10.2 Wederopbouw in de jaren 50

9.1 Wederopbouw, Welvaart en Ontzuiling
KA: 
47. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

1 / 22
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 22 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

9.1 Wederopbouw, Welvaart en Ontzuiling
KA: 
47. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

Slide 1 - Slide

Programma 
  1. Terugblikspel (5 min.)
  2. Uitleg Wederopbouw (15 min.)
  3. Opdracht (30 min.)
  4. Examenvragen (rest van de les)

Slide 2 - Slide

Leerdoelen
  • Je kunt beschrijven waarom en hoe na de Tweede Wereldoorlog de verzuiling werd hersteld 
  • Je kunt beschrijven hoe na 1945 de economie zich herstelde, welke rol de overheid hierbij speelde en welke verschillen er waren tussen de vooroorlogse en naoorlogse economie 
  • Je kunt beschrijven hoe Nederland een verzorgingsstaat werd. 

Slide 3 - Slide

Keuzemenu 
Keuze 1: Doe mee met de regulieren les. Volg de instructies van de docent

Keuze 2: Ga zelfstandig aan de slag. Doe het volgende: 
  • Lees HC 10.2 goed door 
  • Neem de lessonup 10.2 Wederopbouw in de jaren 50 goed door en maak de vragen 
  • Werk de leerdoelen vier en vijf van 10.2 uit (zie achterin TV 10). 
Maak een keuze! Niets doen is geen optie!

Slide 4 - Slide

Vragen? 

Slide 5 - Slide

Vreedzaam
Soekarno en Hatta
Jaren 50 en 60 
Molukken
Nederland
Immigratie 
Ghandi 
Dekolonisatie India
Amerika bemoeit zich 
Britten
Algerije 
Jaren 40
Frankrijk en Engeland
Politionele acties 
Dekolonisatie Indonesië
Dekolonisatie Afrika

Slide 6 - Drag question

Raad het begrip 
  1. Scheiding (8P) 
  2. Pacificatie (6P) 
  3. Liberalen  (4p)
  4. Jaren 50 (2p) 

  • = Verzuiling: strikte scheiding van de samenleving in politiek-maatschappelijke stromingen 





Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Verzuiling 
  • Verzuiling = strikte scheiding van de samenleving in politiek-maatschappelijke stromingen 
  • Oorzaken:
  1. Ontstaan politiek maatschappelijke stromingen 
  2. Pacificatie 1917: Kiesrecht en schoolstrijd 
  • Niemand had meerderheid in Parlement: top zuilen sloot compromissen
  • Na WOII pogingen om Zuilen te doorbreken, maar mislukte 

Slide 9 - Slide

Bestaan er nu nog zuilen?

Slide 10 - Open question

Economisch beleid voor WOII
  • 19e eeuw: Censuskiesrecht: Vooral liberalen aan de macht: Vrije markt economie 
  • Eerste helft 20e eeuw: Geloof in Vrije markt blijft. Slechts enkele wetten om arbeiders te beschermen (Kinderwetje)
  • Crisis jaren 30: Werkeloosheid ging niet vanzelf weg. Grote twijfels aan de vrije markteconomie. 


Slide 11 - Slide

Economisch beleid na WOII
  • Overheid ging zich actiever bemoeien met de economie: Voorwaarden scheppen voor een betere economie 
  • Oorzaken:
  1. Twee Wereldoorlog: Nederland in puin. Overheid moest wel ingrijpen en helpen
  2. Marshallhulp: Grote steun Amerika (109 dolar per persoon) moest worden verdeeld.
  3. Babyboom: 1946-1955: 2,4 miljoen baby's. Enorm woningtekort 
  4. Rooms-Rode coalitie: Socialisten en liberalen waren geen aanhangers van 
       het vrije markt denken. 

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Voorbeelden overheidsbemoeienis na WOII
  1. Industrialisatiepolitiek: Overheid creëerde voorwaarde voor betere industrie: Industrieterreinen, technische opleidingen, betere wegen
  2. Geleide loonpolitiek: 
  • Overheid houdt lonen laag, waardoor producten goedkoper worden, waardoor export stijgt en er meer geld in de economie kan worden geïnvesteerd
  • Arbeiders accepteren dit, omdat ze vrijwel allemaal onderdeel zijn van de katholieke en socialistische zuil. 
  3. Verzorgingsstaat: Overheid neemt wetten aan die ervoor zorgen dat iedereen een inkomen           heeft. Bijv. AOW (1957) en Bijstand (1965). Gevolg: meer gelijkheid en onafhankelijkheid

Slide 14 - Slide

Opdracht (20 min.)
Stel je voor: Je groeit op in de jaren 60. 
  1. Beschrijf aan de hand van de informatie uit het boek en op het internet wat er politiek, economisch en sociaal-cultureel veranderd in de jaren 60 ten opzichte van de jaren 50
  2. Beredeneer wat dat voor jou als persoon concreet zou betekenen. Hoe verandert jouw leven? 
  3. Leg uit bij welke van de vele protestbewegingen jij je waarschijnlijk zou aansluiten. Nozems, Provo's, Hippies, en/of Vrouwenemancipatie

Slide 15 - Slide

Gevolgen welvaart Jaren 60
  • Nederland economisch zo succesvol dat gewone mensen konden profiteren: Lage loonpolitiek werd losgelaten.
  • Gevolgen :
  1. Consumptiemaatschappij
  2. Meer vrije tijd
  3. Ontzuiling en ontkerkelijking
  4. Verstedelijking 
  5. Veranderend politiek landschap 
  6. Opkomst jongerencultuur 

Slide 16 - Slide

Jaren 60: Consumptiemaatschappij
  • Door economische succes wordt lage loonpolitiek losgelaten 
  • Mensen worden tegelijkertijd gestimuleerd om luxe producten te kopen 
  • Mensen kopen massaal huishoudelijke apparaten, brommers en auto's 
  • Mobiliteit neemt toe: Nederlands gaan ook steeds meer op vakantie in het buitenland 

Slide 17 - Slide

Jaren 60: Ontzuiling en ontkerkelijking 

  • Welvaart en de verzorgingsstaat verzekeren Nederlanders van inkomen 
  • Hierdoor minder afhankelijkheid van kerk, directe omgeving en zuil voor inkomen 
  • Gevolgen 
  1. Mensen individualistischer: niet meer afhankelijk van een ander
  2. Mensen minder religieus:  vrijwel alleen echt gelovigen blijven over
  3. Ontzuiling: Mensen hebben hun zuil niet meer nodig en meer toegang tot anderen

Slide 18 - Slide

Bij welke jongerenbeweging zou jij je het meest thuisvoelen
Nozems
Provo's
Hippies

Slide 19 - Poll

In deze prent geeft Van Straaten een mening weer over een economische
ontwikkeling in Nederland vanaf de jaren 1960.
Leg uit welke mening Van Straaten weergeeft, waarbij je je antwoord
ondersteunt met een verwijzing naar de bron

Slide 20 - Open question

De protestbeweging die eind jaren 1960 ontstond onder jongeren in
West-Duitsland was radicaler dan in andere West-Europese landen. Volgens sommige historici was een oorzaak hiervan dat het conflict tussen oudere en jongere generaties in West-Duitsland heviger was dan in andere landen in Europa.
Verklaar waardoor het generatieconflict in West-Duitsland heviger was,
waarbij je je antwoord ondersteunt met een kenmerkend aspect uit de
eerste helft van de twintigste eeuw

Slide 21 - Open question

Leerdoelen check
  • Je kunt beschrijven waarom en hoe na de Tweede Wereldoorlog de verzuiling werd hersteld 
  • Je kunt beschrijven hoe na 1945 de economie zich herstelde, welke rol de overheid hierbij speelde en welke verschillen er waren tussen de vooroorlogse en naoorlogse economie 
  • Je kunt beschrijven hoe Nederland een verzorgingsstaat werd. 

Slide 22 - Slide