De Noordpool zelfstudie KGT

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

De Noordpool

Wat weet je al over de Noordpool?

De Noordpool 

 Noordpoolcirkel 

Op het kaartje zie je een rode lijn.

Deze lijn is de Noordpoolcirkel.

Alles boven deze lijn noemen we het Noordpoolgebied.

In het Noordpoolgebied ligt de

NOORDPOOL.

Ook ligt daar het grootste eiland van de wereld: Groenland

Noordpoolcirkel

Noordpoolgebied

De Noordpool

 Op het kaartje zie je het Noordpoolgebied van boven af. 
In het midden zie je de Noordpool.
Het witte gedeelte is Groenland.

Dit gebied ligt ver van de evenaar, op een hoge breedte (meer dan 66,5° NB). Daar is het koud. Zelfs zo koud dat de zee voor een groot deel is bevroren.

Soorten ijs.

De Noordpool en het gebied eromheen is bedekt met ijs. Dit is geen landijs zoals op de Zuidpool en Groenland, maar zee-ijs. 

Dit ijs is 1 tot 4 meter dik en bestaat uit bevroren oceaanwater. Het zee-ijs bestaat uit losse, drijvende brokken ijs, die ijsschollen worden genoemd. Als veel van deze ijsschollen dicht tegen elkaar aan liggen, spreek je van pakijs. Omdat het zee-ijs maar enkele meters dik is, verdwijnt een groot deel ervan tijdens de zomer. 

Ook delen van de landen die in het noordpoolgebied liggen zijn bedekt met ijs.

 De bodem is daar het hele jaar door bevroren. 

Zomers smelt veel van het ijs. Maar in de winter vriest het vaak weer aan. 

Zo kan een groot deel van de Noordelijke IJszee dichtvriezen.

De schuine stand van de aardas

Wat kan je zien op de figuur?

• op de evenaar, zijn de dagen even lang als de nachten (beiden 12u)
• ten noorden van de evenaar zijn de dagen korter dan de nachten
  
• ten zuiden van de evenaar zijn de dagen langer dan de nachten

Kijk ook eens goed ten noorden van de noordpoolcirkel en ten zuiden van de zuidpoolcirkel: 

• ten noorden van de noordpoolcirkel is het 24 uur lang nacht
  
• ten zuiden van de zuidpoolcirkel is het 24 uur lang dag

 

Omdat de aardas schuin ligt, is het niet steeds overal 12 uur dag en 12 uur nacht. Afhankelijk van aan welke kant de zon zich van de aarde bevindt, verschillen de lengtes van de dagen en nachten.

  klimaat Noordpoolgebied

Het klimaat

Het Noordpoolgebied heeft een poolklimaat. 

Dit is het koudste klimaat. 

De winters zijn lang en koud (soms - 40 graden) en de zomers kort en koel.

In de zomer wordt het hier nooit warmer dan 10 graden.
Door de kou kunnen hierdoor alleen maar mossen groeien.

                                                                                               

                                                                                                                                                                                         

De toendra

 In de landen rondom de Noordpool vind je de toendra's.  Een toendra is een gebied waar geen bomen en struiken kunnen groeien. Het is daar te koud voor.

De begroeiing bestaat uit grassen, mossen, korstmossen en dwergstruiken.

Er is daar een Toendraklimaat.

 Het Toendraklimaat

• Bij een Toendraklimaat wordt het in de zomer niet warmer dan 10 graden en in de winter niet warmer dan -3 graden.
• Het hele jaar valt er een beetje regen (soms sneeuw) 
• Op de Toendra's vind je de permafrost

Denali NP, Alaska

permafrost = eeuwig bevroren ondergrond, waarbij het bovenste deel van de bodem in de zomer ontdooit; hierdoor ontstaan er veel ondiepe plassen

Poolklimaat

Twee varianten:

              toendraklimaat                                       poolklimaat

Permafrost

Door de extreme kou is de bodem van de toendra's van verschillende landen die in het Noordpoolgebied liggen, altijd bevroren.

Dit noemen we permafrost.

Op de foto zie je in de bodem het ijs zitten.

Permafrost

Zomer

Winter

Gras, mos en lage struikjes

niet bevroren

Permafrost = blijvend bevroren ondergrond

sneeuw

Smelten permafrost

https://nos.nl/artikel/2351966-krater-in-rusland-steeds-groter-door-ontdooiing-permafrost.html

Klimaatveranderingen

Overal op aarde stijgt de temperatuur, maar het Arctische gebied is veruit koploper wat betreft de opwarming. Door deze opwarming neemt het zee-ijs in snel tempo af, valt er meer neerslag in de vorm van regen in plaats van sneeuw en krijgen zeehonden, walrussen en ijsberen het moeilijk omdat zij zee-ijs nodig hebben om te rusten, te jagen, of zich voort te planten.

Door het smelten van het landijs ijs, stijgt de zeespiegel.

Smeltende ijskap

Klimaatveranderingen

Ook de bevroren grond, permafrost, dat een enorm deel van de Arctic beslaat, ontdooit als lucht- en bodemtemperaturen tot boven nul stijgen. Dit heeft gevolgen voor het broeikaseffect. In de bodem opgeslagen broeikasgassen komen namelijk vrij als de permafrost ontdooit. 

Zo wordt het broeikaseffect alleen maar versterkt.

De Inuit in het poolgebied

De inuit in het poolgebied

Er zijn grote streken van het Noordpoolgebied met 

nauwelijks inwoners of bezoekers. Grote stukken van 

het land zijn immers ook ijsvlaktes die in de zomer 

smelten. Echter, voor 4 miljoen mensen is het

noordpoolgebied hun thuis.

• Inuit zijn de bewoners van het kustgebied van de 

Noordelijke zee

• Groenland:

           -Grootste eiland op aarde. Hier wonen de 

             meeste inuit

          - 60.000 inwoners in de kustgebieden.  

          

Inuit

• De Inuit is een volk (heeft eigen gebruiken en tradities) Inuit = volk  
• Zij leven van jacht op zeehonden, ijsberen, rendieren en walvissen met kajaks en hondensleeën. 

Nu

Vroeger

Opwarming van de Noordpool

Klimaatverandering heeft verschillende gevolgen in elk deel van de wereld. 

 Het is duidelijk dat vooral in de gebieden dicht bij de Noordpool de temperatuurstijging het sterkst is. Dit zorgt er voor dat de Inuit sneller de gevolgen van klimaatverandering ervaren. Omdat ze voor hun traditionele 

levenswijze sterk afhankelijk zijn 

van het klimaat, leidt 

klimaatverandering tot een 

verandering

van hun levenswijze.