Bloed

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Bloed

eerst...maak opdracht op je tafel

Werking en de taak van het bloed en afweerstelsel uitleggen en toelichten.

Je kunt benoemen wat de drie bestanddelen van bloed zijn.

Je kunt beschrijven hoe de rode bloedcel is opgebouwd.

Je kunt uitleggen wat de rol is van rode bloedcellen bij het transport van zuurstof.

Je kunt uitleggen wat de eigenschappen en functies zijn van de drie typen witte bloedcellen.

Je kunt uitleggen wat de rol is van de bloedplaatjes bij de bloedstolling.

Je kunt beschrijven wat achtereenvolgens de belangrijkste stappen van de bloedstelping zijn.

Literatuur

• Lezen paragraaf 3. bloed, 3.1 volume en samenstelling en 3.3 bloedcellen 

Wat is de functie van bloed?

Bloed vormt het transportsysteem van ons lichaam. Het stroomt voortdurend om zuurstof en (voedings)stoffen aan weefsel te leveren en afvalproducten af te voeren.

Je bloed bestaat voor ongeveer de helft uit plasma. Bloedplasma bestaat voornamelijk uit vocht en eiwitten. De andere helft van je bloed bestaat uit bloedcellen, namelijk: rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes (trombocyten/bloedstolling)

Plasma is de bloedvloeistof die je bloedcellen door je lichaam vervoert. In plasma zitten allerlei nuttige stoffen opgelost, zoals zouten, glucose (suikers), hormonen en lipiden (vetten). Naast transport zorgt plasma ervoor dat je lichaam afkoelt als je het te warm hebt en opwarmt als je het te koud hebt. 

Bloed zorgt hoofdzakelijk voor het transport van stoffen door het lichaam.

 Het speelt een belangrijke rol in:

• het regelen van de lichaamstemperatuur;
• het handhaven van het evenwicht van uiteenlopende essentiële mineralen en vloeistoffen (elektrolytenbalans);
• de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen (zoals glucose, vitaminen, mineralen, vetten en eiwitten);
• de afvoer van kooldioxide, toxinen en afvalproducten (zoals ureum);
• het transport van chemische boodschappers (hormonen) en andere stoffen;
• de bescherming van het lichaam tegen micro-organismen en vreemde stoffen (een functie van het immuunsysteem/ afweersysteem);
• het handhaven van de bloedstolling.

Bloed

     

              =Rood

Dik, niet doorschijnende vloeibare massa 

4- 6 liter

Volwassene (7.5% lichaamsgewicht)

Functie:

Transport

Het brengt voedingstoffen en zuurstof naar cellen en vervoert hormonen vanuit klieren en hormonen.

Afvalstoffen worden meegenomen vanuit weefsels naar de organen om uitgescheiden te worden.

Het beschermt tegen ziekteverwekkers, heeft een stollingsfunctie en reguleert de lichaamstemperatuur.

Samenstelling

Plasma

Bloedplasma bestaat uit: Water, eiwitten, zouten, glucose, aminozuren, vetzuren, glycerol, vitaminen, 

hormonen en  

afvalstoffen 

Hoe worden bloedcellen gevormd?

1. In de longen door zuurstofopname.
2. In het beenmerg door stamcellen te differentiëren.
3. In de lever door ontgifting.
4. In de milt door afvalstoffen te filteren.

In welke beenderen hebben volwassenen nog rood beenmerg?

Vorm, functies en plaats van de vorming van bloedcellen

• Bloedcellen worden gevormd in het beenmerg van platte botten
• Er zijn verschillende soorten bloedcellen, zoals rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Erytrocyten

99,9% van alle bloedcellen

Cellen zonder celkern met een deuk = delle

Cellen hebben een groot oppervlak is handig voor O2 en Co2 uitwisseling

Ht waarde = hematocrietwaarde

Totale hvh rode bloedcellen in verhouding met totale bloedvolume

m= 40/50%

v= 35/40%

Heeft als functie zuurstof van longen naar weefsels te transporteren en om koolstofdioxide van de weefsels naar de longen te brengen -> waarna deze worden uitgeademd.

HB

Hemoglobine of bloedkleurstof is de stof die voorkomt in de rode bloedlichaampjes. Hemoglobine bestaat uit een eiwit (globine) en ijzerhoudend pigment (heem).

Afbraak

Een beschdigde of veroudere erytrocyt valt uiteen of scheurt -> hemolyse. 

Er komt dan bilirubine vrij -> geel, deze word afgegeven aan de dunne darm met gal.

Wat is een andere naam voor rode bloedcellen?

1. Erytrocyten
2. Leukocyten
3. Trombocyten

Rode bloedcellen hebben een celkern.

1. Niet waar
2. Waar

Wat doen rode bloedcellen?

1. Vervoeren koolstofdioxide
2. Vervoeren voedingsstoffen
3. Vervoeren nitraat
4. Vervoeren zuurstof

Witte bloedcellen

Wel een celkern

Afweer van het lichaam

ontsteking?

Meer leuko's

Drie groepen 

zijn leukocyten

Volgende pagina

Granulocyten

Neutrofiele granulocyt

Eosinofiele granulocyt

Basofiele granulocyt

• Granulocyt, granula, korrels
• Fagocyt, fagocytose, endocytose, eten
• Ontstekingsreacties
• Let op: kern, granula, kleur

Granulocyten

( Neutrofiele) Granulocyten doden ziekteverwekkers d.m.v. fagocytose (~opeten).

Lysosomen zijn met enzym gevulde blaasjes die de ziekteverwekker binnenin de granulocyt afbreken.

Hierbij gaat de granulocyt ook dood en kan met de ziekteverwekker etter/pus vormen.

Monocyten

Monocyt

Monocyt -> macrofaag

Monocyten spelen een rol bij de reactie op antilichamen.

Belangrijke functie van de Monocyt is Fagocytose (opeten van de ziekteverwekker)

deze cel heeft ook een geheugenfunctie. Hierdoor presenteren ze pathogenen (ziekteverwekkers) aan de T-lymfocyten.

Lymfocyten

Lymfocyten

Lymfecellen, ronde cellen met een grote kern, verplaatsen zich van beenmerg naar lymfeweefsel om uit te rijpen.

Kinderen hebben er meer dan volwassenen.

Functie, verdediging van het lichaam tegen infecties, lichaamsvreemde stoffen, kankercellen en gifstoffen.

Het immunologisch geheugen zorgt ervoor dat een ziekte niet meer dan eenmaal voor komt, bijv mazelen.

Voorbeeld- inenten

Bloedplaatjes

• Worden gevormd in het beenmerg
• Leven maar even
• Plakken aan elkaar en de omgeving
• Belangrijke rol bij stolling
• Fibrinogeen (bloedstolling)

Ook wel Trombocyten

Welke bloedgroepen ken je?

Opdracht

Probeer naar aanleiding van de video het schema van bloedgroepen in te vullen (zonder de rhesusfactor)

maken.wikiwijs.nl

Literatuur

•Maak zelftoets  Module 2

Lezen paragraaf 3. bloed, 3.1 volume en samenstelling en 3.3 bloedcellen + verwerkingsopdrachten maken paragraaf bloed: 1,3,4,6, en 7