H12.2 verwantschap les 3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 12: Evolutie

12.2 Verwantschap

Welkom

• terugblik vorige les
• Uitleg onderwerp Evolutie
  
• uitleg theorie par 12.2

• huiswerk volgende les

Afronding Evolutie

• uitdelen opdracht Evolutie, inleveren uiterlijk vr 22 maart
  
• antwoorden via antwoordenblad (op papier)

uitdelen 19 maart

in de les aan werken 19 t/m 22 maart

uiterlijke inleverdatum: 22 maart 2023

terugblik vorige les

•  par 12.1 +  12.2

Lesdoel

• Je kunt uitleggen hoe lang er al leven op aarde is en hoe dat is ontstaan.
• Je kunt uitleggen hoe fossielen ontstaan.
• Je kunt uitleggen hoe je kunt zien of soorten verwant zijn aan elkaar.
• Je kunt de evolutie van de mens uitleggen.

Ontwikkeling van leven op aarde

2,5 miljard jaar geleden: Het eerste leven begon in zeeën en oceanen: eencellige organismen.

900 miljoen jaar geleden: Eencellige organismen -> meercellige organismen

450 miljoen jaar geleden: Eerste gewervelde dieren (vissen) en landplanten

400 miljoen jaar geleden: Dieren op het land

https:

De geschiedenis van de aarde

Fossielen

Overblijfselen van organismen die vroeger hebben geleefd:

Onstaan fossiel:

1. Zinken, zachte delen verteren.

2. Harde delen bedekt door zand/klei.

3. Verstenen (samenpersen van de harde delen).

4. (Zee)bodem komt omhoog: zichtbaar.

Hoe zie je dat soorten verwant zijn?

In een verwantschapsschema kan je zien hoe wetenschappers denken dat soorten aan elkaar verwant zijn.

Soorten staan dicht bij elkaar als ze kort geleden een gemeenschappellijke voorouder hadden.

Verwantschapsschema

Evolutie van de mens

Kenmerken mensapen

Gemeenschappelijk:

- opponeerbare duim

Verschillen:

- opponeerbare grote teen (chimpansee)

- grote van het hersenvolume

Evolutie van de mens

7 miljoen jaar geleden een gemeenschappelijke voorouder.

Autralophithecus afarensis - geen opponeerbare teen

Homo habilis - stenen werktuigen

Homo erectus - jagers en vissers, vuur

Homo sapies - plat gezicht, groot hersenvolume

Lesdoel gehaald?

• Je kunt uitleggen hoe lang er al leven op aarde is en hoe dat is ontstaan.
• Je kunt uitleggen hoe fossielen ontstaan.
• Je kunt uitleggen hoe je kunt zien of soorten verwant zijn aan elkaar.
• Je kunt de evolutie van de mens uitleggen.

Huiswerk volgende les

• leren par 12.2 (blz 160 t/m 165)
• maken opdr evolutie