HST 3 water. Pgf 5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, g
• Leerjaar 2

Nederland en de zee

Paragraaf 3.5

Leerdoelen

1:  Je weet hoe Nederland op een natuurlijke manier beschermd wordt tegen de zee.

2: Je kunt twee bedreigingen noemen die de natuurlijke bescherming in gevaar brengen. 
3: Je kunt uitleggen waarom het project Deltawerken belangrijk is voor de kustbescherming.
4: Je kunt uitleggen hoe we met zandsuppletie en de zandmotor de kust beschermen.
5: Je begrijpt hoe polders worden aangelegd en droog gehouden.
6: Je kunt een nadeel van inpoldering benoemen.  

Filmpjes

In deze Lessonup staan een aantal filmpjes die je zelfstandig moet bekijken om bepaalde begrippen beter te begrijpen. Bij een dia met filmpje staat in de notitie een aantal vragen die je na het kijken van het filmpje moet beantwoorden.

Aan het eind van de les kun je de leerdoelen beantwoorden! 

Duinen

Een duin= een heuvel van fijn zand langs de kust.

Duinen beschermen de kust tegen overstromingen.

De hoogste duin in Nederland is 55 meter hoog.

1

-Waarom zijn duinen zo belangrijk voor kustbescherming?

-En wat doen wij op de plekken waar we te lage duinen hebben?

     Bedreigingen

Bescherming door duinen wordt bedreigd door:

1: Zeespiegelstijging

2: Kustafslag= wegslaan van stukken strand en duin tijdens een storm.

In het verleden was de bescherming niet genoeg...

Zeewater

2

Waarom willen we liever duinen aan de kust dan dijken ter bescherming?

1953: Watersnoodramp

Herinner je deze gebeurtenis nog van de basisschool?

In 1953 zijn 1836 mensen in Zuidwest- Nederland omgekomen door een enorme waterramp. 

De oorzaak was een enorme storm en springtij. Bekijk het volgende filmpje...

-Welke provincies waren getroffen door de ramp?

-Welke 3 gevolgen had de ramp voor de omgeving?

-Welke 4 dingen doen de waterschappen en de Rijkswaterstaat?

 Deltawerken

Na de ramp bouwt Rijkswaterstaat de Deltawerken; een project om een tweede watersnoodramp te voorkomen door het land goed te beschermen tegen hoogwater vanuit de Noordzee.

Zonder duinen, dijken en dammen zou 66% van Nederland onder water staan.

3

Wat is een Delta?

Een gebied waar een rivier met veel vertakkingen in zee of een meer uitmondt. Bij het uitmonden wordt er veel sediment afgelegd. 

Bij een uitmonding in de zee komt zoutwater in aanraking met zoet rivierwater. Vroeger hadden we geen dammen en sluizen en kon bij hoogwater het zoutwater  via de rivieren het land binnen dringen.

De Rijndelta kaart kun je vergroten.

       Nederland, deltaland 

Nederland is dus één grote delta voor vele rivieren! De afvoer van het rivierwater kunnen we beheren met sluizen en stuwen. 

...Maar hoe werken sluizen en stuwen?

3

-Waarvoor bouwen we stuwen en sluizen?

-Wat is één verschil tussen een stuw en een sluis?

Bekijk via de volgende link of jij in een gebied met gevaar voor overstromingen woont. 

https:

Wat kan er gebeuren als we geen kustbescherming hebben?

         Kustbescherming door de mens

De zee is telkens in beweging; eb en vloed werking en stormen verplaatsen continu het zand. 

Daar waar het zand te laag is om de kust te beschermen, spuiten we extra zand bij. Deze methode heet zandsuppletie. Hierbij wordt sediment uit het zeewater gehaald en opnieuw op land gespoten.

4 

Zandsuppletie Julianadorp, Den Helder

Zandmotor

In 2011 liet Rijkswaterstaat de zandmotor aanleggen aan de Zuid-Hollandse Noordzeekust. Dit is een groot kunstmatig schiereiland voor de kust gemaakt door middel van het verplaatsen van enorme hoeveelheden zand. De bedoeling is dat het zand door erosie en stroming door de jaren heen noordwaarts verplaatst wordt. Hierdoor zou het regelmatig opspuiten van zand op de kuststranden van Zuid-Holland overbodig moeten worden.

4

Huiswerkopdracht 1:

In het volgend artikel van de Trouw staat dat de zandmotor gevaarlijk kan zijn. Leg in 3 zinnen uit waarom. Lever je antwoord in via het inleverbakje op IL.

https:

Polders

Al heel lang regelen Nederlanders in natte gebieden zelf de waterstand. In deze polders wordt het water weggepompt. De grond wordt dan bewoonbaar en geschikt voor de landbouw. 

Een polder is een door waterkeringen omgeven gebied, waarvan de waterstand kunstmatig geregeld kan worden.

5

Droogmakerij

Een polder is dus een gebied waarbinnen de waterstand door mensen wordt geregeld en een droogmakerij is een vorm daarvan. 

In een droogmakerij hebben we een meer of een deel van de zee drooggelegd. 

5

Droogmakerij

50% van alle droogmakerijen in Europa kun je vinden in Nederland!

Bekendste voorbeelden zijn Flevoland en De Beemster.

Hoe hebben we zelf een hele nieuwe provincie aangelegd? Bekijk het volgende filmpje...

5

Nadeel inpoldering

Wanneer je water uit een klei of veen bodem haalt, kan de bodem inklinken. Dat is het dalen van de grond als de slappe ondergrond inzakt door het wegpompen van water.

Daarom moeten we de bodem in de polders wel nat genoeg houden om te veel bodemdaling tegen te gaan.

6

Huiswerkopdracht 2: topografie

Voor de toets moet je topografie leren. De lijst staat op It's Learning. Deze verwerk je in verschillende kaarten: Nederland, Europa en de wereld.

De zeespiegel stijgt en de bodem zakt. Maar hoeveel blijft onzeker. Hoe gaan we om met de onzekerheid omtrent de zeespiegelstijging?

Bekijk de volgende documentaire van Tegenlicht.

De documentaire kan ook tijdens de les bekeken worden als kijkopdracht.

https: