Begrijpend lezen vanaf het begin

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

1. Hoe lees je een tekst, wat doe je eerst?
2. De opbouw van een tekst
3. Het doel van de tekst
4. Waar vind ik de belangrijkste informatie
5. Het onderwerp
6. De hoofdgedachte en deelonderwerpen

Verschillende manieren van lezen

Oriënterend       Kijk naar de titel, de tussenkopjes, de alinea's

                                de plaatjes, de grote van de tekst, de bron

Globaal                 Lees de inleiding, de tussenkopjes en de eerste

                                 en laatste zin van de alinea's en het slot.

Precies                 Lees de hele tekst zorgvuldig

                                 (en maak aantekeningen)

Opbouw van een tekst

3 delen: ..............................

                  ..............................

                  ..............................

Welke?

Opbouw van een tekst

Inleiding          Korte introductie over het onderwerp

Kern                   Verschillende alinea's, meestal met tussenkopjes

Slot                     Conclusie/herhaling van het onderwerp

Verschillende doelen van de schrijver

informeren                De schrijver geeft informatie.

waarschuwen          De schrijver wil niet dat je iets gaat doen.

activeren                    De schrijver wil dat je juist iets gaat doen.

instrueren                  De schrijver wil je iets uitleggen.

adviseren                    De schrijver wil je raad geven.

amuseren                   De schrijver hoopt dat je plezier hebt, wil je laten lachen.

overtuigen                 De schrijver geeft zijn mening en hoopt dat jij het met 

                                         hem eens bent           

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

Hoofdzaken  => belangrijkste informatie van een tekst

• Inleiding + slot
• eerste en laatste zin van de alinea's                                 

• Opmaak kan je helpen

andere kleur

vetgedrukt

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

Bijzaken   =>  minder belangrijke informatie

Is vaak uitleg of voorbeeld,

dus niet relevant (belangrijk genoeg) voor de samenvatting

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

Noteer alleen hoofdzaken.

Schrijf de belangrijkste zinnen onder elkaar.

                                                            

Eindig met de hoofdgedachte.

handig !!

dus geen voorbeelden of uitleg

Het onderwerp van een tekst

Als ik de tekst heb gelezen en eventueel wat aantekeningen heb gemaakt, begrijp ik dan waar de tekst over gaat ....

Waar gaat de tekst eigenlijk over?

Hoofdgedachte

Wat is het?

Waar vind je het?

Hoofdgedachte

Het belangrijkste dat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt?

Je vindt deze vaak in de inleiding/slot. 

De kortste samenvatting van een tekst  ==> in één zin.

Deelonderwerpen

Verschillende delen van het onderwerp zijn deelonderwerpen.

Meestal wordt er in één alinea één deelonderwerp behandeld.

Let op tussenkopjes!

Deelonderwerpen staan in de kern (middenstuk).

==> globaal lezen  (de eerste en de laatste zin van elke alinea

Wat is een deelonderwerp?

In het middelstuk van een tekst kunnen verschillende dingen over een onderwerp gezegd worden.
Deze verschillende delen van het onderwerp zijn deelonderwerpen.

Meestal wordt er in één alinea één 

deelonderwerp behandeld.

Hoe vind je een deelonderwerp?

Als je heel snel wilt weten wat deelonderwerpen in een tekst zijn, dan lees je de tekst globaal. 

Bij globaal lezen, lees je na oriënterend, óók de eerste en de laatste zin van elke alinea.

Je kunt vaak ook gebruik maken van tussenkopjes.

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over onderwijs?

1. Tennis
2. Vieze sokken
3. Lesrooster en pauzes
4. Het weer

PLAN VAN AANPAK

1. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik oriënterend lees?

2. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik globaal lees?

3. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik precies lees?

PLAN VAN AANPAK

1. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik oriënterend lees?

     Titel, tussenkopjes (deelonderwerp), illustraties en alinea's

2. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik globaal lees?

3. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik precies lees?

PLAN VAN AANPAK

1. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik oriënterend lees?

     Titel, tussenkopjes (deelonderwerp), illustraties en alinea's

2. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik globaal lees?

     Inleiding, slot, 1ste en laatste zin van de alinea's

3. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik precies lees?

PLAN VAN AANPAK

1. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik oriënterend lees?

     Titel, tussenkopjes (deelonderwerp), illustraties en alinea's

2. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik globaal lees?

     Inleiding, slot, 1ste en laatste zin van de alinea's

3. Wat doe ik / welke stappen neem ik als ik precies lees?

     Hoofdzaken, bijzaken, hoofdgedachte ==> samenvatting

Opmaak en Hoofdgedachte

1. Hoe zit de indeling van een tekst eruit?

2. Wat is de hoofdgedachte?

3. Waar en hoe vind je de hoofdgedachte?

Opmaak en Hoofdgedachte

1. Hoe zit de indeling van een tekst eruit?

     Inleiding, kern, slot

2. Wat is de hoofdgedachte?

3. Waar en hoe vind je de hoofdgedachte?

    

Opmaak en Hoofdgedachte

1. Hoe zit de indeling van een tekst eruit?

     Inleiding, kern, slot

2. Wat is de hoofdgedachte?

     Het belangrijkste wat er over het onderwerp 'gezegd' wordt.

3. Waar en hoe vind je de hoofdgedachte?

    

Opmaak en Hoofdgedachte

1. Hoe zit de indeling van een tekst eruit?

     Inleiding, kern, slot

2. Wat is de hoofdgedachte?

     Het belangrijkste wat er over het onderwerp 'gezegd' wordt.

3. Waar en hoe vind je de hoofdgedachte?

     Hoofdzaken staan in de inleiding en het slot van de tekst.

     Hier probeer je uiteindelijk één zin van te maken.

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

1. Wat is een hoofdzaak en hoe weet je dat?

2. Waar vind je de hoofdzaken?

3. Hoe herken je bijzaken?

4. Wat komt er in je samenvatting?

                                                                               

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

1. Wat is een hoofdzaak en hoe weet je dat?

    Belangrijke zaken in een tekst die niet 'kunnen' veranderen

2. Waar vind je de hoofdzaken?

3. Hoe herken je bijzaken?

4. Wat komt er in je samenvatting? 

                                                                               

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

1. Wat is een hoofdzaak en hoe weet je dat?

    Belangrijke zaken in een tekst die niet 'kunnen' veranderen

2. Waar vind je de hoofdzaken?

     In de inleiding, 1ste en laatste zin van de alinea en het slot

3. Hoe herken je bijzaken?

4. Wat komt er in je samenvatting? 

                                                                               

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

1. Wat is een hoofdzaak en hoe weet je dat?

    Belangrijke zaken in een tekst die niet 'kunnen' veranderen

2. Waar vind je de hoofdzaken?

     In de inleiding, 1ste en laatste zin van de alinea en het slot

3. Hoe herken je bijzaken?

    Beïnvloeden de strekking van het verhaal niet. VB + uitleg

4. Wat komt er in je samenvatting? 

                                                                               

Hoofdzaken, bijzaken en samenvatten

1. Wat is een hoofdzaak en hoe weet je dat?

    Belangrijke zaken in een tekst die niet 'kunnen' veranderen

2. Waar vind je de hoofdzaken?

     In de inleiding, 1ste en laatste zin van de alinea en het slot

3. Hoe herken je bijzaken?

    Beïnvloeden de strekking van het verhaal niet. VB + uitleg

4. Wat komt er in je samenvatting? Hoofdzaken+hoofdgedachte

                                                                               

Evaluatie

• Wat heb je geleerd?

• Wat ging er goed?
• Wat kan beter?