2.4 het Romeinse keizerrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

kenmerkende aspecten

• 4. de ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
• 5. de klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
• 6. de groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
• 7. de confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
• 8. de ontwikkeling van het jodendom en het christendom als eerste monotheïstische godsdiensten

0

het Romeinse keizerrijk

• Caesar: dienaar van het volk of tiran? 
  
• groot prestige opgebouwd >
• consul voor het leven >
• vermoord door senatoren (44 v.C)
• na machtsstrijd: Octavianus >
• begin keizerrrijk:
• Augustus (27-14) 

'de Verhevene'

• opperbevelhebber 
• benoeming bestuurders
• senaat minder machtig
• begin 'Pax Romana':
• ondanks opstanden, samenhang Rijk niet bedreigd
• plutocratisch

Even lachen...., wel met historisch verantwoorde elementen

verspreiding Grieks-Romeinse cultuur

• vooral in westelijk deel van het Romeinse Rijk: onderontwikkeld
• elementen: tempels/triomfbogen/standbeelden/bestuursgebouwen
• Gallië: schrift/muntgeld/badhuizen/cv
• goden in mensengedaanten/Latijn/kleding/eten
• Romeinse elementen in bouwkunst: 
• Boogbouw en cement > enkele voorbeelden:

Badhuis in Bath (Eng)

centrale verwarming

Opdracht bij de bron

eerst: analyse (wat zie je)

• Gegevens: Nehalennia altaar
• Grafaltaar van een Romeinse soldaat,
• in Gallië
• Nehalennia:
• Germaanse godin van zeelieden, vruchtbaarheidsgodin en beschermvrouwe van huis en haard >
• Ga naar lessonup

Opdracht: Leg uit dat in deze bron sprake is van 'omgekeerde' Romanisering

Antwoord vraag over 

Nehalennia altaar

• Grafaltaar van een Romeinse soldaat,
• in Gallië
• Nehalennia:  Germaanse godin van zeelieden, vruchtbaarheidsgodin en beschermvrouwe van huis en haard
• Romeinse elementen:
• Latijns/kleding/zuilen

0

Kenmerkende Aspecten Klassieke Oudheid:

• De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Oudheid
• De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
• De groei van het Romeins imperium waardoor de Griekse-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
• De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
• De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als eerste monotheïstische godsdiensten

Einde van het West-Romeinse Rijk

• na Pax Romana bestuurlijke chaos, vanaf 285 al begin opsplitsing
• vanaf 395 Rijk defintief opgesplitst (dood Theodosius):
• - West-Romeinse Rijk, hoofdstad Rome (Latijns)
• - Oost-Romeinse Rijk, hoofdstad Constantinopel (Griekstalig)
• geleidelijke ontwikkeling
• geen absolute scheiding twee delen Romeinse Rijk

Oorzaken val West-Romeinse Rijk

1. te groot in combinatie met machtsstrijd
2. hoge belastingdruk boeren > leegloop platteland
3. inflatie (door lager zilvergehalte munten)
4. invallen vreemde volken, oorlog
5. Germaanse onderdanen nemen grensgebieden over >>>>>>>>>    Odoaker verdrijft Romulus Augustinus (476)

het Oost-Romeinse Rijk

• 330: Constantijn sticht 'Nieuwe Rome' (Byzantium, 667 v. Chr.)
• handels- en bestuurscentrum
• Christelijke hoofdstad, Hagia Sophia olv patriarch
• 1054: Oosters Schisma
• vaak machtsstrijd met islamitsche rijk 
• relatief grote welvaart / goed leger en bureaucratie 
• goede greep op de kerkelijke organisatie > eenheid
• 1453: Mehmet II verovert Constantinopel > Istanbul

0

0

kenmerkende aspecten

• 4. de ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
• 5. de klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
• 6. de groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
• 7. de confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
• 8. de ontwikkeling van het jodendom en het christendom als eerste monotheïstische godsdiensten