Thoraxdrainage

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Thoraxdrainage

Thoraxdrainage

Lesdoelen

• je kunt benoemen wat een thoraxdrain is
• je kunt benoemen bij welke indicaties een thoraxdrain wordt ingebracht
• je kunt benoemen wat de werking is van thoraxdrainage
• je kunt de verpleegkundige aandachtspunten benoemen bij een zorgvrager met een thoraxdrain 

Inhoud

• Anatomie/ fysiologie thoraxholte
• Wat is een thoraxdrain
• Indicaties plaatsing 
• Locaties thoraxdrain 
• Onderdelen thoraxdrainagesysteem 
• Complicaties thoraxdrain
• Verpleegkundige aandachtspunten

Wat behoort allemaal tot de thorax?

The thymus gland is a small organ that lies in the upper chest under the breastbone. It makes white blood cells, called lymphocytes, which protect the body against infections

Het longvlies bestaat uit twee bladen: een binnenblad (longvlies) en een buitenblad (borstvlies). Deze twee bladen liggen dicht tegen elkaar aan met ertussen een dun laagje sereus vocht (pleuraholte). Dit laagje vocht werkt als een soort smeermiddel, zodat de bladen bij in- en uitademen kunnen verschuiven en soepel ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. De pleuraholte is luchtdicht (vacuüm) en er heerst een negatieve druk of onderdruk ten opzichte van de buitenlucht. De longen hebben een natuurlijke neiging om in te klappen. De negatieve druk in de pleuraholte zorgt ervoor dat de longen ontplooid blijven en dat de uitwisseling van zuurstof en koolzuur optimaal kan verlopen.

Wat is een thoraxdrain?

• Een drain in de pleuraholte of het   mediastinum
• Doel: lucht en/of vocht* afvoeren   naar buiten, waardoor de   pleuraholte kan herstellen

* Afhankelijk van de oorzaak: lucht, 

   vocht, bloed of pus

• Normaal: negatieve druk in de pleuraholte (nodig voor een goede ontplooiing van de longen). 
• Bij beschadiging van een of beide longvliezen valt die druk weg en komt lucht en/of vocht binnen, waardoor de long ‘inklapt’ en ademhalen steeds moeilijker wordt.  
• Tussen de pleurabladen bevindt zich pleuravocht. Door ziekte kan meer vocht worden aangemaakt dan wordt afgevoerd. De zorgvrager wordt toenemend benauwd. Er kan permanent gedraineerd worden als er vaak gepuncteerd moet worden.

Bij welke indicaties zou thoraxdrainage ingezet kunnen worden?

Locaties thoraxdrainage

Bij Vilans wordt dit als volgt benoemd:

Tussen de pleurabladen: pleuradrain

In het midden van de thoraxholte: centrale drain. Deze ligt in het midden van de thoraxholte, achter het sternum en voert bloed en wondvocht af na een hartoperatie

Pneumothorax

Waar is de buitenste rand van de rechter long van de patiënt?

Thoraxdrainagesysteem

Bestaat uit: 

• Drain
• Afloopslang
• Opvangsysteem

Drainagesysteem: 

• Zuigkolom
• Waterslot
• Opvangreservoir 

• Drain: stevige plastic drain met meerdere kleine openingen aan het uiteinde die in de pleuraholte wordt gebracht
• Afloopslang: dit vormt de verbinding tussen de thoraxdrain en het opvangsysteem
• Opvangsysteem: dit kan een fles, zak of een pot zijn 

In de meeste gevallen is het drainagesysteem disposable en bestaat uit drie kamers:  

• Zuigkolom
• Waterslot: zorgt ervoor dat er wel lucht uit, maar geen lucht vanuit de buitenwereld in de patiënt kan komen
• Opvangreservoir: vocht vanuit de thorax opvangen

rechts onderin thoraxdrainagesysteem. Bestaat uit:

• drain
• afloopslang
• opvangsysteem:
• zuigkolom
• waterslot
• opvangreservoir

Inbrengen thoraxdrainage

Dagelijkse verpleegkundige observaties:

• Pot altijd lager dan patiënt!
• Aanwezigheid lucht- of vochtlekkage
• Hoeveelheid, kleur en aspect in de pot
• Borrelen: passief niet, bij actieve wel geborrel
• Subcutaan emfyseem
• Insteekopening (aseptisch) en aansluitingen drain
• Vals vacuüm

Wat voor complicaties kunnen er ontstaan?

Complicaties

• Pijn
• Infectie
• Recidief pneumothorax
• Spanningspneumothorax
• Deconnectie van de drain
• Subcutaan emfyseem 

Gestuwde halsvenen.

Toename beademingsdrukken.

Afname teugvolume.

Daling perifere saturatie.

Plotseling onrustige patiënt.

Asymmetrie thorax.

Géén ademgeruis.

Dyspnoe.

Pijn in aangedane zijde.

Geen thoraxexcursies.

Bloedgas kan normaal zijn.

Tachycardie, Hyper-/hypotensie.

Pijn: als gevolg van de tip van de drain die tegen de pariëtale pleura zit. 

Recidief pneumothorax/spanningspneumothorax: door beweging is het mogelijk dat de drain of het afvoersysteem afgeknikt wordt 

Spanningspneumothorax:

De lucht in de aangedane zijde drukt het hart en de grote bloedvaten naar de ander kant. Ook de ander long kan zich niet meer ontplooien.

Bij geen behandeling zal de patiënt overlijden.

Verschijnselen:

• Gestuwde halsvenen
  
• Toename beademingsdrukken
  
• Afname teugvolume
  
• Daling perifere saturatie
  
• Plotseling onrustige patiënt
  
• Asymmetrie thorax
  
• Subcutaan emfyseem

Verpleegkundige observaties bij complicaties:

Op basis ABCDE methodiek

A: airway

B: breathing

C: circulation

D: disability

E: exposure

Wat zou je controleren bij welke letter?

 

Verpleegkundige observaties

A: adem weg vrij, geluid bij ademhaling?

B: AH frequentie, diepte, symmetrie, subcutaan emfyseem

C: vitale functie, warmte huid, urineproductie

D:  verward?, glucose

E: thoraxdrain, temperatuur, evt infuus

Tijdens een controle wordt luchtlekkage bij de insteekopening geconstateerd. >

Aanbrengen van steriele vaseline op een aseptische wijze.

De kleur: de kleur van de patiënt kan extra informatie geven bij problemen.

Ademfrequentie: het probleem is bij de thorax. Het kan zijn dat de patiënt vanwege pijn probeert minder adem te halen. Of wanneer er sprake is van angst of bloedverlies zou de ademhaling sneller kunnen zijn. Neem de ademfrequentie mee in het totaalbeeld van wat je ziet. En beredeneer wat er aan de hand is.

De ademdiepte: Durft de patiënt voldoende door te ademen of blijft de ademhaling oppervlakkig.

Subcutaan emfyseem: subcutaan emfyseem Kan ontstaan door luchtlekkage uit het wondgebied. Let op subcutaan emfyseem (ophoping van lucht onder de huid) rondom de insteekopening. Bij subcutaan emfyseem is een knetterend geluid (crepitatie) te horen via de stethoscoop. Subcutaan emfyseem ontstaat doordat er lucht ontsnapt die niet via de drain naar buiten kan, dus er is sprake van verstopping. De cliënt praat nasaal en ziet er opgeblazen uit. Dit is een ernstige situatie, met kans op een spanningspneumothorax. Er dient dan ook meteen een arts te worden gewaarschuwd.

Symmetrie van beide thoraxhelften: van belang om in de gaten te houden. Bij een ernstige pneumothorax zal de aangedane zijde niet omhoog komen bij de inademing. Bij een spanningspneumothorax (zeldzaam) zal de aangedane zijde naar inademingsstand gaan. Dit is een zeer kritieke situatie en zal er met spoed een arts bij moeten komen. Anders kan de patiënt overlijden.

RR: Hoort sowieso bij de postoperatieve controles. Bij een nabloeding kan de RR dalen. Bij pijn kan de RR stijgen.

Hartfrequentie: Idem, bij een nabloeding en/of pijn zal de hartfrequentie stijgen.

inloggen.learnbeat.nl

Verzorgen insteekopening Thoraxdrain

Oefenen in drie-tallen met behulp van 

• Vilans --> Thoraxdrainagesysteem verwisselen

                     --> Thoraxdrain: verzorgen insteekopening

1. een verpleegkundige
2. een protocollezer
3. een observator die ook feedback geeft

Meneer de Groot 

Casus klinisch redeneren:

• Lobectomie
• Thoraxdrain
  
• Benauwd en pijnlijk

Meneer de groot heeft een lobectomie ondergaan. Dit wil zeggen dat een longkwab aan de linker kant is weggehaald. Hiervoor zijn de longvliezen dus ook doorgesneden en is de druk tussen de longvliezen weggevallen. Dit zal moeten worden herstelt.

Verder kan er ook sprake zijn van wondvocht of bloeding. Ook dit kan via de drain weglopen.

Dus kortgezegd:- Het evacueren van vloeistoffen (wondvocht/bloed) onder invloed van de zwaartekracht.

Het evacueren van lucht, via overdruk.