Periode 5 - Les 4

Periode 5 les 4
Ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, diarree, obstipatie en braken
1 / 49
next
Slide 1: Slide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 2

This lesson contains 49 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Periode 5 les 4
Ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, diarree, obstipatie en braken

Slide 1 - Slide

Deze les
Terugblik
Theorie ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, obstipatie en diarree

Slide 2 - Slide

Terugblik
Zijn er vragen ten aanzien van de zelfstudieopdrachten over de lever, alvleesklier en het buikvlies?

Slide 3 - Slide

Welke stoffen worden door de lever opgeslagen?
Wel
Niet
Ijzer
Glucose (als glycogeen)
Vitamine A
Vitamine C
Alcohol
Bilirubine
Cholesterol

Slide 4 - Drag question

Welk hormoon verhoogd de bloedsuikerspiegel?
A
Glycogeen
B
Glucagon
C
Insuline

Slide 5 - Quiz

Welk orgaan ligt niet ingepakt in het buikvlies?
A
De maag
B
De galblaas
C
De dunne darm
D
De baarmoeder

Slide 6 - Quiz

Theorie
Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Slide 7 - Slide

Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Slide 8 - Mind map

Midweekje weg
Roken 14-40
Ziek





Slide 9 - Slide

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
  • Gelijkenissen.
  • Ontstekingen darmslijmvlies.
  • Ontstekingsverschijnselen?
  • rubor, calor, dolor, tumor, functio laesa

  • Buikpijn, koorts, misselijkheid en vermoeidheid. 
  • Kenmerkend: symptomen en klachten.

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

Colitis ulcerosa en Crohn
Samen met de ziekte van Crohn valt colitis ulcerosa 
onder de noemer IBD, voluit Inflammatory Bowel Diseases 
(IBD), in het Nederlands: inflammatoire (ontstekingsachtige) darmziekten.

  • Ruim 80.000 mensen in Nederland met IBD.
  • Omgerekend: 1 op de 200 mensen. Iets meer dan de helft colitis ulcerosa.
  • Elk jaar wordt bij ongeveer 1500 Nederlanders de diagnose colitis ulcerosa gesteld. Meestal tussen 15e en 40e levensjaar. Maar ook een piek bij mannen tussen 60 en 70. 
  • Komt iets vaker voor bij mannen. 


Slide 13 - Slide

Colitis ulcerosa
Colitis ulcerosa betekent letterlijk een ontsteking van de dikke darm (colon = dikke darm, -itis = ontsteking), waarbij zweren ontstaan (ulcerosa)

Slide 14 - Slide

Colitis ulcerosa
  • Immuunsysteem
  • Slijmvlies
  • Altijd een aaneengesloten stuk

Slide 15 - Slide

Colitis ulcerosa
Het immuunsysteem valt ongevaarlijke, 
zelfs ‘gunstige’ bacteriën aan die in de 
darm thuishoren.
Slijmvlies van de darmwand wordt hierdoor aangetast, waardoor ontstekingen en soms pijnlijke zweren in de dikke darm ontstaan.
Altijd een aaneengesloten stuk van de dikke darm ontstoken. 

Slide 16 - Slide

Oorzaken
Niet één duidelijke oorzaak
Combinatie van factoren
Erfelijk (10-25%)
Omgevingsfactoren zoals voeding, extreem hygiënisch zijn en het hebben van een ‘westers’ leefpatroon een grote rol spelen. 
Soorten bacteriën > dit houdt verband met voeding.

Slide 17 - Slide

Oorzaken
Niet één duidelijke oorzaak. 
Wetenschappers vermoeden een combinatie van factoren.
Onderzoekers denken dat colitis ulcerosa erfelijk kan zijn. Tien procent tot een kwart van de mensen met colitis ulcerosa heeft een broer, zus, of ouder die deze ziekte of de ziekte van Crohn heeft.
Daarnaast denken wetenschappers dat omgevingsfactoren zoals voeding, extreem hygiënisch zijn en het hebben van een ‘westers’ leefpatroon een grote rol spelen. Verder lijken de soorten bacteriën die in de darmen leven zeker invloed te hebben. Ook dit houdt verband met voeding.

Slide 18 - Slide

Onderzoek en diagnose
Bloedonderzoek > bloedarmoede en ontstekingen
Ontlastingonderzoek >  bacteriële infectie of een ontsteking van de darm. Ook kan in de ontlasting de mate van ontsteking vaststellen door het calprotectine te meten.
Coloscopie > de diagnose colitis ulcerosa 
door een kijkonderzoek met een 
endoscoop.

Slide 19 - Slide

Voor de hooggeïnteresseerden
Calprotectine is een eiwit uit leukocyten dat bij ontsteking in de darm vrijkomt. Het kan gebruikt worden bij het monitoren van ziekte activiteit bij patiënten met een chronische inflammatoire darmziekte (IBD)

Slide 20 - Slide

Colitis ulcerosa presenteert zich als een
A
acute ontsteking van het slijmvlies van de dunne darm
B
chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm
C
chronische ontsteking van het slijmvlies van dunne darm
D
acute ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm

Slide 21 - Quiz

Colitis ulcerosa is
A
Een auto-immuunziekte
B
Een ontstekingsziekte van de dikke darm
C
Een huidaandoening
D
Een infectie van de longen

Slide 22 - Quiz

Wat zijn symptomen van colitis ulcerosa?
A
Diarree, buikpijn en bloed bij de ontlasting
B
Koorts en keelpijn
C
Vermoeidheid en gewichtsverlies
D
Hoofdpijn en spierpijn

Slide 23 - Quiz

Hoe wordt Colitis ulcerosa behandeld?
A
Met alleen een dieet.
B
Door het drinken van veel water.
C
Met medicatie en soms een operatie.
D
Met acupunctuur.

Slide 24 - Quiz

Ziekte van Crohn
  • Gezonde en zieke stukken darm 
  • Hele spijsverteringskanaal, van de mond tot aan de anus.
  • Klachten 
  • Ziekteaanval heet een opvlamming of actieve periode.

Slide 25 - Slide

Ziekte van Crohn
Niet aaneengesloten ontstoken; gezonde en zieke stukken darm wisselen elkaar af.  
Er kunnen ontstekingen voorkomen in het hele spijsverteringskanaal, van de mond tot aan de anus.
Klachten 
Ziekteaanval heet een opvlamming of actieve periode.

Slide 26 - Slide

Onderzoek en diagnose
  • Klachten
  • Lichamelijk onderzoek
  • Bloedonderzoek > bloedarmoede of ontsteking
  • Ontlasting > uitsluiten bacteriële infectie of ontsteking
  • Beeldvormend onderzoek, zoals een echografie, een CT-scan of MRI-scan.
  • Coloscopie > diagnose door een kijkonderzoek van darmen met een endoscoop > hapjes van het slijmvlies: biopten > patholoog voor microscopisch onderzoek.




Slide 27 - Slide

Behandeling
Medicatie (chronisch en preventief)

Slide 28 - Slide

De ziekte van Crohn zit:
A
alleen in de dikke darm
B
alleen in de dunne darm
C
van mond tot kont

Slide 29 - Quiz

Ziekte van Crohn is een chronische ziekte. Heeft iemand met de ziekte van Crohn altijd last hiervan?
A
Nee, afwisselend rustige en opvlammende periodes
B
Ja, iemand heeft hier altijd last van.

Slide 30 - Quiz

Wat zijn verschijnselen van de ziekte van Crohn
A
Vermoeidheid
B
Diarree
C
Buikkramp
D
Afvallen

Slide 31 - Quiz

De behandeling van de ziekte van Crohn heeft als doel:
A
ontstekingen remmen
B
klachten verminderen
C
voorkomen nieuwe ontstekingen
D
alle antwoorden zijn juist

Slide 32 - Quiz

Ziekte van Crohn
Colitis Ulcerosa
Tijdelijk stoma
Ileostoma 
Ontsteking aan de maag
Buikpijn
Komt vaker voor
Jonge leeftijd
Alleen in dikke darm
ontstekingen vormen een aaneengesloten ontstoken gebied.

Slide 33 - Drag question

Diarree
  • Buikloop
  • 3 x of vaker
  • Ongevormd en dun
  • Afhankelijk van de oorzaak > klachten zoals misselijkheid, braken, koorts, buikpijn, buikkrampen en een algeheel gevoel van ziek zijn (algehele melaise) 
  • Acute diarree > plotseling > oorzaak buikgriep of eten of drinken van besmet voedsel of water > geneest meestal vanzelf.


Slide 34 - Slide

Huisarts
Het is belangrijk om naar de huisarts te gaan als:

  • je hoge koorts hebt
  • er bloed bij je ontlasting zit
  • je hevige buikpijn of buikkrampen hebt
  • je erg suf bent
  • je heel weinig plast

Slide 35 - Slide

Oorzaken
  • Een maag-darminfectie (Gastro-enteritis)
  • Ziekten van het maag-darmkanaal
  • Prikkelbare Darm Syndroom
  • Voedselintolerantie (bijvoorbeeld lactose-intolerantie)
  • Coeliakie (auto-immuunziekte waarbij sprake is van een afweerreactie tegen gluten)



Slide 36 - Slide

Wat is de oorzaak van diarree?
A
Virus
B
Bacterie
C
Parasiet
D
Alle drie antwoorden zijn goed

Slide 37 - Quiz

Wat moet je doen bij zorgvragers met diarree?
A
Melk en zoetigheid geven
B
Laten wachten met toiletteren
C
De wcbril 5 x per dag schoonmaken
D
Vochtbalans bijhouden

Slide 38 - Quiz

Obstipatie
Ontlastingspatroon
Verstopping
Darmfunctie?


Slide 39 - Slide

Oorzaken
Te weinig vezels
Te weinig drinken
Weinig bewegen
Aanleg
Uitstellen bij aandrang
Medicijnen (antidepressiva, ijzertabletten, plaspillen, morfine, medicijnen tegen epilepsie of Parkinson medicijnen)
Verkeerd gebruik bekkenbodemspieren
Psychische factoren zoals stress en spanning
Slow transit obstipatie (10 tot 15% van mensen die langdurig last hebben van verstopping > laxeermiddelen in combinatie met darmspoelen, of soms zelf een blijvend stoma.








Slide 40 - Slide

Valse diarree of overloopdiarree is geen echte diarree
A
Juist
B
Onjuist

Slide 41 - Quiz

Braken
Braken is het uitdrijven van de maaginhoud door een krachtig en gecoördineerd samentrekken van de spieren van de buikwand en het diafragma. Meestal voorafgegaan door misselijkheid en kokhalzen. De aan- of afwezigheid van andere symptomen (b.v. koorts, diarree, pijn, peristaltiek, neurologische symptomen) is belangrijk om de ernst van het braken in te schatten.

Slide 42 - Slide

Oorzaken 1/3
Gastro-intestinale oorzaken


Obstructie van de pylorus ( ulcus, tumor)
Mechanische obstructie dunne darm of colon (b.v. tumoren, ingeklemde hernia)
Motiliteitsstoornissen (b.v. gastroparese, pseudo-obstructie)
Infecties (b.v. gastro-enteritis, hepatitis, voedselintoxicatie)
Intraperitoneale pathologie (b.v. pancreatitis, appendicitis)

Neurologische oorzaken
Migraine
Verhoogde Intracraniële druk
Meningitis
Ontsteking evenwichtsorgaan















Slide 43 - Slide

Oorzaken 2/3
Heftige pijnen
Myocardinfarct
Koliekpijn

Metabole aandoeningen
Ziekte van Addison (bijnierschorsinsufficiëntie)
Metabole acidose (te lage ph van het bloed)
Nierinsufficientie
Intoxicaties















Slide 44 - Slide

Oorzaken 3/3
Medicatie
Chemotherapie voor maligne aandoeningen
Digitalis
Opiaten
Antibiotica

Psychische oorzaken
Psychogeen braken
Eetstoornissen















Slide 45 - Slide

Hoe zou je iemand die braakt behandelen?

Slide 46 - Open question

Wat is een reflux?
A
Het terugstromen van maaginhoud naar de slokdarm en de mond.
B
Het terugstromen van de darminhoud naar de slokdarm en de mond
C
Explosief braken
D
Projectiel braken

Slide 47 - Quiz

Verzorging bij braken
Observatie
Wijze van braken
Hoeveelheid, geur, kleur en inhoud van het braaksel

Psychisch
Maaghevel

Slide 48 - Slide

Afronding
Tips en tops?

Slide 49 - Slide