Thema 3 B5 Immuunsysteem

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 3  

Basisstof 5 

Het immuunsysteem

Eerst 2 minuten opstarten en spullen pakken

en LessonUp klaarzetten!

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhalingsoefeningen B4 (5 min)
• Uitlegvideo + uitleg B5 (10 min)
• Zelfstandig aan de slag (15-20 min)
• Lesafsluiter (5 min)

https:

Wat was je score?

Leerdoelen

3.5.8 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties

3.5.9 Je kunt beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan

3.5.10 Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie

Lichaamsvreemd

• Stoffen die niet in je lichaam thuishoren

• Van lichaamsvreemde stoffen kun je ziek worden. 

Barrières om ziekteverwekkers buiten te houden:

1. De eerste barrière is de huid. Als je een wond hebt, kunnen bacteriën de huid binnendringen. De wond raakt dan ontstoken.
2. Slijmvliezen en trilharen
3. Zoutzuur

Infectie

• Virussen en bacteriën veroorzaken infecties
• Virussen bestaan niet uit cellen en zijn niet levend
  
• Het immuunsysteem herkent virussen en andere ziekteverwekkers aan antigenen.
• Een antigeen is een eiwit op de buitenkant van een cel of van een virus 
  
• Lichaamsvreemde antigenen activeren het immuunsysteem.
  

Bestrijding

• Witte bloedcellen kunnen ziekteverwekkers (bacteriën/ virussen) onschadelijk maken door insluiten (fagocytose) 

• Andere witte bloedcellen maken eiwitten genaamd antistoffen (zijn specifiek)
• Ziekteverwekker pas onschadelijk wanneer volledig bedekt met antistoffen
  

Natuurlijke immuniteit

• Bij natuurlijke infectie maken witte bloedcellen na tijdje pas antistof daarom vaak eerste keer ziek
  
• Wanneer snel een grote hoeveelheid antistoffen wordt gemaakt, word je niet ziek (immuun)
• Antistoffen worden bij een tweede infectie veel sneller aangemaakt, omdat witte bloedcellen onthouden hoe ze gemaakt zijn
• Zelf de ziekte dus ondergaan
  

Kunstmatige immuniteit

• Om mensen actief immuun te maken, worden er dode of zwakke ziekteverwekkers in je lichaam gespoten (vaccin)
• Zo maakt de wittte bloedcellen alvast antistoffen aan
• Hoogstens kort even ziek
  
• Passief: kant-en-klare antistoffen ingespoten
• Kunstmatige immuniteit is dus ontstaan door vaccinatie
• Rijksvaccinatieprogramma 

Allergie

• Overgevoelig voor bepaalde stoffen
• Symptomen: rode plek, huiduitslag, een branderig gevoel, jeuk of ontstekingen

Anafylactische reactie:

• Ernstigere reactie bij herhaling contact,  slijmvliezen zwellen op en je krijgt dikke lippen, rode vlekken op de huid en je wordt benauwd.
• Nog heftiger: de bloedvaten verwijden en kan de bloeddruk dalen (EpiPen)

Zelfstandig aan de slag

• Maak opdracht 1 t/m 9 (+10)

• Kijk de opdrachten na met het antwoordboek of digitaal
• Oefen de Flitskaarten en check de leerdoelen met de Test Jezelf

Klaar? 

• Lees de Samenhang op bladzijde 218 en maak opdracht 11                             als je eerder klaar bent...

Lesafsluiter B5

Wat is immuniteit?

1. Immuniteit is dat 1 persoon wel 100 anderen kan besmetten
2. Als je immuun bent dan word je heel ziek van een ziekteverwekker
3. Als je immuun bent dan kun je anderen heel erg besmetten met het virus
4. Als je immuun bent dan word je niet ziek van een ziekteverwekker

Wat is natuurlijke immuniteit?

1. je bent gevaccineerd en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
2. Je bent ziek geweest en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
3. je bent immuun door een vaccinatie
4. je bent immuun zonder ziek geweest te zijn.

Kunstmatige immuniteit

1. immuniteit die ontstaat doordat je al een keer een bepaalde ziekte hebt gehad
2. immuniteit die ontstaat door inenting met een vaccin, zoals de griepprik
3. Lichaamsvreemde stoffen die een ziekte veroorzaken
4. Lichaamsvreemde stoffen die geen ziekte veroorzaken

Een nadeel van passieve immuniteit is...

1. het is duur omdat het maken van antistoffen duur is
2. het is kortdurend omdat de antistoffen afgebroken worden
3. het is kortdurend omdat de antistoffen maar kort aangemaakt worden door je lichaam
4. het is gevaarlijk om antistoffen in je lichaam te spuiten

Wat is een voorbeeld van kunstmatige passieve immuniteit

1. vaccinatie
2. serum toedienen
3. een ziekte doormaken
4. borstvoeding

Wat voor immuniteit is dit?
Iemand krijgt een corona-vaccinatie.

1. Natuurlijke immuniteit
2. Kunstmatige actieve immuniteit
3. Kunstmatige passieve immuniteit

Wat is een allergie?

1. Een reactie van het immuunsysteem op een ongevaarlijke stof
2. Een vorm van immunisatie
3. Een erfelijke afwijking in het immuunsysteem
4. Een ander woord voor anafylactische shock

Alice heeft een pinda-allergie en heeft daarom altijd een EpiPen bij zich. Wanneer moet Alice haar EpiPen gebruiken?

1. Voordat ze iets gaat eten waar pinda’s in zitten.
2. Wanneer ze na het eten van pinda’s een anafylactische reactie krijgt.
3. Wanneer ze een branderig gevoel krijgt na het eten van pinda’s.

Hoe noem je een allergie voor pollen?

1. Longemfyseem
2. astma
3. hooikoorts
4. COPD

Nog een keer of meer uitleg nodig?