3H Wederkerend en wederkering voornaamwoord hf. 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wederkerend of wederkerig vnw.

Wederkerig voornaamwoord

• Wat is dat ook alweer?
  Bedenk voor jezelf een zinnetje met een wederkerig werkwoord.
• Je hebt er maar één (wederker1g werkwoord)
  elkaar (of de varianten elkander / mekaar)

Wederkerend voornaamwoord

• Wat is dat ook alweer?
• Wederkerend betekent dat iets terugkomt. We kennen in het Nederlands wederkerende werkwoorden. Die beginnen altijd met 'zich', bijvoorbeeld:
  - zich branden
  - zich verslapen
  - zich bezeren

Vervoegen van wederkerend werkwoord

Als je wederkerende werkwoorden gaat vervoegen, dan komt er een deel van het werkwoord terug.

Voorbeeld:

- Zich vergissen

   Ik vergis me

   Hij vergist zich

   Wij vergissen ons

LET OP!

Zich is altijd een wederkerend voornaamwoord, maar me, je en ons kunnen ook persoonlijk voornaamwoord zijn.

Daarnaast kunnen je en ons ook bezittelijk voornaamwoord zijn.

Vervangen door een ander woord

Bemoei je je altijd met je zusje als je ouders onderweg zijn?

Kan je me/je/ons vervangen door hij of hem? Dan is het een pers. vnw.
Kan je me/je/ze vervangen door zijn? Dan is het een bez. vnw.

Kan je me/je/ze vervangen door zich? Dan is het een wederkerend vnw.

Vervangen door een ander woord

Bemoei je je altijd met je zusje als je ouders onderweg zijn?

Bemoeit hij zich altijd met zijn zusje als zijn ouders weg zijn?

Kan je me/je/ons vervangen door hij of hem? Dan is het een pers. vnw.
Kan je me/je/ze vervangen door zijn? Dan is het een bez. vnw.

Kan je me/je/ze vervangen door zich? Dan is het een wederkerend vnw.

Verplicht en toevallig wederkerende werkwoorden

Kan je 'zich' in de zinnetjes hieronder vervangen door iets of iemand anders?

a. Bjorn scheert zich.
     Bjorn scheert ...

b. Leon schaamt zich.
     Leonie schaamt ... 

Kan je 'zich' in de zinnetjes hieronder vervangen door iets of iemand anders?

a. Bjorn scheert zich.
     Bjorn scheert zijn kin/ Henk / de hond.

b. Leon schaamt zich.
     Leonie schaamt ... 

Kan je 'zich' in de zinnetjes hieronder vervangen door iets of iemand anders?

a. Bjorn scheert zich.
     Bjorn scheert zijn kin/ Henk / de hond.

b. Leon schaamt zich.
     Leonie schaamt ... 

Dit is het verschil tussen een verplicht wederkerend
werkwoord en een toevallig wederkerend werkwoord.

Jij brandt je aan die kaars.
'Je' is een:

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord

Jij houdt je boek verkeerd vast.
'Je' is een:

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord

Hij houdt zich vast aan de boei.
'Zich' is een:

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord

Heb je je vanochtend wel gewassen?
De eerste 'je' is een:

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord

Heb je je vanochtend wel gewassen?
De tweede 'je' is een:

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord

Oefenen

Maak opdracht 1 t/m 3 van blz. 99
(of online H3, grammatica woordsoorten, opdr. 1 t/m 3)

Denk aan het doorgeven van je boektitel. Dinsdag hebben we een leesles, dus zorg dat je je boek dan meeneemt!