand van deze afbeelding uit hoe de patriotten aankeken tegen Willem V

Hoe noemt men de aanhangers van Willem V?

1. Staatsgezinden
2. Oranjegezinden
3. Monarchisten
4. Republikeinen

Stelling: 'Met het uitroepen van de Bataafse republiek, kregen de patriotten alles wat zij wilden'

Eens/oneens, waarom?

Korte samenvatting

•  Periode na de gouden eeuw is de republiek in verval; de stadhouder Willem V gedraagt zich als een koning en deelt belangrijke bestuursposities uit aan bevriende regenten.

• Vanuit de verlichtingsideeën van vrijheid en gelijkheid gaan de patriotten de strijdt aan met Willem V en de corruptie. Dit neemt militante vormen aan nadat zij zich verenigen in vrijkorpsen.

• Na de gevangenneming van Wilhelmina (van Pruisen) de vrouw van Willem V, schiet de broer van Wilhelmina - de koning van Pruisen - haar te hulp en verjaagt de patriotten naar Frankrijk.
  

• Na de Franse revolutie komen de patriotten weer terug met het Franse revolutionaire leger. Willem V vlucht naar Engeland en de Bataafse republiek wordt uitgeroepen. In naam krijgen de patriotten wat ze willen, maar achter de schermen hebben de Fransen alle macht in handen.
  

Franse provincie

•  1804 Napoleon komt aan de macht in FR

• Verlichtingsideeën blijven overeind en vastgelegd in code Napoleon.

• Onenigheid tussen gematigde en radicale patriotten zorgt ervoor dat Napoleon zijn broer: Lodewijk Napoleon naar de nieuwe 'Franse provincie' stuurt.
  

Was de aanstelling van koning Lodewijk Napoleon goed of slecht ten aanzien van het bestuur van de Patriotten?

1. Goed
2. Slecht

Congres van Wenen

• Doel: Europa politiek en staatkundig stabiel maken.

• Praktijk: Eén groot zuip/dans festijn. 'Het Congres danst, maar komt niet vooruit'

• Conclusie: Verlichting idealen zorgden voor chaos, maar terug naar het ancien regime is ook geen optie.

1) Grondwetten blijven, grondrechten worden beperkt

2) Parlementen bleven, maar kregen minder macht

3) Koning werden herbenoemd, maar geen absolutisme

4) Staatkundige aanpassing van Europa (bufferstaten rondom Frankrijk creëren) ; Nederland en België samengevoegd als een constitutionele monarchie

Homework

Lezen:

Maken: 2, 3, 4, 5