Grammatica zinsdelen H1 en 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen H2

Lesdoelen

Je weet het verschil tussen enkelvoudige en samengestelde zinnen.  Je kunt bijzinnen en hoofdzinnen herkennen

Opdracht 1 op blz. 70
Hoeveel zinnen tel je?

Opdracht 1 op blz. 70
Hoeveel persoonsvormen tel je?

Samengestelde zin

Een zin met één onderwerp en één persoonsvorm is een enkelvoudige zin:

  Gerard [ow] draagt [pv] een tas vol boodschappen.

Een zin met meer onderwerpen en meer persoonsvormen noem je een samengestelde zin:

 Lieke [ow] gaat [pv] een jas kopen, want zij [ow] draagt [pv] een tot op de draad versleten jack.

Ik woon alleen, mijn vriendin is vertrokken.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Wij hebben in ons winkelcentrum een warme bakker.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Hij ontdekte te laat dat hij zijn tas vergeten was.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Samengestelde zin= een zin die is ‘geplakt’

Je kunt zinnen samenstellen uit twee hoofdzinnen:

 Jullie moeten om drie uur weg, want ik heb nog een afspraak.

Je kunt zinnen ook samenstellen uit een hoofdzin en een bijzin:

 Als je me dat eerder verteld had, dan was ik niet gekomen.

hoofdzin en bijzin

In een hoofdzin staan onderwerp en persoonsvorm naast elkaar; er kunnen geen andere zinsdelen tussen staan. 

Aan de voegwoorden “dus, want, en, maar, of (keuze)” kun je ook Hz+Hz zien.

In een bijzin kunnen onderwerp en persoonsvorm naast elkaar staan, maar die kunnen ook van elkaar gescheiden worden door andere woorden.

Vind de hoofdzin:
Jullie moeten om drie uur weg, want ik heb nog een afspraak.

1. Jullie moeten om drie uur weg.
2. (want) ik heb nog een afspraak.
3. beide zijn hoofdzinnen
4. er is geen hoofdzin

Vind de hoofdzin:
Als je me dat eerder had verteld, dan was ik niet gekomen.

1. Als je me dat eerder had verteld
2. dan was ik niet gekomen.
3. beide zijn hoofdzinnen
4. er is geen hoofdzin

Opdracht 2 op blz. 71
Is het onderstreepte deel een Hz of een Bz? Deze meneer beweert

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Opdracht 2 op blz. 71
Is het onderstreepte deel een Hz of een Bz? doordat hij veel slaappillen had geslikt

1. hoofdzin
2. bijzin

3. Of Nederland snel uit de crisis komt

1. hoofdzin
2. bijzin

Terwijl zij het vlees bakt, was ik de groenten.
het eerste deel is een

1. hoofdzin
2. bijzin

Samengestelde zinnen

ER IS ALTIJD EEN HZ

Mogelijkheden bij 2 persoonsvormen:

Hz+Hz

Hz+Bz

Bz+Hz

Bij 3 persoonsvormen....

Hz+Hz+Hz

Hz+Bz+Hz

Hz+Hz+Bz

Bz+Bz+Hz

Hz+Bz+Bz

Bz+Hz+Bz

enz.

Zelf aan de slag

Maak opdracht 2  t/m 4 op blz. 71 verder zelf af 

Wil je meer uitleg? Kijk naar het filmpje (max 4  min.)

Doe het zelf (zachtjes overleggen mag bij twijfel)

Opdracht 4
1. Rauw walvisvlees wordt meestal in plakje opgediend, zoals wij cake presenteren

1. Hz+Hz
2. Hz+Bz
3. Bz+Hz
4. Bz+Bz

3. In het uitgaansgebied hangen camera's want die vergroten de veiligheid.

1. Hz+Hz
2. Hz+Bz
3. Bz+Hz
4. Bz+Bz

Afsluiter

Je weet het verschil tussen enkelvoudige en samengestelde zinnen. Je kunt bijzinnen en hoofdzinnen herkennen