Hoofdstuk 4 Einde van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Het einde van de Koude Oorlog

Planning

Herhalen

Uitleg 4 deel 1

Opdrachten maken

Wat heeft niets met de Koude Oorlog te maken?

1. Aanpassingspolitiek
2. Containmentpolitiek
3. Truman-doctrine
4. Domino-theorie

➤Een tekening over het Marshallplan.

Welke zin is juist.

Gebruik de bron

1. De tekenaar heeft kritiek op het Marshallplan. Op de tekening is de man met de hoge hoed een Amerikaan en de andere man een Rus
2. De tekenaar heeft kritiek op het Marshallplan. Op de tekening is de man met de hoge hoed een Amerikaan en de andere man een Nederlander
3. De tekenaar is positief over het Marshallplan. Op de tekening is de man met de hoge hoed een Amerikaan en de andere man een Rus
4. De tekenaar is positief over het Marshallplan. Op de tekening is de man met de hoge hoed een Amerikaan en de andere man een Nederlander

➤Toespraak van Churchill, de premier van Engeland in 1946: "Van de Oostzee tot aan de Adriatische Zee is een IJzeren Gordijn neergelaten, dwars door Europa. Achter dat gordijn liggen beroemde hoofdsteden en wonen bekende volken die nu overheerst worden door Moskou."

Welke zin over de toespraak van Churchill is niet juist?

1. De grens tussen het Oosten en het Westen van Europa noemde hij het IJzeren Gordijn
2. Churchill is bang voor de macht van de Sovjet-Unie in Europa
3. Hij heeft kritiek op zijn oude bondgenoot uit de Tweede Wereldoorlog
4. Hij heeft kritiek op de bekende volken uit Europa

Welke gebeurtenis is afgebeeld 

in de spotprent?

Berlijnse Blokkade

Cuba-crisis

In de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zitten landen die het vetorecht hebben.

➤Welke landen hebben het vetorecht?

1. alle landen van de Veiligheidsraad
2. de landen die de Verenigde Naties hebben opgericht
3. de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad
4. het grootste land van elk werelddeel

Begrippen/kenmerken van het Westblok

Begrippen/kenmerken van het Oostblok

4. Het einde van de Koude Oorlog

Waardoor kwam er een einde aan de Koude Oorlog en wat waren de gevolgen van de Koude Oorlog?

CRISIS IN DE SOVJETUNIE

Wat is een planeconomie?

De planeconomie blijkt niet te werken

• De planeconomie werkte niet, bedrijven hadden te maken met enorme bureaucratie en ook in de politiek liep de Sovjet-Unie vast. 
• Het land werd met harde hand geleid door een stel oude mannen van de communistische partij die geen veranderingen wilden. 

Zij zorgden goed voor zichzelf terwijl de Russische bevolking straatarm was. 

Kenmerken van het leven in de Sovjet-Unie

De hervormingen van Gorbatsjov  

• PERESTROJKA ofwel (economische) hervormingen => De Staat gaat zich minder bemoeien met economie, er wordt meer initiatief van burgers toegestaan.
• Einde wapenwedloop (=>meer geld voor economie)
• GLASNOST ofwel meer openheid => een meer democratischer bestuur, meer partijen werden toegestaan. Meer vrijheid voor burgers dus... 

De gevolgen van deze hervormingen.

Gorbatsjov wilde het communisme hervormen, niet afschaffen!  

Glasnost => meer openheid => mensen begonnen hun mening te geven=> overheid greep niet meer in. 

Perestrojka => men mocht weer eigen bedrijfjes stichten, het westen werd gevraagd deze ontwikkeling te steunen.

Ronald Wilson Reagan was de 40e president van de Verenigde Staten van 1981 tot 1989. Reagan ging, na een carrière als filmacteur, in de politiek. 

Michail Sergejevitsj Gorbatsjov is een voormalig secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie van 1985 tot 1991 en president van de Sovjet-Unie van 1990 tot 1991.

Het Oostblok valt uiteen

• Verzet tegen de communistische dictatuur >  roep om democratische vrijheden en het recht om in vrijheid te reizen.
• In het kader van glasnost nam de censuur af, burgers durfden meer te schrijven en wensen.
• De partijleiding in de DDR wijst de glasnost en perestrojka af => De bevolking van de DDR komt in opstand. 

Vóór Gorbatsjov => hard militair optreden tegen anti-communistische opstanden (DDR in '53, Polen en Hongarije in '56, Praagse Lente '68) 

• Gorbatsjov: weigert militair in te grijpen in de DDR 

Revolutiejaar 1989

Het Oostblok valt uiteen

Oorzaken

 

• De ideeën van Gorbatsjov (glasnost, perestrojka)...
  

• ...botsen met de oude, vastgeroeste, ideeën van de Oosteuropese leiders...
  

• ...maar zijn wél populair bij het volk van die landen!
  

Aan de slag

Maak de opdrachten 1, 3 t/m 8 van H4

Revolutiejaar 1989

Het Oostblok valt uiteen

Hongarije zet de grens 

met Oostenrijk open

mei 1989

Veel andere inwoners van Oost-Europese landen 

vluchten via Hongarije naar het westen.

Deze Oost-Europese leider begrijpt wél de ideeën van Glasnost en Perestrojka: hij wil zijn volk meer vrijheid geven.

Oktober 1989

• Bevolking van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland wil meer vrijheid en openzetten van de grens

• ... maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!
  

• Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn
  

• Ook tijdens het 40e verjaardagsfeest van de DDR

Gorbatsjov is eregast...

...maar komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen: 

de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

Elke avond zijn er demonstraties

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

Val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Daarna gaat het snel...

Totale ineenstorting 

van het communisme in Oost-Europa

• 16 november 1989: communistische leider van Bulgarije wordt afgezet

• 28 november 1989: communistische partij van Tjecho-Slowakije staat haar macht af

• 25 december 1989: communistische leider Roemenië wordt terechtgesteld

• april 1990: vrije verkiezingen in delen van Joegoslavië

Duitse eenwording

• De leiders van de BRD, maar ook van andere westerse landen, vonden dat het tijd was voor de Duitse eenwording.
• Ook de Sovjet-Unie, met Gorbatsjov aan het hoofd, werkte niet tegen.
• Bij de democratische verkiezingen in Oost-Duitsland wonnen de partijen die zich wilden aansluiten bij West-Duitsland. 
• Op 3 oktober 1990 gingen de DDR en de BRD samen verder als één Duitsland. 
• Berlijn werd de hoofdstad van het nieuwe Duitsland. 
• De verschillen tussen de vroegere BRD en DDR waren groot: het kostte veel tijd en geld om beide delen weer op elkaar te laten lijken. 

Einde van de Sovjet-Unie

• De politiek van Gorbatsjov zorgde ook in de Sovjet-Unie voor grote veranderingen. 
• Veel burgers gebruikten glasnost om te protesteren tegen het communisme en de slechte economie.
• Ook volken die wel bij de Sovjet-Unie hoorden, maar niet Russisch waren, wilden onafhankelijk worden. 
• Het nationalisme kreeg de ruimte en eind december 1991 was de ontbinding van de Sovjet-Unie compleet. 
• Met het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kwam er een einde aan de Koude Oorlog. 

➤Welke drie veranderingen voerde Gorbatsjov door in de Sovjet Unie?

Sleep ze naar de afbeelding.

Er kwam meer vrijheid van meningsuiting

Er kwamen meer soldaten in het Sovjet-leger

Er kwam meer kritiek op de regering

Er kwam een vrijere economie

Er kwam toenadering tot het westen

De dictatuur werd afgeschaft

Er kwamen hogere prijzen van producten

➤Sleep de 4 gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later

Gorbatsjov voert veranderingen voor de Sovjet-Unie in

Duitsland wordt weer één land

Gorbatsjov trekt zijn leger terug uit Oost-Europese landen

De val van de Berlijnse Muur

Welke persoon is afgebeeld 

in de spotprent?

Aan de slag

Maak de opdrachten 1 t/m 17 van H4