Kritisch lezen: hoe betrouwbaar is de informatie in teksten?

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Kritisch lezen: hoe betrouwbaar is de informatie in teksten?

Leerdoel

Aan het eind van de les weet je hoe je kritisch kunt lezen en betrouwbaarheid van informatie in teksten kunt controleren.

Introduceer het leerdoel van de les aan de studenten.

Wat weet jij al over het controleren van informatie in teksten?

Inleiding

Informatie in teksten is niet altijd betrouwbaar. Daarom is het belangrijk om kritisch te lezen.

Geef een inleiding over het onderwerp om de studenten te betrekken.

Deskundigheid van de schrijver

Een schrijver is deskundig als hij veel ervaring heeft met het onderwerp of zich uitgebreid in het onderwerp heeft verdiept.

Leg uit wat deskundigheid van de schrijver inhoudt en geef voorbeelden van hoe je dit kunt controleren.

Doel van de tekst

Een tekst kan als doel hebben om alleen feitelijke informatie te geven, of om de lezer te overtuigen of te activeren.

Laat de studenten nadenken over het doel van de tekst en geef voorbeelden van hoe je dit kunt bepalen.

Objectiviteit van de tekst

Een objectieve tekst is vaak betrouwbaar, maar dan moet die tekst wel volledig zijn en geen belangrijke feiten weglaten.

Beschrijf wat een objectieve tekst is en geef tips over hoe je kunt controleren of een tekst objectief is.

Bron van de tekst

Kijk naar de datum waarop de tekst is gepubliceerd en uit welke bron de tekst komt. Als de tekst lang geleden verschenen is, kan het zijn dat de informatie in de tekst niet meer klopt.

Verduidelijk hoe belangrijk het is om de bron van de tekst te controleren en geef voorbeelden van betrouwbare bronnen.

Kritisch lezen

Als je kritisch leest, denk je goed na over wat je leest en bedenk je wat je eigen mening over het onderwerp is.

Leg uit wat kritisch lezen inhoudt en geef tips over hoe studenten dit kunnen toepassen.

Tekst controleren

• Is de auteur deskundig en onpartijdig? Geeft de tekst informatie over bijvoorbeeld zijn opleiding of zijn beroep?
• Wat is de bron van de tekst? Met andere woorden: waar(in) is de tekst gepubliceerd?
  
• Zijn de mensen die geïnterviewd worden, betrouwbaar en deskundig? Komen er voor- én tegenstanders aan het woord?
  
• Is de informatie in de tekst niet verouderd / nog actueel?
  
• Klopt het wat de auteur zegt? Laat hij geen belangrijke dingen weg?
  
• Gebruikt de auteur sterke argumenten of kun je er makkelijk iets tegen inbrengen?

Geef een oefening om de studenten de geleerde technieken in de praktijk te laten brengen.

Oefening

Maken - in je boek 

Opdr. 1 en 2 

Blz. 141 

Geef een oefening om de studenten de geleerde technieken in de praktijk te laten brengen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.