Paragraaf 5.2: De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welke van de onderstaande landen behoorde NIET tot de asmogendheden?

1. Sovjetunie
2. Duitsland
3. Japan
4. Italië

Wanneer bezetten de Duitsers Nederland?

1. 5 mei 1945
2. 10 mei 1940
3. 4 mei 1942
4. 1 september 1939

Welke gebeurtenis markeert het begin van de bevrijding?

1. Val van Parijs
2. Slag om Stalingrad
3. D-Day
4. Aanval op Pearl Harbor

Na welke gebeurtenis eindigt de Tweede Wereldoorlog?

1. Zelfmoord van Hitler
2. De atoombommen op Japan
3. Inname van Berlijn door de Sovjet-Unie
4. De invasie van Normandië

5.2: De bezetting van Nederland

Nederland werd in mei 1940 bezet. Mensen moesten kiezen; verzet, collaboratie of aanpassen?

Leerdoel: Je weet wat er in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurde.

Duitse inval

• Hoop op Nederlandse neutraliteit
  
• Toenemende dreiging, veel voortekenen Duitse aanval
• Invasie op 10 mei 1940
• Aanval loopt stroever dan gehoopt voor de Duitsers
• Bombardement Rotterdam als dreigement
• Nederland capituleert op 15 mei

Begin van de bezetting

• Regering vlucht naar Londen
  
• Duitse soldaten gedragen zich goed; Nederlanders zijn 'broedervolk'
• Mensen passen zich aan; proberen het leven weer op te pakken

Verzet of collaboratie?

• Sommigen gingen in het verzet; zij wilden Duitsers dwarsbomen
  
• Sabotage, liquidaties, overvallen
• Sommigen waren blij met bezetting; collaborateurs werken samen met de Duitsers
• Meeste mensen waren bang en pasten zich zo goed mogelijk aan

Lastige keuzes

• Naarmate bezetting langer duurde, kwamen velen voor een lastige keuze te staan
  
• Burgemeesters, agenten, docenten, ambtenaren, rechters
• Wanneer ben je een 'verrader', wanneer doe jij je plicht?

NSB

• Nationaal-socialistische Bond
  
• Leider: Anton Mussert
• Organisatie die Duitsers actief helpt, collaborateurs

Mislukte bevrijding

• Operatie Market Garden, 1944
  
• Doel om bruggen over de grote rivieren te veroveren
• Slag om Arnhem gaat verloren voor de geallieerden
• Alleen Zuid-Nederland bevrijd

Hongerwinter

• Laatste oorlogswinter; groot gebrek aan voedsel in West-Nederland
  
• Spoorwegstaking pakt slecht uit
• Circa 20.000 mensen sterven aan de hongersdood
• Bloembollen, boomschors

Nederland bevrijd

• Bevrijding rest van Nederland in mei 1945 met capitulatie Duitsland
  
• Einde hongerwinter
• Voedseldroppings Amerikanen

Een politieman die het bevel opvolgt om op een aantal adressen Joden op te pakken.

Verzet

Aanpassen

Collaboratie

Een burgemeester die borden door de stad laat plaatsen waarop de anti-Joodse maatregelen staan beschreven.

Verzet

Aanpassen

Collaboratie

De leden van de Joodse raad, die als doorgeefluik dienen voor de anti-Joodse maatregelen en bevelen krijgen (die ze uitvoeren) van de Duitse bezetters.

Verzet

Aanpassen

Collaboratie

Een ambtenaar die doorgeeft in welke huizen de Duitsers die avond op zoek gaan naar onderduikers.

Verzet

Aanpassen

Collaboratie

Het is terecht dat vrouwen die Duitse vriendjes hadden werden kaalgeschoren.

Mee eens

Mee oneens

Waarom worden veel mensen gedwongen om te kiezen tussen verzet of collaboratie?

Waar vestigde de Nederlandse regering zich?

1. Londen
2. Amsterdam
3. Parijs
4. Berlijn

Hoe heette de partij die samenwerkte met de Duitsers?

1. De PvdA
2. VVD
3. D66
4. De NSB

Wat is een collaborateur?

1. Een lid van de overheid
2. Iemand die samenwerkt met een bezetter
3. Een verzetsstrijder
4. Een burger zonder politieke invloed

Welk deel van Nederland werd bevrijd tijdens Market Garden?

1. Noord-Brabant
2. Flevoland
3. Friesland
4. Holland